Historia

Puszcza Białowieska - kraina żubra

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2015 06:21
Ostatni polski żubr padł w 1921 roku. Szybko jednak podjęto decyzję o odbudowie gatunku. Schronieniem dla tego potężnego zwierza stała się Puszcza Białowieska.
Audio
  • "Kwadrat 441" - reportaż Krystyny Melion (12.04.1962)
  • Żubr i jego tajemnice - opowieść z Puszczy Białowieskiej (22.06.1964)
Żubr w Puszczy Białowieskiej, wikipediacc
Żubr w Puszczy Białowieskiej, wikipedia/cc

11 sierpnia 1932 utworzono Białowieski Park Narodowy. Puszcza uznawana jest za najbardziej pierwotny i najciekawszy las w Europie Środkowej. Żubr stał się nieodłącznym elementem tego miejsca.

Żubr,
Żubr, Białowieski Park Narodowy. Wikimedia Commons /cc. Fot.: Henryk Kotowski.

Rzadki gatunek

W 1939 roku w wydzielonym rezerwacie Puszczy Białowieskiej żyło już 16 żubrów. Po wojnie zostało ich niestety tylko pięć. Białowieski Park Narodowy reaktywowano 21 listopada 1947. Rozpoczęła się powolna odbudowa stada. We wrześniu 1952 r. po raz pierwszy wypuszczono zwierzęta, trzymane dotąd w ścisłym rezerwacie, na wolność.

- Byłem daleko, na obczyźnie, widziałem Afrykę Południową i Brazylię, widziałem straszne pola bitew, budziłem się przy ryku rozgrzewanych silników samolotowych. Straciłem na wojnie wielu kolegów. Nigdy nie przypuszczałem, że dożyję takiego momentu, że wrócę do kraju i zacznę zupełnie inną pracę - mówił jeden z leśników, pracujących w Puszczy Białowieskiej, snując opowieść o tajemnicach, jakie kryje sama puszcza i jej potężni mieszkańcy w archiwalnym reportażu Krystyny Melion pt. "Kwadrat 441".

Białowieski
Białowieski Park Narodowy. Podmokły las olszowy. Wikimedia Commons /cc. Fot.: Lilly M

Opowieść leśnika

- Przypomniał mi się epizod z odłowów. Pamiętam, jak łapaliśmy żubra, który był wypuszczony z rezerwatu na wolność, nazywał się Podstoli - kontynuował wspomnienia gość audycji. - Trzy tygodnie toczyliśmy z nim walkę, żeby go zamknąć w klatce. A on sobie z nas najzwyczajniej w świecie zakpił i w ostatnim momencie przeskoczył płot między nami i uciekł na wolność. Była też taka żubrzyca, wołaliśmy na nią Poziomka, już doprowadziliśmy ją do takiego zwężenia, tuż przed klatką, a ona przeskoczyła ogrodzenie i poszła sobie w las. Jeszcze przez dwa następne płoty skoczyła.

Sekrety króla puszczy

Żubry działają bardzo wolno, ale w sytuacji zagrożenia reagują błyskawicznie. Żubr biegnący, czy atakujący ma prędkość biegnącego psa. Szczególnie niebezpieczne są żubrzyce po ocieleniu. Przez trzy miesiące praktycznie nie można się do nich zbliżać.

- A jeśli przytrafi się nam nieopatrznie zbliżyć do takiego zwierzęcia, to nie pozostaje nic innego, jak uciekać i chować się za jakieś drzewo. Z kolei byki robią się groźne dopiero w piątym roku życia. Wtedy mogą zaatakować - radzi pracownik białowieskiego rezerwatu.

Brama
Brama wejściowa do Obszaru Ochrony Ścisłej BPN wybudowana w 1930 r. wg projektu inż. arch. H. Jasieńskiego z Krakowa. Wikimedia Commons /cc. Fot.: Konrad Kurzacz, Pimke

Siła żubra jest ogromna - to prawie tona wagi. Nawet te kolosy czują i czasem potrafią być bardzo zestresowane. Szczególnie ciężko przeżywają odłowy.

- Kiedyś jednemu żubrowi, przewożonemu w klatce, pękło serce ze stresu i gorąca - mówi bohater reportażu "Żubr i jego tajemnice". - Nie wolno też dopuścić do sytuacji, by zwierzę leżało na plecach. Po 10 minutach trzeba je stawiać na nogi.

Posłuchaj opowieści leśników i drwali o tym, jak fascynujące życie toczą zwierzęta i ludzie w Puszczy Białowieskiej.

Czytaj także

Po dziesięciu wiekach żubry wróciły do Hiszpanii

Ostatnia aktualizacja: 06.06.2010 12:10
Siedem żubrów z Puszczy Białowieskiej dobrze aklimatyzuje się w lasach hiszpańskiej Kastylii i Leon. Zaraz po wypuszczeniu z klatek zwierzęta zaczęły jeść trawę - poinformowały media hiszpańskie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zaproszenie do Puszczy Białowieskiej

Ostatnia aktualizacja: 28.04.2011 10:10
Najbardziej przyciągającym elementem do Puszczy Białowieskiej jest żubr – największy ssak lądowy Europy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polskie żubry zdobywają Danię

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2012 12:34
Białowieskie żubry opanowują kolejne miejsce na świecie. Kilka z nich zamieszka na duńskiej wyspie Bornholm.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Morze w Bieszczadach? Tak, ma już 45 lat

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2014 07:00
- San jest śmieszną rzeczką, którą pokonuję suchą nogą, skacząc z kamienia na kamień, a tam, gdzie w przyszłości będzie dno tego zbiornika widzę w tej chwili kopki siana, pasące się krowy, drzewa, chałupy, ludzi - mówił Jerzy Legro, autor reportażu o budowie zbiornika wodnego w Solinie.
rozwiń zwiń