Historia

Z lilijką i krzyżem. 105 lat polskiego harcerstwa

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2023 05:35
- Ruch harcerski rozwijał się w trzech zaborach. Nie było jeszcze Polski, ale było polskie harcerstwo – mówił na antenie Polskiego Radia Wiesław Maślanka, naczelnik Związku Harcerstwa Polskiego w latach 2000-2005.
Grupa harcerzy ze sztandarami na schodach przed gmachem nowej szkoły dla instruktorów harcerstwa. Zlot chorągwi męskich Związku Harcerstwa Polskiego na Śląsku. Rok 1930.
Grupa harcerzy ze sztandarami na schodach przed gmachem nowej szkoły dla instruktorów harcerstwa. Zlot chorągwi męskich Związku Harcerstwa Polskiego na Śląsku. Rok 1930.Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

105 lat temu, 1 listopada 1918 roku, rozpoczął się w Lublinie zjazd organizacji skautowych, podczas którego utworzono Związek Harcerstwa Polskiego.

Idea skautingu narodziła się w głowie weterana wojen burskich, Brytyjczyka Roberta Baden-Powella. W 1907 roku rozpoczął on realizację swojego planu utworzenia drużyn, które będą miały na celu wychowywanie w duchu wartości takich jak trzeźwość, odwaga i koleżeństwo. Idea szybko zyskała popularność poza granicami imperium brytyjskiego. Na ziemiach polskich zaszczepił ją Andrzej Małkowski, który przetłumaczył dzieło Baden-Powella "Skauting dla chłopców".

- Zainspirowany tym utworem podjął pracę nad utworzeniem czterech pierwszych polskich drużyn. Powstały trzy drużyny męskie i jedna żeńska – wyjaśniał w "Sygnałach dnia" Wiesław Maślanka. – Tak naprawdę skupiały się na przygotowaniu młodzieży do walki o niepodległość.


Posłuchaj
04:13 sygnały dnia_ZHP.mp3 Rozmowa Doroty Świerszczyńskiej z Wiesławem Maślanką o historii drużyn skautowych na ziemiach polskich. (PR, 22.05.2001)

 

W tworzeniu ruchu harcerskiemu pomagała Olga Drahonowska. Para twórców polskiego skautingu pobrała się w 1913 roku. - 19 września tego roku w Zakopanem odbył się pierwszy polski ślub harcerski. W harcerskich mundurach, ze świadkami harcerzami, celebrowany przez księdza-harcerza Kazimierza Lutosławskiego (który zaprojektował harcerski krzyż - przyp. red.) - mówiła Barbara Wachowicz, autorka książki "Druhno Oleńko! Druhu Andrzeju! Gawęda o twórcach Harcerstwa Polskiego, Oldze i Andrzeju Małkowskich" na antenie Polskiego Radia.

Posłuchaj
39:04 twórcy harcerstwa polskiego___953_08_i_tr_0-0_990401728e4915e[00].mp3 "Twórcy harcerstwa polskiego" - audycja Andrzeja Matula poświęcona Oldze i Andrzejowi Małkowskim. (PR, 23.03.2003)

 

W odrodzonej Polsce utworzono wspólną organizację harcerską – Związek Harcerstwa Polskiego. W dwudziestoleciu międzywojennym ZHP zrzeszało w swoich szeregach ponad 200 tys. młodych ludzi. Oddanie harcerskim ideałom - wierności, odwagi i patriotyzmu - udowodnili podczas okupacji niemieckiej, stanowiąc ważne ogniwo Polskiego Państwa Podziemnego.

bm

 

Czytaj także

Szare Szeregi. Wychowanie przez walkę

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2023 05:50
Ich program zawierał się w haśle "Dziś - Jutro - Pojutrze" i oznaczał: "Dziś" - okres okupacji i przygotowanie do powstania, "Jutro" - otwartą walkę zbrojną z okupantem, "Pojutrze" - pracę w wolnej Polsce. 27 września 1939 roku powstały Szare Szeregi. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aleksander Kamiński: moją bronią jest pióro

Ostatnia aktualizacja: 28.01.2024 05:55
- Wszyscy ci, którzy skłonni są we mnie widzieć takiego faceta jak w westernach, albo jak to pokazują znakomite filmy polskie z okresu okupacji, mogą przeżyć zawód. Moje wyczyny nie były wyczynami, w których pistolet, granat działały. To był inny rodzaj walki - mówił na antenie RWE Aleksander Kamiński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ryszard Białous. Dowódca legendarnego batalionu "Zośka"

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2024 05:45
"Ludzie, którymi miałem zaszczyt dowodzić, to nie wyspa oderwana od społeczeństwa, ani cierpiętnicy, dla których było ideałem polec za Ojczyznę, lecz świadomi swych obowiązków młodzi obywatele" – w ten sposób pisał o swoich podopiecznych harcmistrz Ryszard Białous, jeden z najwybitniejszych instruktorów Szarych Szeregów i dowódca harcerskiego batalionu "Zośka".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 6 sierpnia 1944. Harcerska Poczta Polowa – zwiastun radości

Ostatnia aktualizacja: 06.08.2023 06:00
- Chłopcy szli w teren, niosąc wiadomości. Rzadko były to wiadomości złe, bo jeżeli ktoś pisał, był to sygnał, że żyje, poszukuje i jest. Dlatego byli przyjmowani wszędzie z niesłychanym entuzjazmem i podnosili nastrój walczącego miasta – wspominał naczelnik Szarych Szeregów Stanisław Broniewski.
rozwiń zwiń