01:19 Brytyjska niespodzianka /nagranie archiwalne PR Brytyjska niespodzianka - Margaret Thatcher zostaje przywódcą Partii Konserwatywnej. (PR, 11.02.1979)
24:22 Podsumowanie wizyty Margaret Thatcherw Polsce.mp3 Podsumowanie wizyty Margaret Thatcher w Polsce - nagrania archiwalne z 1988 roku
Była też najdłużej urzędującym brytyjskim premierem w XX wieku. Funkcję sprawowała od 1979 do 1990 roku. W latach 1975-1990 kierowała też Partią Konserwatywną. Jest pierwszą kobietą, która kiedykolwiek w Wielkiej Brytanii została wybrana na szefa rządzącego ugrupowania.
31:07 Postacie XX w.mp3 Margaret Thatcher - archiwalna audycja Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku". (PR, 15.10.2000)
Margaret Thatcher objęła władzę podczas kryzysu ekonomicznego, spowodowanego między innymi rozbudowaną polityką socjalną państwa oraz inflacją. Zastosowała twardą politykę w celu uzdrowienia gospodarki: zlikwidowała dotacje dla znacznej części państwowych firm, zatrzymała inflację kosztem zwiększonego bezrobocia, zredukowała wydatki budżetowe, obniżyła podatki oraz podwyższyła stopę procentową oszczędności. Wszystkie te działania, będące połączeniem liberalizmu, konserwatyzmu i monetaryzmu, uzyskały nazwę "thatcheryzmu".
Żelazna Dama
Z powodu stanowczości w podejmowaniu decyzji, między innymi dotyczących brytyjskich górników oraz zdecydowanej postawy wobec państw komunistycznych, Margaret Thatcher zyskała przydomek Żelaznej Damy. Pod koniec sprawowania funkcji premiera, zapytana, czy sądzi, że jej sposób prowadzenia polityki pozostawi naród podzielony, Margaret Thatcher odpowiedziała: "Więcej właścicieli domów, o wiele więcej udziałowców, o wiele wyższe oszczędności społeczeństwa to czynniki, które jednoczą naród [...]. Nie, my pozbywamy się podziałów, zamieniamy konflikty na współpracę, budujemy jeden naród, przez coraz szerzej rozumiane pojęcie własności oraz demokrację".
Wizyta w Polsce
W 1988 roku Thatcher odwiedziła Polskę. Zażądała wówczas od władz komunistycznych spotkania z Lechem Wałęsą, w czasie którego mówiła o zależnościach między wolną gospodarką i wolnością jednostki: "Jeżeli w państwie, w którym rządzi prawo, istnieje wolne społeczeństwo, mamy do czynienia zarówno z poszanowaniem godności jednostki, jak i z dobrobytem".
Walka ze związkami zawodowymi
Jednym z najważniejszych celów w polityce wewnętrznej Margaret Thatcher było ograniczenie pozycji związków zawodowych. Przez blisko rok walczyła z protestami górników, które zakończyły się zamknięciem kilkunastu niedochodowych kopalń.
Jedną z najtrudniejszych decyzji w polityce zagranicznej Thatcher było wysłanie brytyjskiej floty i wojna z Argentyną o wyspy Falklandy, zajęte w 1982 roku przez tamtejszą armię. Odzyskanie Falklandów przyniosło jej dużą popularność w kraju.
Thatcher sympatyzowała z chilijskim dyktatorem, generałem Augusto Pinochetem. Podczas wojny falklandzkiej rząd Chile, jako jedyny w Ameryce Łacińskiej ,aktywnie poparł Wielką Brytanię.
Brytyjska premier krytycznie odnosiła się natomiast do realizowanego modelu integracji europejskiej; próbowała wprowadzić wolnorynkowe metody zarządzania w oświacie, służbie zdrowia i kulturze, co spowodowało spadek jej popularności. W 1990 roku Margaret Thatcher zrezygnowała z kierowania Partią Konserwatywną, co było równoznaczne z ustąpieniem ze stanowiska premiera. Dwa lata później otrzymała szlachectwo oraz zajęła miejsce w Izbie Lordów.
mk/im
