Nowy Jork stał się centrum światowej polityki. Ponad 150 prezydentów i premierów przybyło na Debatę Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tak wielu światowych przywódców nigdy wcześniej nie brało udziału w posiedzeniach ONZ. Z okazji 70 rocznicy tej organizacji w Nowym Jorku są wszyscy najważniejsi - Barack Obama, Xi Jintao, Angela Merkel, David Cameron, Francois Hollande i Władimir Putin. Ten ostatni wziął udział w debacie generalnej ONZ po raz pierwszy od 10 lat.
Prezydent Andrzej Duda zabrał głos jako czwarty
Przemawiał po sekretarzu generalnym ONZ oraz prezydentach Brazylii i USA. To rzadka okazja, by dotrzeć z przesłaniem do przywódców innych krajów, ponieważ w poprzednich latach polscy prezydenci występowali zwykle dużo później i przemawiali do pustej sali.
Polski prezydent stwierdził, że Polska zobowiązuje się do aktywnej współpracy na rzecz budowy porządku międzynarodowego opartego na prawie. - Twórzmy świat oparty na sile prawa, a nie na prawie siły - mówił Duda.
- Jak zauważył Jan Paweł II, pokój i prawo międzynarodowe są wewnętrznie ze sobą związane. Prawo sprzyja pokojowi" - powiedział Duda. Podkreślił, że niestety traktaty międzynarodowe są nadal łamane, solenne zobowiązania lekceważone, a prawa człowieka nagminnie łamane. "Powinniśmy o tym stale przypominać. Bo nie dość przypominania, że prawo międzynarodowe to podstawowa wartość i podstawowe narzędzie do budowania pokoju na świecie" - mówił prezydent.
- Żadne deklaracje przywódców państw, żadne obietnice i zaklęcia nie zastąpią traktatów, konwencji czy rezolucji. Żadne negocjacje za zamkniętymi drzwiami nie mogą prowadzić do ich naruszenia, do ich złamania, do ich podeptania - powiedział prezydent. Podkreślił, że wszystkie państwa powinny korzystać z przysługujących im praw na równych zasadach.
Kiedy jakieś państwo dokonuje agresji, prowadząc politykę zagraniczną przy pomocy faktów dokonanych, społeczność międzynarodowa jest zobowiązana do odrzucenia tych faktów - podkreślił prezydent Andrzej Duda w swoim wystąpieniu podczas 70. sesji ZO Narodów Zjednoczonych.
- Chciałbym powtórzyć z całą siłą - w sytuacji, kiedy jakieś państwo dokonuje agresji, prowadząc swoją politykę zagraniczną przy pomocy faktów dokonanych, czołgów, rakiet i bomb, społeczność międzynarodowa jest zobowiązana do odrzucenia faktów powstałych w wyniku takich działań - powiedział prezydent Polski.
Dlatego - przekonywał Andrzej Duda - kluczowe jest "kontynuowanie prac nad poprawą efektywności funkcjonowania Rady Bezpieczeństwa ONZ". Przywilej stałego członkostwa wiążę się z obowiązkiem podejmowania aktywnych działań, zmierzających do realizacji podstawowych celów ONZ - zaznaczył prezydent.
- W ostatnich latach prawo weta wielokrotnie prowadziło do całkowitego impasu prac RB ONZ i to w najistotniejszych kwestiach, dotyczących właśnie bezpieczeństwa - zwrócił uwagę polski prezydent.
Zapewnił, że Polska popiera francuską propozycję przyjęcia kodeksu postępowania w sprawie powstrzymania się od użycia prawa weta, gdy mamy do czynienia z najcięższymi zbrodniami w rozumieniu prawa międzynarodowego.
00:18 7811620_1.mp3 Twórzmy świat oparty na sile prawa, a nie na prawie siły - apelował w ONZ prezydent Andrzej Duda/IAR
Ochrona praw mniejszości religijnych
Prezydent powiedział, że Polska apeluje do społeczności międzynarodowej o podjęcie zdecydowanych działań w celu ochrony praw mniejszości religijnych.
- Jedno nie zmienia się od setek lat - w różnych częściach świata, przy okazji różnych konfliktów systematycznie ograniczana jest wolność sumienia i wyznania. Członkowie mniejszości religijnych, zwłaszcza chrześcijanie, narażeni są na prześladowania - mówił Andrzej Duda.
Jak stwierdził, na Bliskim Wschodzie liczba aktów przemocy wobec przedstawicieli Kościołów chrześcijańskich "rośnie w zastraszającym tempie". - Nie zapominamy też o ciężkim losie społeczności jazydów mordowanych i wypędzanych ze swoich rodzinnych ziem - dodał.
Jak dodał, konflikty zbrojne na Bliskim Wschodzie kosztują życie tysięcy niewinnych ofiar, naruszają stabilność społeczną i ekonomiczną regionu; bojownicy tzw. Państwa Islamskiego plądrują muzea, bezczeszczą miejsca kultu, wysadzają w powietrze pozostałości starożytnych metropolii.
- W obliczu tych bestialskich czynów społeczność międzynarodowa powinna podjąć bardziej stanowcze kroki, aby powstrzymać praktyki niszczenia i grabieży światowego dziedzictwa - podkreślił prezydent.
Spotkanie z Ban Ki Munem
Wcześniej prezydent Duda spotkał się z sekretarzem generalnym Narodów Zjednoczonych Ban Ki Munem w siedzibie ONZ; rozmawiał też z prezydentem Węgier Janosem Aderem.
Duda podkreślił podczas późniejszego wystąpienia w ramach szczytu ONZ dot. agendy rozwojowej po 2015 r., że w Polsce wiele lat temu wszystkie wskaźniki ekonomiczne odbiegały od krajów rozwiniętego świata. Jak dodał, rozwój Polski był możliwy m.in. dzięki wielomilionowemu ruchowi "Solidarności", ale też dzięki wsparciu bogatszych państw.
- Wiem ile kosztowało nas przebycie tej drogi, ale wiele przed nami. Jako prezydent RP jestem przekonany, że energia moich rodaków, pracowitość i zmysł innowacyjności sprawią, że osiągniemy wspólnie w naszej ojczyźnie poziom rozwoju, do którego aspirujemy wciąż od lat - powiedział prezydent.
Prezydent RP Andrzej Duda (L) i Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych Ban Ki-moon (P) podczas spotkania w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, fot. PAP/Jacek Turczyk
- Gdy przyglądam się dziejom współczesnej Polski przypominam sobie zwięzłe hasło pewnego znanego amerykańskiego polityka. Hasło pełne wigoru i nadziei: Yes we can. Tak. Nam się udaje i teraz jest pytanie czy może udać się innym. Nie mam wątpliwości, że tak, że kiedyś będą mogli wypowiedzieć to samo zdanie: nam też się udało - dodał.
Duda ocenił, że zrealizowanie celów trwałego i zrównoważonego rozwoju, jakie wyznaczył ONZ będzie się wiązało z gigantycznymi nakładami finansowymi. - Tym bardziej powinniśmy dbać o to, aby środki przeznaczone na te cele były wydawane rozsądnie, by przynosiły konkretne rezultaty -zaznaczył.
- Nie powinniśmy łączyć pomocy rozwojowej z działaniami, które inni postrzegają jako narzucanie im systemu wartości czy ideologii. Dotyczy to zwłaszcza kwestii modelu rodziny, programów edukacji, wychowania dzieci i ochrony życia. Skupmy się na normach, które w równym stopniu wszystkim przyniosą gwarancję wolności i poprawę bytu - powiedział Duda.
- Dobre rządzenie to także powinien być cel zrównoważonego rozwoju - dodał.
Minister Krzysztof Szczerski relacjonował dziennikarzom szczegóły spotkania z sekretarzem ONZ i prezydentem Węgier.
- Spotkanie z sekretarzem generalnym trwało dłużej niż przewidziano, niż trwają standardowe rozmowy z szefami delegacji. Dotyczyło międzynarodowej roli Polski - powiedział.
Źródło: US CBS/x-news
- Rozmowa z prezydentem Węgier dotyczyła kwestii uchodźców. To początek dyskusji. 8-9 października odbędzie się szczyt Wyszehradzki na Węgrzech. Prezydenci omawiali tez plan tego spotkania - poinformował Szczerski.
Sesja ONZ
Nieoficjalnie polscy dyplomaci mówią, że Andrzej Duda spotka się też z prezydentem Stanów Zjednoczonych Barackiem Obamą. Krzysztof Szczerski nie chciał jeszcze potwierdzić tej informacji.
- Pan prezydent Duda będzie miał kilka możliwości rozmowy z panem prezydentem Obamą, bo uczestniczy w dwóch okrągłych stołach prowadzonych przez prezydenta Obamę. Co do rozmów bezpośrednich, proszę o cierpliwość, sprawa jest przygotowywana - mówił Szczerski.
Sam Andrzej Duda powiedział dziennikarzom, że rozmawiał krótko z prezydentem Obamą i strona amerykańska ma stworzyć możliwość także dłuższego spotkania.
Prezydent Andrzej Duda ma m.in. lobbować za przyznaniem Polsce niestałego członkostwa w Radzie Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych. Decyzja w tej sprawie ma zapaść za dwa lata. Chce także rozmawiać o kwestii ukraińskiej.
Wiadomo, że prezydent Barack Obama ma zaplanowane spotkanie z Władimirem Putinem. Biały Dom podkreśla, że do rozmowy dojdzie na prośbę Kremla. Rozmowa ma dotyczyć przede wszystkim Syrii i Ukrainy. Obama spotka się także z prezydentem Kuby Raulem Castro, z którym będzie rozmawiać o dalszym ociepleniu stosunków pomiędzy oboma krajami.
PAP/IAR, to/iz/pp
