"Nasza obecność tutaj ma charakter patriotyczny, chcemy uzmysłowić sobie polskie losy, które pisały dzieje świata" - mówił ksiądz Waldemar Chrostowski, biblista i przewodnik pielgrzymki. W rozmowie z Polskim Radiem przypomniał, że Polacy, zwłaszcza w latach 1942-1943 byli w różnych miejscach w Palestynie. Byli rozdysponowani do obozów zarówno dla cywilów, jak i wojskowych, junaków i ochotniczej Służby Pomocniczej Kobiet. Jeśli ktoś zmarł z dala od polskiego osadnictwa, również chowano jego ciało na tym cywilnym cmentarzu chrześcijańskim" - mówił ksiądz profesor Waldemar Chrostowski. Cmentarz w Tel Awiwie-Jafie powstał pod koniec XIX wieku w czasie, gdy Palestyna była częścią Imperium Osmańskiego.
Z kolei cmentarz w Hajfie powstał w 1941 roku po wyczerpaniu miejsc na istniejącym od I wojny światowej brytyjskim cmentarzu wojennym przy Jaffa Road. Hajfa była miejscem o strategicznym znaczeniu ze względu na swój port głębokowodny, lotnisko, linię kolejową z Turcji do Egiptu oraz terminal rurociągu naftowego wiodącego z pól naftowych Kirkuku w Iraku. Był to jeden z głównych punktów zaopatrzeniowych dla sił brytyjskich na Bliskim Wschodzie.
W pielgrzymce biorą udział przedstawiciele władz państwowych. Wicemarszałek Sejmu Joachim Brudziński w Ramli, na największej polskiej żołnierskiej kwaterze Izraela, dziękował weteranom walk o niepodległość za ich walkę o wolność Ojczyzny. Podkreślił, że są najlepszymi świadkami historii. „Nie byłoby wolnej i niepodległej, suwerennej Rzeczpospolitej, gdyby nie wasza ofiara i wasza walka, gdyby nie ofiara tych, których czcimy od początku tej pielgrzymki” - mówił Joachim Brudziński.
Wicemarszałek Senatu Maria Koc mówiła, że uczestnicy pielgrzymki do Ziemi Świętej pamiętają o wszystkich poległych bohaterach. „Myślimy o tych, którzy przeszli szlak nadziei z armią gen. Andersa i tych, którzy polegli w drodze oraz w północnej Afryce i na Półwyspie Apenińskim” - powiedziała Maria Koc.
Major Otto Hulacki w rozmowie z Polskim Radiem mówił, że groby żołnierzy pochowanych na terenie ówczesnej Palestyny przypominają mu również o innych towarzyszach broni, którzy spoczywają na Monte Cassino. „Zawsze pamiętam o moich kolegach spoczywających na Monte Cassino, mogę ich wszystkich wymienić po nazwisku” - podkreśla major Hulacki, który w czasie kampanii włoskiej był podchorążym 6. Pułku Pancernego „Dzieci Lwowskich”. W 1945 roku został przeniesiony do 4. Pułku Pancernego „Skorpion” 2. Korpusu Polskiego.
Cmentarz w Ramli powstał w czasie pierwszej wojny światowej, podczas walk brytyjsko-tureckich o Palestynę. Spoczywa na nim blisko cztery i pół tysiąca żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej, 891 żołnierzy innych narodowości z obydwu wojen oraz ponad 500 żołnierzy, policjantów, osób cywilnych z okresu międzywojennego i lat powojennych, do końca brytyjskiego mandatu w Palestynie.
Na cmentarzu są 272 polskie groby żołnierskie. Pochodzą z lat 1940-1947.
IAR
Zachęcamy do śledzenia nas na Twitterze. Więcej i najwięcej wiadomości IAR po wykupieniu dostępu do serwisu.