45 lat temu, 27 czerwca 1978 roku o godzinie 17:27 czasu warszawskiego, rozpoczęła się misja statku kosmicznego Sojuz 30 z pierwszym polskim kosmonautą Mirosławem Hermaszewskim na pokładzie. Z Polakiem był również radziecki kosmonauta – pułkownik Piotr Klimuk.
05:00 7 dni w kraju i na świecie___14079.mp3 Sztafeta Gagarina - zakończenie misji Sojuza 30. Relacja Sławomira Szofa z lądowania kosmonautów w stepach Kazachstanu, rozmowa z Mirosławem Hermaszewskim (9.07.1978 r.)
Syn ojczyzny Kopernika w kosmosie
Mirosław Hermaszewski urodził się 15 września 1941 na Wołyniu. Jego ojca zamordowała UPA. W 1961 roku wstąpił do Szkoły Orląt w Dęblinie.
Jako najlepszy w swojej grupie, w wieku zaledwie 20 lat, uzyskał uprawnienia pilota MiG-15, później także MiG-21. Gdy w 1976 roku został wyłoniony, obok pułkownika Zenona Jankowskiego, jako kandydat na polskiego astronautę w sowieckim programie Interkosmos, był już majorem. Ostatecznie to on poleciał w 1978 roku w kosmos, a Jankowski został jego zmiennikiem.
Wspominając niezapomniane chwile swojego lotu płk Hermaszewski powiedział: – Oprócz radości czuliśmy wielką i ogromną odpowiedzialność tego zadania, które na nas spoczywa. Zdawaliśmy sobie sprawę, że spełniamy nadzieję naszego narodu, nadzieję polskiej nauki.
02:36 7 dni w kraju i na świecie___14079_tr.mp3 Polak w kosmosie - oświadczenie Mirosława Hermaszewskiego przed wylotem, relacja Sławomira Szofa ze startu statku kosmicznego. Fragment audycji z cyklu "7 dni w kraju i na świecie (2.07.1978 r.)
Już 28 czerwca, dzień po starcie, załoga połączyła się z naukową stacją orbitalną Salut 6 – Sojuz 29, gdzie wykonano program badawczy. Lot trwał 8 dni, w czasie których dokonano 126 okrążeń Ziemi oraz ustanowiono kilka rekordów Polski, zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Lotniczą.
Misja zakończona
Radziecko-polska załoga Sojuz 30 powróciła na ziemię po ośmiu dniach wyprawy. Lądowanie nastąpiło 5 lipca 1978 na stepach Kazachstanu.
Świadkiem lądowania był specjalny wysłannik Polskiego Radia. – Oto jest godzina 19.30 czasu miejscowego, 16.30 czasu moskiewskiego, pojawia się lądownik i maleńki punkcik wyłania się zza chmur. Nagle rozpryskuje się za nim czasza spadochronu. Wolniutko, wolniutko, coraz bliżej ziemi kazachstańskiej, kosmonauci wracają szczęśliwie z międzygwiezdnych przestrzeni – relacjonował dziennikarz Sławomir Szof.
– Zdrowy jestem, dobrze się czuję, tylko nogi mam troszeczkę miękkie i nieco kręci mi się w głowie – mówił Polak zaraz po wylądowaniu.
Honory i odznaczenia
6 lipca po przybyciu do Moskwy, i przywitaniu się w gwiezdnym miasteczku z rodzinami i kolegami, Piotr Klimuk i Mirosław Hermaszewski udali się na Kreml, gdzie odbyła się uroczystość wręczenia im wysokich odznaczeń radzieckich.
08:34 7 dni w kraju i na świecie___14489.mp3 Bohaterowie są wśród nas - przyjazd do Polski członków polsko-radzieckiego lotu kosmicznego Piotra Klimuka i Mirosława Hermaszewskiego (23.07.1978 r.)
Polak otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, Order Lenina oraz medal Złotej Gwiazdy. Wręczając te odznaczenia, sekretarz generalny komunistycznej partii Związku Radzieckiego Leonid Breżniew powiedział:
– Drodzy towarzysze, wszyscy doświadczamy radosnych uczuć, witając dopiero co przybyłych z kosmosu Piotra Klimuka i Mirosława Hermaszewskiego. Prowadzili oni niezwykle interesujące eksperymenty i badania. Lot wyróżniał się tym, że sztafetę rozpoczętą przez Jurija Gagarina przejęły już międzynarodowe załogi socjalistyczne. Syn ojczyzny Kopernika przebywał w kosmosie, to jest wspaniałe, tym można się szczycić – dodał.
02:57 7 dni w kraju i na świecie___p 63169.mp3 Kosmiczni bohaterowie - podróż po Polsce kosmonautów: Mirosława Hermaszewskiego, Piotra Klimuka, Zenona Jankowskiego i Władimira Szatałowa (30.07.1978 r.)
Na wniosek Biura politycznego KC PZPR Rada Państwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w uznaniu wybitnych zasług za odwagę i męstwo oraz wzorowe wykonanie zadania w pierwszym polsko-radzieckim locie kosmicznym na naukowo badawczym zespole orbitalnym Salut 6 nadała Mirorsławowi Hermaszewskiemu Order Krzyża Grunwaldu I klasy.
mk
