Grzegorz Tomaszewski i jego magiczne cytry

Cytra to instrument o niezwykłym dźwięku i bogatych możliwościach wyrazowych. Występuje w wielu odmianach, a pobudzana do życia smyczkiem jest źródłem fascynujących doznań artystycznych.

Grzegorz Tomaszewski

Foto: Andrzej Łojko

- Zacząłem grać na cytrze jesienią 1982 roku. Zafrapował mnie dźwięk: płynący, skłaniający do marzeń. To zauroczenie trwa do dziś. Początkowo grałem na cytrze akordowej, potem, pod wpływem Kongersu Cytrzystów w Wiedniu w 2000 roku zainteresowałem się cytrą koncertową a w 2010 roku dołączyłem do swego zestawu cytrę węgierską. Moje koncerty solowe tak wyglądają, że na każdym instrumencie staram się coś zagrać ładnego i przy okazji o tych instrumentach opowiedzieć.

Fascynujące efekty osiągane są przez grę na cytrze smyczkiem. A nawet dwoma – ta technika to znak rozpoznawczy artysty: można tę technikę usłyszeć w utworze "Inwencja na dwa smyczki". Grzegorz Tomaszewski jeden ze swoich instrumentów zmodyfikował przez dodanie gryfu, przez co uzyskał nowe możliwości techniczne i brzmieniowe.

Artysta mieszka w Wielkopolsce, gdzie nie ma tradycji gry na cytrze (choć nie można pominąć faktu, że "Chopin cytry" - Bolesław Promiński – mieszkał  w Poznaniu). Nie przeszkadza mu to jednak tworzyć kompozycji opartych na wielkopolskich melodiach ludowych. Innymi źródłami materiału do kompozycji są melodie z Radomszczyzny i Kujaw oraz muzyka polskiego średniowiecza i renesansu.

- Przekonałem się o sile tych tematów, gdy grałem koncerty w Europie. "Gaude Mater Polonia" czy "Bogurodzica" pojawiły się więc na mojej nowej płycie.

Audycję przygotowała Anna Szotkowska

Grzegorz Tomaszewski  fot. Andrzej Łojko

Grzegorz Tomaszewski (1961)- obecnie jedyny systematycznie koncertujący cytrzysta w Polsce. Laureat Nagrody im. Czesława Niemena VIII Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja” w 2005 roku. Jako pierwszy w Polsce nagrał w 2005 roku płytę tylko na cytrach pt. "Rośnie ziele" zawierającą kompozycje własne oraz autorskie opracowania tematów ludowych także, wielkopolskich . Najczęściej występuje solo, ale chętnie gra też w duetach z: saksofonistą Michałem Kulentym, kontrabasistą Krzysztofem Samelą, wibrafonistą Karolem Szymanowskim a także w większych składach takich jak Kwartet Pałucki. Występował w Polsce oraz w 12 krajach europejskich.W maju 2010 roku, wziął udział - jako jeden z kilkunastu europejskich artystów wolontariuszy- w multidyscyplinarnym międzynarodowym projekcie kulturalnym "Culture Trail" , grając koncerty akustyczne na trzech cytrach- własne opracowania średniowiecznej i renesansowej muzyki polskiej- w kościołach, w sześciu krajach europejskich, od Węgier po Wielką Brytanię. Gra na instrumentach historycznych, z początku XX wieku. Grając koncerty solowe używa czterech cytr; dwóch cytr akordowych – różnie nastrojonych fidol Fishera, cytry koncertowej oraz cytry węgierskiej.