Historia

Legenda wojny w Wietnamie, generał Võ Nguyên Giáp

Ostatnia aktualizacja: 24.08.2011 17:03
Pogromca Francuzów w Dien Bien Phu w 1954 roku oraz dowódca sił komunistycznych w wojnie z USA w latach 60. i 70., skończył 100 lat.

"Można powiedzieć, że niektóre z najbardziej chwalebnych i najważniejszych wydarzeń kraju są związane z jego nazwiskiem i dokonały się za jego przyczyną" - powiedział wiceminister kultury Wietnamu Do Quy Doan w związku z zapowiadanymi na czwartek obchodami setnych urodzin generała Giapa

Generał Võ Nguyên Giáp jest drugim - po Ho Chi Minhie - bohaterem narodowym i jednym z twórców Demokratycznej (północnej) Republiki Wietnamu. Był nauczycielem historii. Do partii komunistycznej wstąpił po studiach. Gdy władze francuskie zdelegalizowały partię, udał się do Chin. Tam spotkał Ho Chi Minha i dołączył do kierowanego przez niego Viet Minhu - organizacji o ideologii komunistycznej, dążącej do likwidacji francuskiego władztwa kolonialnego nad Wietnamem. W 1943 obaj wrócili do Wietnamu i rozpoczęli walkę z okupującymi Indochiny Japończykami i uznającymi władzę rządu Vichy francuskimi władzami kolonialnymi. W grudniu 1944 roku Giáp został dowódcą Wietnamskiej Armii Ludowej. Po kapitulacji Japonii w 1945 Ho Chi Minh utworzył w Hanoi rząd narodowy. Wkrótce jednak do Hanoi powrócili Francuzi i Ho Chi Minh oraz Giáp musieli szukać schronienia w dżungli, skąd prowadzili wojnę partyzancką przeciw francuskim władzom kolonialnym. W wypadku Giápa wojna o niepodległość łączyła się z jego prywatną wojną ze znienawidzonymi Francuzami, którzy za prowadzoną przez niego działalność krwawo zemścili się na członkach jego rodziny.

Drobne potyczki przerodziły się z czasem w regularne działania zbrojne. W czasie tzw. pierwszej wojny indochińskiej Giáp dowodził wietnamskimi siłami, oblegającymi w 1954 roku Dien Bien Phu. Garnizon francuski, pomimo lepszego wyposażenia, uzbrojenia i wsparcia z powietrza, skapitulował. Było to najbardziej spektakularne zwycięstwo Viet Minhu w tej odsłonie wojny.

Gdy do walk w Indochinach włączyli się Amerykanie, Võ Nguyên Giáp został głównym strategiem. Wojna trwała w latach 1959-1975 i zakończyła się zjednoczeniem Wietnamu przez komunistów. Pomimo braku wykształcenia wojskowego Giáp, dzięki swojej konsekwencji w prowadzeniu działań wojennych, doprowadził do wycofania z Indochin wojsk najpotężniejszego mocarstwa świata.

Na początku lat 80. Giáp utracił stanowiska ministra obrony i członka Biura Politycznego Komunistycznej Partii Wietnamu, a w roku 1991 całkowicie wycofał się z życia politycznego. Nadal jednak pozostaje autorytetem dla wielu Wietnamczyków. Jedno ze zdjęć na zorganizowanej ku czci generała wystawie w Hanoi ukazuje go ściskającego w 1997 roku dłoń swojego największego przeciwnika w czasie wojny wietnamskiej, amerykańskiego ministra  obrony Roberta McNamary. "Powiedziałem McNamarze, że Amerykanie przegrali w Wietnamie, bo nigdy nie rozumieli Wietnamu" - powiedział po tym spotkaniu dziennikarzom Giáp.

Przez ostatnie lata był zwolennikiem zacieśnienia kontaktów z USA, które unormowały się ostatecznie w 1995 roku.