Historia

Leni Riefenstahl - reżyserka III Rzeszy

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2016 06:07
- Przez lata jej nazwisko było wyklęte, a filmy obłożone anatemą. Wielu twórców kradło z nich motywy, ujęcia, jak i całe sekwencje - mówił na antenie Polskiego Radia prof. Paweł Wieczorkiewicz.
Audio
  • Kultura w reżimie hitlerowskim - audycja z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej" (PR, 30.01.1998)
  • Leni Riefenstahl - audycja z cyklu "Piękny i bestia" (PR, 25.05.2004)
Leni Riefenstahl z Heinrichem Himmlerem w Norymberdze (1934), fot. Wikimedia CommonsCC-BY-SA 3.0Bundesarchiv
Leni Riefenstahl z Heinrichem Himmlerem w Norymberdze (1934), fot. Wikimedia Commons/CC-BY-SA 3.0/Bundesarchiv

1 grudnia 1933 odbyła się premiera niemieckiego filmu propagandowego "Zwycięstwo wiary" w reżyserii Leni Riefenstahl. Osoba i twórczość tej wybitnej postaci kinematografii budzi wiele kontrowersji z powodu jej związków z Hitlerem i nazistami.

Kultura w cieniu swastyki

Kultura w III Rzeszy, jak w każdym systemie totalitarnym, była całkowicie podporządkowana reżimowej ideologii. W maju 1933 roku minister propagandy Joseph Goebbels wypowiedział słynne zdanie: "Kiedy pada słowo kultura, wyciągam pistolet".

Powstała Izba Kultury Rzeszy, która kontrolowała sztukę, teatr, muzykę i literaturę. Ci, którzy sprzeciwiali się totalnemu podporządkowaniu kultury NSDAP emigrowali lub byli skazani na milczenie w kraju. Stworzono też wzorzec kultury masowej wykorzystywany na rzecz propagandy. Było to radio, prasa, a przede wszystkim film.

Kino Leni Riefenstahl

Leni Riefenstahl w 1932 roku usłyszała na wiecu przemowę Adolfa Hitlera. Zafascynowana zdolnościami oratorskimi Führera zaoferowała mu swoje usługi jako reżyser.

W 1933 roku nakręciła dokument "Zwycięstwo wiary" o spotkaniu NSDAP. Rok później, na osobiste życzenie Hitlera, sfilmowała zjazd partyjny w Norymberdze. "Triumf woli" to gloryfikacja narodowego socjalizmu i jego przywódcy.

W 1936 roku w czasie olimpiady w Berlinie Leni Riefenstahl nakręciła kronikę "Olympia". O filmie stało się głośno na całym świecie z powodu nowatorskich osiągnieć technicznych i estetycznych. Podkreślające kontrast oświetlenie, dbałość o wysoką jakość zdjęć i dynamiczny montaż.

Po wybuchu II wojny światowej reżyserka na krótko pojawiła się w Polsce. Ze swoją ekipą filmową nakręciła dziennik kampanii wrześniowej i uwieczniła paradę zwycięstwa w Warszawie. Przez cały czas istnienia III Rzeszy otrzymywała znaczące wsparcie polityczne i finansowe od samego Hitlera.

Denazyfikacja

Po zakończeniu konfliktu spędziła cztery lata we francuskim areszcie. Oskarżono ją o wykorzystywanie więźniów obozu koncentracyjnego do filmu "Niziny", ale niczego nie udowodniono.

Jednak kariera Riefenstahl była skończona. Jej filmy spotykały się z zawziętą krytyką i protestami. Miała ogromne problemy z zebraniem funduszy na kolejne produkcje.

W październiku 2002 roku, z uwagi na zaawansowany wiek reżyserki, niemieckie władze umorzyły postępowanie w sprawie rzekomego wykorzystania więźniów obozu koncentracyjnego, choć występujący w filmie Cyganie twierdzili, że Riefenstahl po zakończeniu zdjęć wysłała ich z powrotem do obozu.

Leni Riefenstahl zmarła 8 września 2003, dożyła 101 lat. – Była jednym z największych reżyserów w historii kina. Przez lata jej nazwisko było wyklęte, a filmy obłożone anatemą. Wielu twórców kradło z nich motywy, ujęcia, jak i całe sekwencje – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Paweł Wieczorkiewicz.

mjm


Czytaj także

Zakazane filmy III Rzeszy

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2014 18:00
W tym roku na festiwalu Watch Docs po raz kolejny pojawia się cykl filmów poświęconych propagandzie audiowizualnej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sprzedaż i propaganda. Pakt Hollywoodu z Hitlerem

Ostatnia aktualizacja: 25.11.2015 17:00
- Hollywood traktowało film jako produkt. Chcąc go sprzedać z zyskiem, producenci godzili się na szereg ustępstw – mówiła prof. Barbara Giza o przyczynach proniemieckich postaw amerykańskich filmowców w czasach III Rzeszy.
rozwiń zwiń