Polskie Radio

Roboty mam na 500 lat

Polskie Radio
Krzysztof Komarnicki 28.11.2013
Henryk Mikołaj Górecki i muzycy Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, 1993
Henryk Mikołaj Górecki i muzycy Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, 1993, foto: Jan Zegalski

W 1997 roku plany kompozytorskie Henryka Mikołaja Góreckiego były nader ambitne. Co z nich dane było kompozytorowi zrealizować?

- Gidon Kremer czeka na koncert skrzypcowy, Elżbieta Chojnacka na II Koncert klawesynowy - mówił kompozytor w rozmowie z Grzegorzem Michalskim. - Skończyłem III Kwartet smyczkowy, muszę go tylko na czysto przepisać - dodał.

"Przepisanie na czysto" III Kwartetu zajęło Henrykowi Mikołajowi Góreckiemu blisko 10 lat. Ascetyczny styl tej muzyki, jej prostota i komunikatywność nie oznaczają bynajmniej prymitywizmu. Każda nuta ma znaczenie. Kompozytor zatem przetrzymywał utwory przez lata, doskonaląc niuanse artykulacji, dynamiki, tempa.

Wśród planowanych dzieł był i balet, i kwintet fortepianowy, i cykl utworów na sopran oraz kwartet smyczkowy. Zrealizowany został kwintet klarnetowy, czy też, jak chciał Górecki, "Utwór na klarnet i cztery instrumenty smyczkowe". Kompozytor konsekwentnie uważał, że po Beethovenie i Bartóku już się nie pisze kwartetów smyczkowych, ale jedynie muzykę na cztery instrumenty (tak też pierwotnie zatytułowany był I Kwartet).

Grzegorz Michalski rozmawiał z Henrykiem Mikołajem Góreckim w Zakopanem, gdzie miało miejsce prawykonanie "Trzech fragmentów do słów Stanisława Wyspiańskiego", napisanych dla Wandy Warskiej. Kompozytor mówił o okolicznościach powstania tego utworu, zastanawiał się też nad kondycją muzyki współczesnej i nad tym, ile zawdzięcza synowi Mikołajowi (również kompozytorowi). Zapraszamy do słuchania.

80. rocznica urodzin H. M. Góreckiego

Henryk Mikołaj Górecki - Utwory na chór a cappella