Historia

Rzeź wołyńska. Kainowa zbrodnia

Ostatnia aktualizacja: 29.08.2021 05:40
"Przeprowadziłem akcje we wsiach Wola Ostrowiecka i Ostrówki. Zlikwidowałem wszystkich Polaków od małego do starego. Wszystkie budynki spaliłem, mienie i chudobę zabrałem" - pisał w sprawozdaniu Iwan Kłymczak, dowódca ukraińskiego oddziału UPA.
Polskie ofiary zbrodni UPA na Wołyniu
Polskie ofiary zbrodni UPA na Wołyniu Foto: Poeticbent/wikipedia

29 sierpnia 1943 roku w Woli Ostrowieckiej na Wołyniu UPA dokonała masakry 628 Polaków i 7 Żydów, w tym 220 dzieci do lat 14. Pododdziałem Ukraińskiej Powstańczej Armii dowodził Iwan Kłymczak ps. Łysy. Równocześnie z rzezią w Woli Ostrowieckiej, trwała rzeź w sąsiedniej wsi Ostrówki. W mordzie brali udział nie tylko nacjonaliści z UPA, ale również miejscowi chłopi.

W 1939 roku na Wołyniu istniały antypolskie grupy, w skład których wchodzili Ukraińcy. Po ataku ZSRR na Polskę 17 września, wymierzone przeciw Polakom akcje zaczęły się nasilać, a ich liczba i rozmiary wzrosły jeszcze po wybuchu wojny między Niemcami a ZSRR i zajęciu dawnych Kresów Rzeczpospolitej przez III Rzeszę w 1941 roku.


Posłuchaj
54:31 Wolyn Wspomnienia Polaków i Ukraińców, którzy przeżyli rzeź wołyńską. Z prof. Pawłem Wieczorkiewiczem i prof. Władysławem Filarem, żołnierzem 27. Dywizji Wołyńskiej Armii Krajowej rozmawia Bartosz Panek.

 

Wołyń 1943 - zobacz serwis specjalny

Jesienią 1942 swoją działalność rozpoczęła Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) - formacja zbrojna walcząca o niepodległość Ukrainy. Celem jej ataków od początku stali się mieszkający na Wołyniu Polacy. UPA wraz z OUN (Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów) jest współodpowiedzialna za mordowanie polskiej ludności cywilnej. Koncentracja działań antypolskich miała miejsce latem 1943 roku. Nacjonaliści ukraińscy przekonywali, że nadszedł odpowiedni moment na wywalczenie niepodległej Ukrainy, ale główną przeszkodą są Polacy i dopóki choć jeden będzie żył na ukraińskiej ziemi, dopóty nie uda się zdobyć samodzielnego państwa.


Posłuchaj
46:39 wołyn '43___1839_08_i.mp3 Wołyń 1943 - wspomnienia ocalałych z rzezi. Audycja z cyklu "Kulturalny wieczór z Jedynką". (PR, 10.07.2008)

 

Masowa akcja przeciwko ludności polskiej rozpoczęła się 11 lipca 1943 roku. Oddziały UPA przeprowadziły wtedy ok. 530 napadów. Pod hasłem "Śmierć Lachom" w bestialski sposób wymordowano wówczas kilkanaście tysięcy Polaków. Określenie dokładnej liczby osób, które zginęły podczas rzezi wołyńskiej, jest trudne. Szacuje się, że straty polskie na Wołyniu wyniosły ogółem około 60 tysięcy pomordowanych. Strona ukraińska wskazuje na 10 do 20 tysięcy ofiar wśród Ukraińców, przy czym część z nich zginęła w prowadzonych wtedy akcjach odwetowych polskiej partyzantki, część zaś z rąk UPA za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do oprawców.


Posłuchaj
38:05 23-08-11 Wieczór Naukowy2.mp3 Wołyń 1943 - audycja Katarzyny Jankowskiej z cyklu "Naukowy wieczór z Jedynką". (PR, 23.08.2011)

 

Pierwsza ekshumacja szczątków wymordowanej ludności polskiej, która potwierdziła dokonanie zbrodni przez UPA w Woli Ostrowieckiej, miała miejsce w sierpniu 1992 roku. W trakcie prac znaleziono szczątki 320 osób, które pochowano na dawnym cmentarzu wsi Ostrówki.

Wola Ostrowiecka i Ostrówki to tylko dwie z licznych wsi, w których doszło do masakr. W ich okolicy jest przypuszczalnie jeszcze wiele miejsc, gdzie spoczywają ofiary ukraińskich nacjonalistów.

mk

Czytaj także

Ekshumacja na Wołyniu

Ostatnia aktualizacja: 25.07.2011 15:15
Na tak zwanym "trupim polu" w pieciu zbiorowych mogiłach spoczywa około 300 ciał. Według wstępnych badań, większość to kobiety i dzieci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ukraina: ludzie pamiętają polskie wsie i rzeź

Ostatnia aktualizacja: 30.07.2011 10:00
Polscy archeologowie kontynuują prace w Ostrówkach na Wołyniu. W czasie II wojny światowej doszło tam do masowych mordów ludności polskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wołyń - miejsce mordu na tysiącach Polaków

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2020 06:00
- Tego dnia była niedziela. Moja mama, mój ojciec, mój stryj i inni kuzyni byli na mszy w kościele w swojej wsi Kisielinie. Moi rodzice ocaleli, ale ojciec stracił nogę, a stryj był ranny. Zginęło tego dnia 80 Polaków, mieszkańców tej wsi - powiedział kompozytor Krzesimir Dębski w rozmowie z portalem PolskieRadio.pl. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co Ukraińcy wiedzą o rzezi wołyńskiej?

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2017 10:35
11 lipca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Tymczasem tylko 7 procent Ukraińców uznaje Ukraińską Powstańczą Armię za formację odpowiedzialną za organizację rzezi wołyńskiej.
rozwiń zwiń