Historia

August Comte – pozytywny myśliciel

Ostatnia aktualizacja: 05.09.2023 05:30
5 września 1857 zmarł August Comte – francuski filozof, pozytywista i twórca socjologii. Pochowano go na paryskim cmentarzu Père-Lachaise.
Auguste Comte
Auguste ComteFoto: Wikimedia/dp

Urodził się 19 stycznia 1798 roku. Studiował w Szkole Politechnicznej, ale nie ukończył studiów. Dorywczo pracował jako korepetytor matematyki i nie wiódł zbyt dostatniego życia.

– Żył w okresie burzliwym, jego dojrzała biografia przypada na okres restauracji we Francji, więc po upadku Napoleona – mówił Marek Siemek w audycji Teresy Kalińskiej "Alfabet filozofów". – August Comte uchodzi, i słusznie, za twórcę jednej z najbardziej znaczących tradycji w filozofii, nauce i kulturze XIX wieku.

Posłuchaj
28:19 August Comte cz1.mp3 August Comte i podstawy filozofii pozytywnej – mówi prof. filozofii Marek Siemek, aud. Teresy Kalińskiej z cyklu „\"Alfabet filozofów" cz.1 (19.03.2003) 

"Kurs filozofii pozytywnej"

Comte ogłosił program nowej formacji filozoficznej, jaką był pozytywizm. W "Kursie filozofii pozytywnej" zawarł założenia nowego nurtu i po raz pierwszy użył określenia "pozytywizm". – Pozytywizm to niebywała dotąd dominacja jednolitej, naczelnej formuły, która obejmuje bez mała wszystkie dziedziny życia umysłowego – tłumaczył Marek Siemek w audycji Teresy Kalińskiej.

Pozytywizm zakładał wyższość wiedzy o faktach nad filozoficznymi spekulacjami. Wiedza ta zajmuje się kwestiami ścisłymi, powinna mieć zastosowanie w nauce, a także pomagać w uporządkowaniu zasad społecznego współżycia. Ważne jest też założenie, że filozofia pozytywna nie ogranicza się do krytyki, a wypracowuje nowe, pozytywne rozwiązania.

– Paradoks filozofii pozytywistycznej polega na tym, że w ostatecznym rachunku dąży ona do całkowitego wyeliminowania wszelkiej filozofii w ogóle i, co więcej, wierzy w możliwość takiego wyeliminowania – podkreślał Marek Siemek.

Posłuchaj
22:51 August Comte cz2.mp3 August Comte i założenia jego filozofii – prof. filozofii Marek Siemek, aud. Teresy Kalińskiej z cyklu "Alfabet filozofów" cz.2 (26.03.2003)

Socjologia

Powyższe założenia filozofii Comte’a doprowadziły go do wypracowania podstaw nowej dziedziny wiedzy – socjologii. Filozof jako pierwszy sformułował również w 1837 roku termin "socjologia". Samodzielną dyscypliną naukową została wyodrębniona pod koniec XIX wieku.

August Comte uważał, że celem społeczeństwa powinno być doskonalenie natury ludzkiej. Przedstawiał on jednak dość nietypowe założenia: optował za kultem Ludzkości, Postępu i Ładu, kapłani mieliby monopol na nauczanie i medycynę oraz sprawowaliby cenzurę, a wszystko to funkcjonowałoby w dyktatorskim ustroju.

Nieomylny Comte

Życie i twórczość naukową Comte’a dzieli się na dwa okresy. Pierwszy, w którym Comte sformułował podstawy filozofii pozytywnej i pozytywistycznej oraz drugi, w którym wystąpił jako reformator społeczny i religijny. W roku 1826 Comte zapadł na chorobę psychiczną, w której upatruje się skłonność do mistycyzmu w drugiej fazie twórczości.

– Nie był to człowiek szczególnie ciepły czy sympatyczny – podkreślał prof. Marek Siemek. – Miał tę zdolność, nierzadką wśród wybitnych myślicieli, pewności siebie, przekonania o własnej nieomylności. Brało się to też stąd, że niesłychanie wierzył w słuszność swojego światopoglądu i swojego programu.

mb

Czytaj także

Leonardo da Vinci - człowiek totalny

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2014 20:00
Bohaterem audycji "Ćwiczenia z myślenia", był człowiek renesansu - Leonardo da Vinci, jeden z najgenialniejszych ludzi w dziejach świata.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jean-Paul Sartre. Bał się, że straci wolność

Ostatnia aktualizacja: 15.04.2023 05:39
Cała jego twórczość jest walką o zabicie w sobie drobnomieszczanina. Tak bardzo do tego dążył, że odmówił nawet przyjęcia literackiej Nagrody Nobla. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Erazm z Rotterdamu – wcale nie pochwalał głupoty

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2022 05:35
Najważniejsze były dla niego: rozsądek, szczerość, uczciwość, wiara oraz sprawy pokoju. – Nie był na pewno silnym charakterem, człowiekiem, który idzie przez życie przebojem – podkreślał dr Juliusz Domański.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Fryderyk Nietzsche – źle wykorzystany geniusz

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2023 05:30
Mówi się, że jego filozofia stanowiła podstawy koncepcji nazistowskich. Dziś wiemy, że ideologiczne interpretacje myśli Nietzschego przekłamywały jego filozofię.
rozwiń zwiń