22 kwietnia 1920 dekretem Naczelnego Wodza, Marszałka Józefa Piłsudskiego powołane zostało Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Prezentowane są w nim zbiory poświęcone historii wojskowości i historii Polski.
“Wielka nasza tradycja wojskowa oraz świetny rozkwit wojskowości polskiej w dobie obecnej domagają się poważnej instytucji muzealnej, która będąc świątynią sławy oręża polskiego i skarbnicą nieśmiertelnego ducha rycerskiego, służyć będzie jednocześnie ku naukowemu pogłębieniu i rozwojowi wszystkich gałęzi wiedzy wojskowej w znaczeniu współczesnem” - pisał w dekrecie z 1920 roku Józef Piłsudski.
Pierwszą siedzibą muzeum był budynek przy ul. Podwale 15. W 1927 roku rozpoczęto budowę nowego gmachu Muzeum Narodowego przy ul. 3 Maja (dziś Al. Jerozolimskie 3), w którego części od 1933/34 roku umieszczono także zbiory i ekspozycję Muzeum Wojska Polskiego.
Pierwszym dyrektorem muzeum został mianowany płk. Bronisław Gembarzewski, historyk wojskowości polskiej. - Był to bardzo rzutki administrator, człowiek zapobiegliwy, potrafił zadbać o wszystkie sprawy, np. zaprojektował kapcie muzealne, meble do kasy i ławki do hallu - mówił kierownik Muzeum Katyńskiego Sławomir Zygmunt Frątczak.
W 1939 roku na wystawach w Muzeum Wojska Polskiego prezentowano ponad 60 tys. eksponatów. Podczas okupacji Niemcy przeprowadzili planową grabież zbiorów muzeum, a w jego salach urządzili magazyn Waffen SS.
Po zakończeniu II wojny światowej muzeum zostało udostępnione zwiedzającym w styczniu 1946 roku. W budynku przeprowadzono prace remontowe. Dzięki działaniom rewindykacyjnym udało się odzyskać ok. 40 tys. eksponatów.
Niezwykłe eksponaty i pamiątki
Obecnie w zbiorach muzealnych znajduje się ponad 250 tys. eksponatów, m.in.: relikwiarz gotycki zdobyty w 1410 w bitwie pod Grunwaldem; zbroje i hełmy; zdobne szyszaki z czasów narodzin państwa Polskiego; szable króla Stefana Batorego, króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; siodła; samoloty; czołgi; armaty; broń palna i mundury, pamiątki po marszałku Józefie Piłsudskim, gen. Władysławie Sikorskim i gen. Kazimierzu Sosnkowskim. To wszystko można zobaczyć w salach ekspozycji stałej oraz na licznych wystawach czasowych.
W muzeum mieści się archiwum ikonograficzne, biblioteka oraz specjalistyczne pracownie konserwacji zabytków (drewna, metalu, malarstwa, tkanin).
Poza właściwym gmachem przy al. Jerozolimskich 3 Muzeum Wojska Polskiego posiada swój oddział przy ul. Powsińskiej 13 w Forcie Czerniakowskim, gdzie znajdują się dwie stałe ekspozycje: Muzeum Katyńskie i Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej.
Trwają prace nad przeniesieniem siedziby Muzeum Wojska Polskiego na teren Cytadeli Warszawskiej. Powstaje tam multimedialna placówka na wzór takich muzeów, jak National Army Museum w Londynie czy Muzeum Powstania Warszawskiego.
mk
