Konstytucja 3 maja była aktem prekursorskim, który wprowadził rządy konstytucyjne, dawała podstawy do przemian gospodarczych i społecznych. Jej przyjęcie odbywało się jednak w szczególnych warunkach. - Formalnie posłowie, którzy nie zgadzali się na przyjęcie ustawy mieli prawo wniesienia protestu do sądu grodzkiego, ale on ostał zamknięty. Ta operacja została precyzyjnie przygotowana tak, by nie dać szansy opozycji, również formalnego oprotestowania tego dokumentu - dodał Robert Kostro.
Redaktor Andrzej Sowa dodał w Jedynce, że większość obecnych na Zamku Królewskim - którego cały rejon był obstawiony przez wojsko - poparła przyjęcie dokumentu. Wielu jednak nie dojechało, gdyż w ostatniej chwili zmieniono datę zjazdu sejmu. - Wspomnijmy jeszcze raz, że Wielkanoc wtedy wypadała 24 kwietnia, konstytucja miała być początkowo uchwalana 5 maja, ale uznano, że to może być za późno - mówił historyk.
HISTORIA - serwis specjalny portalu PolskieRadio.pl >>
Preambuła Konstytucji 3 Maja. Fot. polona.pl/domena publiczna
Choć dokument był tak znaczący, Konstytucja 3 maja przetrwała około 14 miesięcy. - Ten ustrój tyle trwał, potem wybuchła wojna, później przyszła targowica, która zniosła postanowienia sejmu z 3 maja - mówiła dr Maria Czeppe. Jak dodała w Jedynce, Polska upadła właśnie wtedy, gdy zaczynały się reformy. - Później emigracja porozbiorowa też się podzieliła. Jedni trwali przy tradycji sejmu ustawodawczego i konstytucji, inni przy rewolucyjnych wojskowych związanych z powstaniem kościuszkowskim - wyjaśniła.
Jaką rolę odgrywała Konstytucja 3 Maja w dalszej historii Polski? Na czym polega jej symboliczne znaczenie dziś? Co wiemy o posłach i senatorach, którzy przyjęli ustawę rządową 3 maja 1791 roku? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której goście radiowej Jedynki omówili także kontekst historyczny przyjęcia dokumentu.
Rozmawiał Krzysztof Grzesiowski.
"Sobota z Radiową Jedynką" - zapraszamy do słuchania między 9.00 a 20.00.
(asz, pg)
