Dokładnie 80 lat temu, 5 lipca 1943 roku, rozpoczęła się bitwa pod Kurskiem - największa batalia pancerna w dziejach, w której Armia Czerwona pokonała Niemców.
- Niemcy po klęskach w bitwie pod Moskwą i w bitwie Stalingradzkiej, nie mieli już ambicji, by wygrać tę kampanię. Sądzili, że rozbicie wojsk sowieckich i przesunięcie frontu na wschód stworzy przesłanki do podjęcia rozmów pokojowych. Myślano o tym, żeby dogadać się z Sowietami – mówił w audycji Polskiego Radia historyk prof. Paweł Wieczorkiewicz.
07:38 Bitwa pod Kurskiem - komentarz prof. Pawłą Wieczorkiewicza.mp3 Bitwa pod Kurskiem - komentarz prof. Pawła Wieczorkiewicza. (PR, 1998)
Stalin z kolei wiedział, że jeśli rozbije armię niemiecką pod Kurskiem, to stworzy przesłanki do wyzwolenia Ukrainy, Białorusi i w ten sposób wyprowadzi swe wojska na granicę państwową z 1941 roku, czyli sprzed agresji Niemiec na ZSRR. - Dlatego nakazał rozbudowanie w głąb obrony na całej linii tzw. Łuku Kurskiego - komentował historyk w audycji z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po najnowszej historii ZSRR", nadanej w 1997 roku. - Łącznie na tym odcinku frontu Sowieci posiadali ok. 4,5 tys. czołgów.
Duża formacja niemieckich czołgów w rejonie Biełgorodu zmierzająca w kierunku linii frontu na początku operacji "Cytadela". Wikimedia Commons/dp. Źr.: Bundesarchiv
Niemcy, którzy mieli nacierać, zgromadzili co prawda mniej czołgów, ale za to najnowocześniejszych. Były to najnowsze modele "Panter" i po raz pierwszy wchodzące do boju na taką skalę ciężkie czołgi typu "Tygrys".
Jeden z największych asów Luftwaffe, gen. Günther Rüdel tak opisywał działania wojenne na Łuku Kurskim, widziane z kabiny swego samolotu:
"Na terytorium, które można było objąć wzrokiem toczyła się gigantyczna bitwa czołgów. Wyjątkowy spektakl. Na odkrytych, rozległych przestrzeniach zwarte masy czołgów manewrowały niczym na ćwiczeniach. Pozycje za nimi zajmowały natychmiast baterie przeciwpancerne. Rosjanie byli prawdziwymi artystami kamuflażu, dlatego wykrycie i zniszczenie ich artylerii okazało się wyjątkowo trudne" – pisał.
Żołnierze niemieccy mijają zniszczony czołg KW-1. Wikimedia Commons/dp. Źr.: Bundesarchiv
Dwa fronty
10 lipca 1943 na Sycylii wylądowali alianci. Hitler, przeceniając zagrożenie na południu, zdecydował się na przerwanie ofensywy na wschodzie.
- Decyzja Hitlera była najgorszym z możliwych rozwiązań - stwierdził prof. Paweł Wieczorkiewicz. - Niemcy zaczęli wycofywać się na wyjściowe pozycje, a potem, gdy ruszyła sowiecka ofensywa, nie tylko na tym odcinku frontu, ale na wszystkich rozciągających się od Morza Czarnego po Bałtyk, porażka Niemiec pod Kurskiem, zamieniła się w klęskę na całym froncie wschodnim.
08:10 Ofensywa wojsk radzieckich - komentarz prof. Pawła Wieczorkiewicza.mp3 Ofensywa wojsk radzieckich - komentarz prof. Pawła Wieczorkiewicza. (PR, 1998)
Stało się jasne, że Wehrmacht przegrał wojnę z Armią Czerwoną.
Posłuchaj komentarzy prof. Pawła Wieczorkiewicza na temat Bitwy pod Kurskiem i ofensywy wojsk radzieckich w latach 1943-1944.
Więcej o najnowszych dziejach Związku Radzieckiego znajdziesz na "moje.polskieradio.pl"
bs
