Historia

Był symbolem walki z komunizmem

Ostatnia aktualizacja: 02.10.2014 06:00
Legenda Jana Nowaka to legenda Radia Wolna Europa. Przez 24 lata stał na czele rozgłośni, która przeszła do historii jako "głos wolnej Polski”. W setną rocznicę urodzin kuriera z Warszawy Polskie Radio przygotowało o nim serwis specjalny.
Jan Nowak-Jeziorański urodził się w 1913 roku w Warszawie. Był pisarzem i publicystą. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939r., następnie działał w Związku Walki Zbrojnej. Od powstania Radia Wolna Europa (1949) włączył się w jego pracę. W latach 1952-76 był dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE. Walczył przeciw cenzurze i monopolowi informacyjnemu wł
Jan Nowak-Jeziorański urodził się w 1913 roku w Warszawie. Był pisarzem i publicystą. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939r., następnie działał w Związku Walki Zbrojnej. Od powstania Radia Wolna Europa (1949) włączył się w jego pracę. W latach 1952-76 był dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE. Walczył przeciw cenzurze i monopolowi informacyjnemu włFoto: PAP/Ze zbiorów ADM

- Był sternikiem, nadawał kurs tej placówce, która przyczyniła się do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1989 roku. To był jego zawód – zajmować się Polską – mówił mecenas Jacek Taylor, wykonawca testamentu i przyjaciel legendarnego kuriera z Warszawy. – Po rezygnacji z funkcji dyrektora Rozgłośni Polskiej RWE, z Monachium przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie był ambasadorem sprawy polskiej.  Z jego doświadczenia i wiedzy korzystali kolejni amerykańscy prezydenci.
Naprawdę nazywał się Zdzisław Jeziorański. Urodził się 2 października 1914 w Berlinie. Dzieciństwo i młodość spędził w Warszawie, a studia ekonomiczne ukończył w Poznaniu.
Żołnierz kampanii wrześniowej, po ucieczce z niemieckiej niewoli rozpoczął działalność konspiracyjną. W 1943 roku zgłosił się jako ochotnik do pełnienia funkcji kuriera Komendy Głównej AK, kontaktującego się z rządem polskim na uchodźstwie. W tym samym roku jako emisariusz wyjechał do Londynu. To właśnie na potrzeby tej legendarnej misji przybrał pseudonim Jan Nowak.  Po odbyciu rozmów z przedstawicielami władz polskich i angielskich, w tym z premierem Winstonem Churchillem, wrócił do stolicy. Tuż przed wybuchem Powstania wytyczne aliantów przekazał dowódcom Armii Krajowej. Raport  z płonącej Warszawy zawiózł na Zachód we wrześniu 1944.
Pozostał na emigracji. Do Polski przyjechał po 45 latach. 31 sierpnia 1989 w Stoczni Gdańskiej powiedział: "Dziękuję Solidarności, że mocą swojego ducha dokonała tego, że znalazłem drogę do swojego rodzinnego kraju”.
Ostatnie dwa lata życia spędził w Polsce. Zmarł w Warszawie 20 stycznia 2005.
Senat RP ustanowił rok 2014 Rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Celne komentarze i analizy Jana Nowaka-Jeziorańskiego dotyczące sytuacji społeczno-politycznej, szczególnie cenne wywiady przeprowadzone przez dyrektora RWE, wypowiedzi tych, którzy go znali oraz zdjęcia znajdziesz w serwisie specjalnym Polskiego Radia >>> jannowak.polskieradio.pl