Nauka

Szympans Enos rozpoczął misję kosmiczną

Ostatnia aktualizacja: 29.11.2012 00:01
Nasz krewniak wystartował 29 listopada 1961 roku. Wrócił szczęśliwie. Dzięki niemu możliwa była misja Johna Glenna.
Enos w pojemniku-skafandrze
Enos w pojemniku-skafandrzeFoto: NASA.

Enos był szympansem z Afryki Zachodniej. NASA wytypowała go do odbycia pionierskiej podróży kosmicznej. Był jednym z 65 szympansów nabytych w celu przeprowedzania eksperymentów bioastronautycznych w lotach testowych obciążonych dużym ryzykiem. Początkowo określano go jako szympansa nr 81. Przeszedł ponad 1250 godzin treningów, a do lotu w misji MA-5 wybrano go trzy 3 przed startem.
29 listopada 1961 rakieta Atlas odpalona z Canaveral wyniosła kapsułę na orbitę okołoziemską. W czasie lotu Enos miał podłączoną aparaturę monitorującą m.in. pracę serca, temperaturę ciała i ciśnienie tętnicze. Przez 183 minuty przebywał w stanie nieważkości, wykonywał też różnorodne testy. Stwierdzono u niego znaczny wzrost ciśnienia tętniczego, prawdopodobnie z powodu stresu wywołanego lotem i obecnością aparatury.
Planowano 3 okrążenia statku wokół Ziemi. Wadliwe działanie aparatury pokładowej skłoniło kontrolerów lotu do skrócenia misji. Enos wylądował u wybrzeży Portoryko w kapsule Mercury w dobrej kondycji - według świadków skakał i biegał po pokładzie okrętu, który wyłowił jego oraz kapsułę. Był pierwszym szympansem, który znalazł się na orbicie okołoziemskiej.
Po dwóch miesiącach hospitalizacji, Enos zmarł 4 listopada 1962 w bazie Holloman, w stanie Nowy Meksyk. Przyczyną zgonu była dyzenteria, oporna na ówczesne antybiotyki. Patolodzy nie stwierdzili żadnego powiązania śmierci z odbyciem przez szympansa lotu kosmicznego.
Głównym celem misji było wykazanie sprawności kapsuły Mercury'ego w locie orbitalnym. W takiej kapsule miał się odbyć załogowy lot orbitalny Johna Glenna. O przygodach Enosa szybko zapomniano...

(ew/wiki)