NARODOWE CZYTANIE "WESELA" STANISŁAWA WYSPIAŃSKIEGO
W Ogrodzie Saskim można słuchać dramatu w interpretacjach polskich aktorów i muzyków. Zapraszamy do oglądania transmisji!
CZĘŚĆ 1:
Para prezydencka zainaugurowała Narodowe Czytanie.
"Przełomowy dramat"
- ”Wesele” to nie jest takie pokazywanie problemów Polski w sposób zdecydowanie jasny, to nie jest dyktowanie nikomu tego, co ma myśleć o sytuacji w Polsce. ”Wesele” jest utworem, który pozwala na szeroką interpretację i ono właśnie budzi, budziło i zapewne będzie budzić w przyszłości, dyskusję na temat Polski - powiedział prezydent Andrzej Duda.
Jak mówił, dzisiaj możemy patrzeć na "Wesele" optymistycznie, bo wkrótce po jego wydaniu wolna Polska się odrodziła, "czyli jednak Polacy umieli stanąć razem, czyli jednak była ta wspólnota i możemy też dzisiaj dyskutować na ile Wesele, obudziło tę potrzebę wspólnoty, a na ile ona po prostu w nas istniała zawsze i istnieje również i dzisiaj".
Małżonka prezydenta Agata Kornhauser-Duda zwróciła uwagę, że już współcześni Wyspiańskiemu "doskonale zdawali sobie z tego sprawę, że jest to utwór przełomowy, (...) jest to dramat równy największym dokonaniom polskiego romantyzmu".
- To, w jaki sposób było postrzegane "Wesele", był postrzegany w ogóle Wyspiański niech zilustruje pewna sytuacja, która miała miejsce po jednym z krakowskich spektakli "Wesela", gdy w trakcie owacji Wyspiańskiemu wręczono wieniec z liczbą 44, było to oczywiste nawiązanie do symboliki z "Dziadów" Adama Mickiewicza, bowiem Wyspiański traktowany był, jako czwarty wieszcz narodowy - powiedziała pierwsza dama.
Minister kultury: w "Weselu" widać wspólny mianownik
Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński ocenił, że "Wesele" jest dramatem "bardzo aktualnym, dramatem, który żyje także w naszym życiu codziennym, w mowie potocznej. To jest dramat jednocześnie szalenie ważny w historii Polski, bo on był pisany w czasach, kiedy też społeczeństwo było podzielone, kiedy te różnice społeczne były widoczne, kiedy zbliżał się pewien historyczny przełom, który wszyscy już przewidywali".
- Warto powiedzieć, że mimo tych różnic w "Weselu" widać wspólny mianownik - on jest tam wielokrotnie przywoływany, tym wspólnym mianownikiem jest serduszko panny młodej, jest to stwierdzenie, że "Polska to ważna rzecz" - podkreślił Gliński.
Narodowe Czytanie po raz szósty
Narodowe Czytanie to prowadzona od 2012 r. ogólnopolska akcja publicznego czytania wybitnych polskich dzieł literackich. Jej celem jest propagowanie bogactwa polskiej literatury, popularyzacja czytelnictwa, zwrócenie uwagi na potrzebę dbałości o polszczyznę i wzmacnianie narodowej tożsamości. Podczas poprzednich edycji wspólnie czytano "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, dzieła Aleksandra Fredry, "Trylogię" Henryka Sienkiewicza, "Lalkę" Bolesława Prusa i "Quo Vadis" Henryka Sienkiewicza.
Muzyka inspirowana folklorem
W Warszawie Narodowe Czytanie "Wesela" rozpoczęło się o godzinie 12 w Ogrodzie Saskim. Inauguracji będzie towarzyszył występ grupy Zakopower. We wspólnym czytaniu dramatu Wyspiańskiego uczestniczyć będą znani aktorzy i muzycy, m.in. Paweł Królikowski, Iza Kuna, Piotr Głowacki, Anna Dereszowska, Małgorzata Foremniak, Piotr Cyrwus i Agnieszka Więdłocha. Przerwy w czytaniu wypełnią warsztaty ukazujące polskie tradycje i obrzędy.
Po raz pierwszy Narodowe Czytanie w języku migowym!
Z okazji tegorocznego Narodowego Czytania "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego po raz pierwszy w historii zostanie przetłumaczone na Polski Język Migowy. Wspólna lektura fragmentów tego dramatu w języku migowym odbędzie się w obecności pary prezydenckiej w Instytucie Głuchoniemych im. ks. Jakuba Falkowskiego w Warszawie.
Przez cały dzień na język migowy będzie również tłumaczone wspólne czytanie "Wesela" w Ogrodzie Saskim w Warszawie.
Uroczyste czytanie w Krakowie
Najokazalej zaplanowano program Narodowego Czytania w Krakowie - mieście, gdzie utwór powstał i zaistniał. W bohaterów dramatu wcielą się artyści, samorządowcy i naukowcy. Widowisko zacznie się na Rynku Głównym – tu w kościele Mariackim odtworzone zostaną zaślubiny chłopki Jadwigi Mikołajczykówny i poety Lucjana Rydla. Potem para młoda (Gabriela Oberbek i Jarosław Kozielski) przejdzie na plac Mariacki, do budynku, w którym Wyspiański pisał "Wesele".
Następnie orszak, w towarzystwie krakowian i dźwięków ludowej muzyki, skieruje się do Sukiennic gdzie na tarasie widokowym znane postacie, związane z Krakowem, wspólnie czytać będą pierwszy akt dramatu. Partie Pana Młodego przypadły dyrektorowi Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzejowi Betlejowi, a Panny Młodej – Ewie Wachowicz. W rolę Dziennikarza wcieli się wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig, a didaskalia przeczyta dyrektor Starego Teatru Marek Mikos. Proboszcz parafii mariackiej Dariusz Raś przeczyta partie Księdza. Ojca Pana Młodego odtworzy Jan Rydel, prawnuk Lucjana Rydla.
Z Sukiennic orszak weselny, z udziałem Zespołu Pieśni i Tańca Krakowiacy, przejdzie na pl. Szczepański, gdzie odczytywane będą drugi i trzeci akty sztuki. Narodowe Czytanie "Wesela" odbywać się będzie też m.in. w Starym Teatrze, w parku Ratuszowym w Nowej Hucie.
Narodowe Czytanie odbywa się w całym kraju. "Wesele" czytane będzie zarówno w niewielkich miejscowościach, jak i dużych miastach. Głośnej lekturze dramatu Wyspiańskiego oddawać się będą przedstawiciele władz lokalnych, aktorzy, bibliotekarze, a także publiczność.
Narodowe Czytanie odbywać się będzie także poza granicami Polski m.in. w Sydney, Chicago, Toronto, Londynie, Dublinie, Barcelonie, Odessie, Budapeszcie. W Paryżu "Wesele" czytać będzie Marszałek Senatu Stanisław Karczewski w polskiej ambasadzie w Paryżu, wspólnie z rodakami mieszkającymi we Francji.
Wyspiański łączył różne dziedziny sztuki
Reżyserka widowiska Halina Przebinda wjaśnia, że zainspirował ją przy tworzeniu widowiska sam Stanisław Wyspiański, ponieważ pracował na różnych polach artystycznych.
Halina Przebinda zaznacza, że ważnym elementem jej inscenizacji będą akcenty muzyczne. Reżyserka mówi, że zainspirowała się pierwszymi teatralnymi realizacjami "Wesela" z udziałem kapel ludowych, które nadzorował sam Stanisław Wyspiański. Stąd pomysł zaproszenia zespołów inspirujących się muzyką ludową do Narodowego Czytania. Na scenie wystąpią: Zakopower, Warszawska Orkiestra Sentymentalna i Janusz Prusinowski Kompania.
Zdaniem odtwórcy roli Gospodarza, Pawła Królikowskiego, tekst Wyspiańskiego nie jest łatwy w interpretacji. Jak wyjaśnia, do "Wesela" należy podchodzić z rozwagą i szczególną uwagą, ponieważ ma on w sobie ironie, dowcip i dramat. Przypomina, że utwór pisany był z myślą o wystawieniu go na ówczesnej scenie, a więc miał być na tyle barwnym i atrakcyjnym widowiskiem, aby ludzie chcieli wysłuchać poważnych przemyśleń Wyspiańskiego.
W rolę Chochoła wciela się muzyk Janusz Prusinowski, który mówi, że widzowie będą mogli wysłuchać pieśń Chochoła, opartą o oryginalną muzykę Stanisława Wyspiańskiego. Jego zdaniem, tak jak w "Weselu" słychać prawdziwy język, gwarę, są przywoływane autentyczne sytuacje, tak ta melodia jest również w dużej mierze zasłyszana. Janusz Prusinowski zapowiada, że zaśpiewa partie Chochoła i zagra do niej na lirze korbowej.
W rolę Gospodyni wcieli się Izabela Kuna, Pana Młodego Sebastian Karpiel-Bułecka, a Panny Młodej Katarzyna Kołeczek. Wystąpią także między innymi: Antoni Pawlicki, Tomasz Schuchardt, Grzegorz Daukszewicz, Anna Dereszowska, Małgorzata Foremniak, Piotr Cyrwus, Joanna Trzepiecińska, Lech Łotocki.
Po południu (o godzinie 16:00) para prezydencka pojedzie do Instytutu Głuchoniemych, gdzie wraz z wychowankami placówki również będą czytać "Wesele". Tam po raz pierwszy w historii dzieło Wyspiańskiego zostanie przetłumaczone na Polski Język Migowy.
Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez prezydenta od 2012 roku. Została zainicjowana wspólnym czytaniem "Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza.
Polskie Radio jest partnerem medialnym akcji.
IAR/PAP/agkm
