Historia

To Heinrich Himmler zdecydował o powstaniu KL Dachau

Ostatnia aktualizacja: 21.03.2013 07:00
- Tatuś przeżył w Dachau trzy ciężkie doświadczenia. Zamrażano go w wodzie, która miała temperaturę poniżej 4 stopni. Eksperyment przeżył on i pięciu innych ludzi – opowiadał syn Macieja Trzepli, więźnia obozu.
Audio
  • "I pozostał po nim sad" - historia Macieja Trzepli, jednego z więźniów KL Dachau, który jako jeden z sześciu przeżył eksperymenty zamrażania prowadzone w obozie. Reportaż Heleny Małachowskiej (18.08.1980)
Więźniowie obozu koncentracyjnego Dachau, 28.06.1938.
Więźniowie obozu koncentracyjnego Dachau, 28.06.1938. Foto: Domena publiczna

KL Dachau był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez niemieckich nazistów. Powstał 21 marca 1933 z rozkazu Heinricha Himmlera, zbrodniarza wojennego, szefa SS, Gestapo, a od 1943 roku ministra spraw wewnętrznych Rzeszy. W KL Dachau mieli być izolowani polityczni przeciwnicy Hitlera, duchowni i Żydzi. Obóz stał się "wzorem" dla następnych miejsc, w których na masową skalę realizowano ludobójcze plany nazistów.
Więzień KL Dachau
Helena Małachowska w 1980 r. dotarła do członków rodziny Macieja Trzepli, jednego z więźniów Dachau. Maciej Trzepla przeżył obóz, zginął w dziwnych okolicznościach w 1980 r. O swoich dramatycznych doświadczeniach z czasów II wojny światowej opowiadał żonie i synowi.
- Jak go Niemcy pierwszy raz wrzucili do tej lodowatej wody, to on się początkowo obśmiał – opowiadała żona. - Najpierw zrobiło mu się zimno, potem ciemno, potem stracił przytomność. Wtedy Niemcy włożyli go do takiej skrzynki. Mąż mówił, że wyglądała jak trumna. W niej były lampy kwarcowe i w ten sposób go ogrzewali. Jak długo to trwało mąż nie wiedział.
Po 2 tygodniach Niemcy powtórzyli eksperyment. I tym razem zamrażano go 45 minut. - Ubrany był w kombinezon lotniczy, przez odbytnicę i przez usta miał wprowadzone jakieś kable – mówił syn bohatera reportażu.
- Mąż tłumaczył, że to wyglądało jak radio, to była taka skrzynka i dr Rascher to kontrolował, sprawdzał, jak długo serce bije – dodała żona Trzepli.
Eksterminacja na masową skalę
Pierwotnie KL Dachau miał przyjąć od 3000 do 5000 więźniów. Jednak już w 1937 r. okazał się za mały. Obóz rozbudowano w latach 1937-1938, powiększając liczbę baraków dwukrotnie. W czasie wojny w obozie przetrzymywano wielokrotnie więcej więźniów. Celem masowej eksterminacji wybudowano krematorium jako tzw. barak X. KL Dachau ”zasłynął” też z przeprowadzanych na jego terenie pseudomedycznych eksperymentów. Właśnie takim poddawany był Maciej Trzepla.
- Za trzecim razem trzymali męża 90 minut – powiedziała żona. – On się bał, że tego nie przetrzyma, odmówił jedzenia. Trzymali go 90 minut . To był basen o wymiarach pięć na trzy metry. Tych ludzi, których poddawano eksperymentom zamrażania ocalało sześciu, a wrzucali na jeden raz do basenu 180 osób.
Doświadczenia prowadził  dr Sigmund Rascher. Po wojnie Maciej Trzepla zeznawał przeciwko niemu na procesie.  Żona jednak nie wiedziała, jakie były dalsze losy Raschera.
Ludzie ludziom zgotowali ten los

Ale nie tylko Sigmund Rascher działał w tak bestialski sposób na terenie KL Dachau. Eksperymenty na więźniach prowadzili również inni oprawcy m.in.:  prof. Klaus Schilling, dr Heinrich Schütz, prof. Erich Hipke, prof. August Weltz. Wywoływali i prowadzili obserwacje, zarażając ofiary posocznicą, malarią. Zamykali więźniów w komorach z rozrzedzonym powietrzem. Większość więźniów po tych doświadczeniach umierała lub dostawała porażeń w skutek krwotoków wewnątrz-czaszkowych, cierpiała z powodu chorób psychicznych.
Wyzwolenie

- Obóz w Dachau oswobodzili Amerykanie 29 kwietnia 1945. Zastali te wszystkie urządzenia, w których dokonywano eksperymentów, tak jak to wszystko było – mówiła żona Macieja Trzepli.
Napotkanych w obozie esesmanów żołnierze amerykańscy rozstrzelali. Ponoć rozkaz wydali dowódcy armii USA, zobaczywszy stosy zmasakrowanych i zabitych więźniów, a na pobliskiej bocznicy kolejowej cały pociąg zastrzelonych lub zmarłych z głodu ponad 2 000 osób
Podobnie jak w Auschwitz, na bramie obozu w Dachau widniał napis "Arbeit macht frei".
Posłuchaj o dramatycznych przeżyciach, jakich ofiarą padł bohater reportażu Heleny Małachowskiej, Maciej Trzepla, więzień KL Dachau.

Czytaj także

Nieznana relacja opisująca Sonderaktion Krakau

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2011 15:01
Bezcenna, niepublikowana relacja o aresztowaniu przez hitlerowców w 1939 r. profesorów krakowskich uczelni trafiła do Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Po tym co zrobili im Niemcy to miejsce było jak cud

Ostatnia aktualizacja: 14.12.2012 11:30
- Nikt wcześniej nie wiedział, że tu, w Indesdorfie małe, osierocone dzieci przeżywały taką traumę - opowiada Anna Andlauer. - Teraz opowiadają i ja Niemka powinnam tego wysłuchać, dowiedzieć się co Niemcy im zrobili.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Umiejętnie się kamuflował

Ostatnia aktualizacja: 30.01.2013 06:00
- Droga Hitlera do władzy była bardzo długa i trwała prawie 20 lat. Przez cały ten czas wykazywał olbrzymią zdolność kamuflażu. Był układny, grzeczny, przezorny, pełen szacunku dla demokracji - ocenia historyk, profesor Janusz Stefanowicz.
rozwiń zwiń