Historia

Lothar Herbst – poeta "Polski więziennej"

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2022 05:35
27 kwietnia 2000 roku zmarł Lothar Herbst, poeta, opozycjonista w czasach PRL, redaktor naczelny Polskiego Radia Wrocław.
Fragment tablicy ku czci Lothara Herbsta na jego ulubionej piwiarni, Wrocław, ul. Odrzańska 17, fot. Bonio, źr. Wikimedia CommonsCC
Fragment tablicy ku czci Lothara Herbsta na jego ulubionej piwiarni, Wrocław, ul. Odrzańska 17, fot. Bonio, źr. Wikimedia Commons/CC

Urodził się w niemieckiej rodzinie we Wrocławiu 27 lipca 1940, ale podkreślał, że czuje się Polakiem i Ślązakiem, choć nie wyrzeka sie swojego pochodzenia. Młodość spędził w Wałbrzychu, gdzie żył od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku. W 1962 roku rozpoczął studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, stopień doktora uzyskał w roku 1975.

Wówczas zaangażował się w działalność opozycyjną, był jednym z założycieli grupy literackiej Agora, a także współwydawcą pisma o tej samej nazwie, w którym postulował swobodę słowa i myśli. Po Sierpniu 1980 roku został wybrany prezesem wrocławskiego Związku Literatów Polskich. W stanie wojennym był internowany od końca grudnia 1981 roku. W obozach odosobnienia napisał cykl wierszy "Polska więzienna".

 Sam transport wyglądał strasznie, jak z filmów okupacyjnych. To było bardzo ordynarne, chamstwo ogromne, strażnicy i funkcjonariusze ZOMO pchali nas na siłę do ciężarówek - wspominał poeta w nagraniu wyemitowanym na antenie Radia Wolna Europa. – Nie wszyscy strażnicy traktowali nas brutalnie, byli zróżnicowani, byli nawet tacy, którzy nam współczuli. Natomiast SB było brutalne niezależnie od tego, czy przesłuchiwali na komendzie, czy w więzieniach.

Posłuchaj wspomnień z internowania Lothara Herbsta.

W ośrodku internowania współorganizował, wraz z innymi intelektualistami, Wolny Uniwersytet Internowanych, którego został rektorem. W ramach WUI wygłoszono 21 prelekcji i prowadzono kursy języków obcych.  Pierwszy wykład był mój, dotyczył literatury emigracyjnej, odbył się w celi, w której w normalnych warunkach siedziało osiem osób, a na wykładzie było osób pięćdziesiąt (…)  wspominał Herbst.  To było niesamowite, na tym wykładzie był przekrój całego więzienia: od profesorów, do robotników.

Posłuchaj
39:05 836244c7-c9a2-450c-892d-54f4317f2b57.mp3 Wspomnienia Lothara Herbsta - poety, prezesa wrocławskiego oddziału Związku Literatów Polskich - z pobytu w więzieniu i obozach internowania. Wspomnienia poprzedzone prezentacją sylwetki poety. (RWE 31.10.1982)

Posłuchaj innych materiałów dotyczących postaci Herbsta z archiwum Radia Wolna Europa.

Po zwolnieniu z internowania powrócił do działalności opozycyjnej. Redagował od 1983 niezależny kwartalnik "Obecność". Lothara Herbsta aresztowano ponownie w 1985 roku, po kilku miesiącach został zwolniony ze względu na poważną chorobę oczu. Dzięki wstawiennictwu pisarzy polskich i niemieckich polityków pozwolono mu wyjechać na leczenie do Republiki Federalnej Niemiec. Czas spędzony za zachodnią granicą spędził nie tylko na kuracji, ale też na reprezentowaniu interesów "Solidarności". Do kraju wrócił po rozpoczęciu obrad Okrągłego Stołu, został członkiem Komitetu Obywatelskiego "S" we Wrocławiu.

15 marca 1990 został redaktorem naczelnym, a w 1993 - prezesem zarządu, wrocławskiej rozgłośni Polskiego Radia.

Dwukrotnie odznaczano go Orderem Odrodzenia Polski. Pierwszy raz to wyróżnienie nadał mu emigracyjny prezydent Kazimierz Sabbat w 1989 roku, a następnie, już po śmierci poety, w 2006 roku prezydent Lech Kaczyński.

bm

Czytaj także

Bydgoszcz - brutalna akcja SB i milicji

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2016 07:00
- Komendant zapewnił nas, że oddziały milicji nie będą użyte przeciwko przedstawicielom klasy robotniczej, a tym bardziej radnym, tymczasem zostaliśmy oszukani jak małe dzieci - mówił Jan Rulewski w marcu 1981 roku, kilka dni po pobiciu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jacek Kaczmarski. "Kochał publiczność, która traktowała jego występy jako manifestacje polityczne"

Ostatnia aktualizacja: 10.04.2023 05:51
Kaczmarski był postacią niejednoznaczną, ale kojarzoną jednoznacznie. Był identyfikowany z "Solidarnością", stanem wojennym i wszelkimi przemianami lat 80. XX wieku w Polsce. W oczach większości Polaków pozostał bardem z gitarą śpiewającym "Mury".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Piotr Bednarz – legenda wrocławskiej "S"

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2024 05:40
W sierpniu 1980 roku był robotnikiem we wrocławskim Dolmelu. Zbudował tamtejszą Solidarność, której poświęcił całe życie. To on był w grupie, która przed stanem wojennym wybrała z banku 80 milionów złotych należących do funduszu związkowego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Bujnowski - poeta i profesor na obczyźnie

Ostatnia aktualizacja: 31.03.2017 06:01
- Jest jednym z filarów naszego życia kulturalnego na emigracji, a szczególnie nauki polskiej - pisała o profesorze, poecie i żołnierzu Alicja Moskalowa, dziekan Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Strajk w Hucie im. Lenina – początek końca PRL

Ostatnia aktualizacja: 26.04.2023 05:38
26 kwietnia 1988 roku robotnicy Huty im. Lenina w Krakowie rozpoczęli strajk. Hutnicy żądali m.in. wyższych pensji i rekompensat podwyżek cen wprowadzonych przez władze w lutym 1988 roku.
rozwiń zwiń