Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Izabella Mazurek 23.04.2012

Wolna Europa: program działania

Konfrontacja ideologiczna przez kilkadziesiąt lat wyznaczała sens działalności RWE. Naczelnym zadaniem stało się skuteczne upowszechnianie idei wolnego świata i demaskowanie komunistycznego totalitaryzmu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej.

„Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem opuściła się żelazna kurtyna w poprzek kontynentu. Poza tą linią znajdują się wszystkie stolice dawnych państw środkowej i wschodniej Europy: Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia - wszystkie te miasta i zamieszkująca je ludność (...) podlegają nie tylko wpływom, ale i kontroli Moskwy (...) – mówił 5 marca 1946 w Fulton Winston Churchill”.
Konfrontacja ideologiczna przez kilkadziesiąt lat wyznaczała sens działalności RWE. Naczelnym zadaniem stało się skuteczne upowszechnianie idei wolnego świata i demaskowanie komunistycznego totalitaryzmu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Audycje RWE były źródłem niezafałszowanej informacji dla mieszkańców krajów za żelazną kurtyną o najważniejszych wydarzeniach społeczno-politycznych na świecie. W RWE poruszano sprawy, podlegające w krajach "demokracji ludowej” cenzurze i manipulacji mediów reżimowych.
Program działania Rozgłośni Polskiej w strukturze RWE, sformułowany został przez jej dyrektora Jana Nowaka-Jeziorańskiego w 1952 w sześciu punktach:
1. Będzie to Rozgłośnia Polska. Polacy będą mówili do Polaków o naszych polskich sprawach. Nie będzie żadnej prewencyjnej cenzury amerykańskiej. Kierownik rozgłośni będzie ostateczną instancją decydującą o przyjęciu lub odrzuceniu tekstu. Redaktorzy poszczególnych działów będą mieli pełną inicjatywę układania swoich programów pod warunkiem, ze będą mieli jasną koncepcję, co pragną osiągnąć, przedyskutowaną i uzgodnioną z kierownikiem Zespołu.
2. Nie będziemy usiłowali sprawować "rządu dusz” w Polsce. Emigracja jest częścią narodu, ale nie może nim zdalnie kierować. Polska jest nad Wisłą, a nie nad Tamizą czy Sekwaną. Radio ma służyć społeczeństwu, ma mu pomagać.
3. Zadaniem Radia jest walka z propagandą i indoktrynacją, prostowanie fałszów, ukazywanie prawdy historycznej, dostarczanie pełnej informacji o tym, co dzieje się w Polsce i na świecie. Mamy podtrzymywać opór moralny i niezależną myśl. Będziemy wystrzegali się wszystkiego, co mogłoby pchnąć społeczeństwo do oporu czynnego albo organizowania się pod ziemią.
4. Będziemy kierowali się troską o bezpieczeństwo słuchaczy. Najlepsza audycja nie jest warta ani jednego życia ludzkiego.
5. Radio ma być odbiciem różnorodnych, nawet sprzecznych opinii i ocen, bo różnice poglądów najbardziej przekonywująco demonstrując wolność słowa. Będziemy podtrzymywali tradycje wszystkich głównych nurtów politycznych, ale nie będzie w naszych programach wzajemnych napaści ani ataków personalnych.
6. Każdy ma prawo do swoich poglądów, ale w sprawach zasadniczych takich jak niepodległość, demokracja, granice, jesteśmy zgodni i solidarni.
Wytyczne amerykańskie dla polskiego programu stwierdzały jednoznacznie, że "RWE nie jest stacją amerykańską. Jest blokiem sześciu europejskich radiostacji nadających na obczyźnie. Ze studiów RWE Polacy mówią do Polaków” (do 1957 Rozgłośnia Polska RWE nosiła nazwę "Głos Wolnej Polski”). Za program odpowiadali wyłącznie dziennikarze poszczególnych programów narodowych, Amerykanie byli stroną nadzorującą i ponoszącą całościową odpowiedzialność za Rozgłośnię.