Powieści na antenie

Popioły

Ostatnia aktualizacja: 03.08.2017 11:00
W cyklu "Książka do słuchania" zaprezentowaliśmy słynną powieść Żeromskiego w ciekawej interpretacji Wojciecha Żołądkowicza.
Audio
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 1. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 2. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 3. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 4. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 5. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 6. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 7. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 8. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 9. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 10. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 11. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 12. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 13. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 14. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 15. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 16. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 17. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 18. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 19. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 20. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 21. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 22. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 23. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 24. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 25. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 26. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 27. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 28. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 29. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 30. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 31. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 32. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 33. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 34. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 35. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 36. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 37. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 38. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 39. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 40. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 41. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 42. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 44. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 45. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 46. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 47. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 48. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 49. (Książka do słuchania/Dwójka)
  • Stefan Żeromski "Popioły", czyta Wojciech Żołądkowicz - cz. 50. (Książka do słuchania/Dwójka)
Wojciech Żołądkowicz
Wojciech Żołądkowicz Foto: Grzegorz Śledź/PR2

żeromski pap 1200.jpg
Czym jeszcze zaskoczy nas Stefan Żeromski?

Z oceną powieści Stefana Żeromskiego "Popioły" bywało i bywa różnie, szczególnie dziś. W opiniach internautów daje się zauważyć z jednej strony szacunek i uznanie dla języka pisarza - z drugiej zniechęcenie do opisów liryczno- refleksyjnych... Większości czytelników podobają się natomiast barwnie opisane przeżycia Rafała Olbromskiego, syna szlacheckiego, który po wielu zawirowaniach życiowych, dojrzał do swojego głównego zadania: walki o niepodległość Polski. Taką szansę widzieli Polacy porozbiorowej Ojczyzny u boku Napoleona.

Powieść "Popioły" zaczęła się ukazywać w odcinkach warszawskiego "Tygodnika Ilustrowanego" w czerwcu 1902 roku, ale pisarz wprowadzi do niej jeszcze swe wrażenia włoskie z podróży odbytej wiosną tegoż roku w celach zdrowotnych - ratunek przed gruźlicą, atakującą jego organizm. Zasadniczą koncepcję "Popiołów" tak scharakteryzował sam w przedmowie do przekładu szwedzkiego: W "Popiołach" świat jest weselszy niż w późniejszej Polsce pod zaborami: mowa tu o czynach legionistów dokonywanych pod włoskim i hiszpańskim niebem, a nawet za Atlantykiem. Przewija się tutaj szereg obrazów wsi polskiej, za rządu Austriaków na początku XIX stulecia, życie we dworach niezamożnej szlachty, panów zamkniętych w sobie i swych majątkach oraz magnaterii wkupującej się przy pomocy rządu austriackiego w szeregi arystokracji. Obrazy szkolnictwa niższego i akademickiego za tych czasów spotykają się ze scenami hulaszczej złotej młodzieży i życiem tajnym masonerii. Wiele miejsca zajmują sprawy miłosne i wojenne. Ostatnie zagarnęły wiele rozdziałów.

W posłowiu do wydania "Popiołów" w 1968 roku, krytyk literacki Henryk Markiewicz napisał: W tej bogatej skali i szybkiej, kontrastowej zmienności różnych tonacji uczuciowych i środków stylistycznych mieści się chyba tajemnica artystyczna "Popiołów", która chroni je i dzisiaj przed martwotą czy śmiesznością i sprawia, że są nadal książką żywą, książką do czytania.

Odcinki "Popiołów" Stefana Żeromskiego czytał dla Państwa Wojciech Żołądkowicz.

***

bch/mc

Czytaj także

Stefan Żeromski. Skomplikowana prywatność "sumienia narodu"

14.10.2023 05:55
- Przywykło się traktować Żeromskiego jako człowieka surowego, poważnego, zasmuconego problemami, które dzielił ze swoimi rodakami. Rzeczywistość wyglądała inaczej - mówiła dr Katarzyna Sobolewska w audycji "Kultura w radiowej Jedynce".
Stefan Żeromski
Stefan ŻeromskiFoto: wikimedia/domena publiczna

Stefan Żeromski, autor "Przedwiośnia", "Syzyfowych prac" i "Ludzi bezdomnych" przyszedł na świat 14 października 1864 roku.

Ciężkie życie pisarza

Młodość Żeromskiego nie była szczęśliwa i beztroska. Pochodził ze zubożałej szlacheckiej rodziny. Nauka w szkole sprawiała mu trudności. Jego bytowanie w tym czasie przypominać musiało smutny los biedoty opisanej przez niego w "Ludziach bezdomnych": cierpiał z powodu chorób, biedy i głodu. Nie układało mu się też w sprawach miłosnych.

- Nieszczęśliwą była jego miłość do Heleny Skierskiej. Okazało się, że jej ojciec uczestniczył w procesie księdza Ściegiennego, co było ogromnym szokiem dla Żeromskiego – mówił Piotr Dmitrowicz w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Mieć 19 lat".


Posłuchaj
03:04 stefan żeromski___515_05_iv_tr_0-0_989979258b4dba6[00].mp3 Audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Mieć 19 lat" o młodości pisarza. (PR 27.09.2005)

 

Przyszły pisarz chciał zostać lekarzem, ale brak matury i kiepska pensja korepetytora pozwoliły mu jedynie na podjęcie studiów weterynaryjnych w Warszawie. Tam zetknął się z tajnym nauczaniem i ruchem socjalistycznym.

Początki kariery

Swoje barwne życie prywatne autor "Syzyfowych prac" opisał w "Dziennikach". - Znajdziemy tam liczne miłości, romanse, powody do zdrad małżeńskich, uwodzenie mężatek, czego zresztą Żeromski nie uważał za jakieś wielkie wykroczenie - mówił prof. Radosław Okulicz-Kozaryn z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W 1889 roku musiał zrezygnować ze studiów z powodów finansowych. Rozpoczął wówczas pracę jako guwerner i jednocześnie zaczął publikować w "Tygodniku Powszechnym" i "Głosie". W 1892 ożenił się z Oktawią z Radziwiłłowiczów Radkiewiczową, z którą wyjechał do Szwajcarii. Tam objął posadę zastępcy Muzeum Narodowego Polskiego.

Po powrocie do kraju objął posadę w Bibliotece Ordynacji Zamoyskich. Również na ten okres przypada ukazanie się najsłynniejszych dzieł pisarza: "Syzyfowych prac" (1897), "Ludzi bezdomnych" (1899) i "Popiołów" (1904). Jednocześnie Żeromski zaangażował się w działalność organizacji niepodległościowych.


Posłuchaj
21:55 stefan żeromski mało znany___v2014009469_tr_0-0_1196818658b5093e[00].mp3 Audycja Anny Stempniak z cyklu "Kultura w radiowej Jedynce" poświęcona Stefanowi Żeromskiemu. (PR , 23.11.2014)

 

Skomplikowane życie osobiste

- Jedną z takich spraw, o których się nie mówiło, był stan zdrowia żony Oktawii, kobiety cierpiącej okresami na poważne zaburzenia psychiczne – opowiadał prof. Zbigniew Jerzy Adamczyk. Żeromski musiał się również zmagać ze stratą swojego jedynego syna: 19-letni Adam zmarł na gruźlicę. Jeśli zaś chodzi o frapujące biograficzne fakty – pisarz stał się, jak ujął to prof. Adamczyk w audycji "Strefa literatury", faktycznym bigamistą. – To nie było formalne dwużeństwo podlegające karze, ale żyjąc z Oktawią, miał również córkę ze swoją drugą partnerką życiową Anną Zawadzką, której nigdy nie poślubił – mówił prof. Adamczyk.


Posłuchaj
48:36 Dwójka Strefa literatury 26.10.2014 .mp3 Z prof. Zbigniewem Jerzym Adamczykiem oraz Wojciechem Chmielewskim o Stefanie Żeromskim rozmawia Joanna Szwedowska. (PR, 26.10.2014)

 

Był niezwykle szanowaną postacią w dwudziestoleciu międzywojennym. W 1925 został pierwszym prezesem polskiego PEN Clubu. Jego wydana w 1922 roku powieść "Wiatr od morza" była poważnym kandydatem do Literackiej Nagrody Nobla (ostatecznie po laur sięgnął Reymont). Dwa lata później ukazało się "Przedwiośnie". Żeromski zmarł 20 listopada 1925 roku.

bm


Czytaj także

Czym jeszcze zaskoczy nas Stefan Żeromski?

23.11.2015 11:00
- W szkole spotkanie z twórczością autora "Siłaczki" jest trudne. Ale wystarczy na przykład namówić uczniów, żeby porównali swoje życie z sytuacją w Obrzydłówku i oni odkrywają Żeromskiego na nowo - uważa dr Wojciech Gruchała z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
20 listopada minęła 90. rocznica śmierci Stefana Żeromskiego - społecznika, nazywanego przez wielu sumieniem polskiej literatury. Na zdjęciu pisarz jest z córką Moniką
20 listopada minęła 90. rocznica śmierci Stefana Żeromskiego - społecznika, nazywanego przez wielu "sumieniem polskiej literatury". Na zdjęciu pisarz jest z córką MonikąFoto: PAP
Posłuchaj
53'45 Jak przywrócić twórczość Żeromskiego młodemu pokoleniu? Nie jest to niewykonalne - uważają naukowcy (Strefa literatury/Czwórka)
więcej

Goście Dwójki podkreślają także, że ważny wątek w kontekście edukacyjnym stanowi zaangażowanie pisarza w niemalże każdą dziedzinę życia intelektualnego. - O Żeromskim można powiedzieć, że był animatorem kultury i to we współczesnym znaczeniu tego słowa - mówi uważa prof. Maria Olszewska i dodaje, że biografia pisarza byłaby świetnym materiałem na powieść.

Żeromski już od najmłodszych lat udzielał korepetycji, potem organizował szkołę, ochronkę, biblioteki, a gdy wybuchła rewolucja 1905 r., organizował demonstracje i przemawiał na wiecach w Lublinie. Jak się okazuje, był także prekursorem czegoś, o czym dziś mówimy "eko-trend", co udowodnił w jednej ze swoich nowel.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Goście: prof. Maria Olszewska (Uniwersytet Warszawski, autorka książki "Stefan Żeromski. Spotkania"), dr Anna Zdanowicz (Biblioteka Narodowa), dr Wojciech Gruchała (Uniwersytet Jagielloński), Remigiusz Okraska (redaktor naczelny "Nowego Obywatela" i portalu lewicowo.pl.)

Data emisji: 22.10.2015

Godzina emisji: 21.30

kul/mc