Bogowie przyszli z Iranu? W poszukiwaniu zaginionej mitologii Słowian

Ostatnia aktualizacja: 23.11.2013 00:20
O świecie religijnej wyobraźni dawnych Słowian wiemy niewiele. Dziejopisom nie zależało na utrwaleniu pogańskiej przeszłości. Jednak to, co przetrwało, wydaje się bardzo frapujące...
Audio
  • Z prof. Leszkiem Słupeckim i prof. Władysławem Duczko o mitologii Słowian rozmawia Hanna Maria Giza (Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego/Dwójka)
Posąg Światowida Zbruczańskiego (znaleziony w rzece Zbrucz) witający odwiedzających wystawę historyczną w Poznaniu na temat codziennego życia Słowian, Poznań, marzec 2010.
Posąg Światowida Zbruczańskiego (znaleziony w rzece Zbrucz) witający odwiedzających wystawę historyczną w Poznaniu na temat codziennego życia Słowian, Poznań, marzec 2010. Foto: PAP/Adam Ciereszko

Niektórzy twierdzą, że "historia badań nad religią Słowian jest historią rozczarowań". Inni, że Słowianie w ogóle nie posiadali mitów ani mitologii. Nie zachował się przecież żaden zbiór słowiańskich mitów.

A jednak żywy jest mit kosmogoniczny o bogu dryfującym po świecie pokrytym wodą - w łodzi, do której zaprosił diabła. W micie tym - dualistycznym, mówiącym o bogu, który wycofuje się ze świata - dostrzec można echa... religijności irańskiej. Skąd u Słowian świat bliskowschodnich wyobrażeń?

Wpływ duchowości irańskiej na słowiańskie wierzenia jest dla współczesnych badaczy faktem. Był wszak czas, gdy Słowianie i Irańczycy niemal sąsiadowali ze sobą. – Trzydzieści podstawowych pojęć religijnych używanych przez Słowian to czyste irańskie słowa - podkreślał w Dwójkowym "Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego" prof. Władysław Duczko. Stąd również, z dualizmu wschodniego, owa wizja świata podzielonego na domenę dobra i zła, światła i ciemności. Świata, w którym toczy się nieustanna walka.

Czy mitologia słowiańska jest  dziś w ogóle możliwa do zrekonstruowania? Przecież historia, którą jak zawsze piszą zwycięzcy, nie przekazuje nic - prócz kilku wzmianek - o świecie słowiańskich bogów. Dziejopisowie, przypominali goście Hanny Marii Gizy, wypełniali pewne zamówienia, dalecy byli od obiektywizmu. Celem było ukazanie chwały dynastii, władcy czy też konkretnego biskupstwa, a nie przedstawienie pogaństwa.

Jak zatem dotrzeć do zaginionych wierzeń? - Można zestawiać dane dotyczące Rusi oraz Połabszczyzny i domyślać się, że pośrodku powinno znajdowac się coś pośredniego - mówił prof. Leszek Słupecki o tej swoistej, niedoskonałej jednak, metodzie porównawczej.

Więcej o nieznanym obliczu słowiańskiej mitologii w nagraniu audycji Hanny Marii Gizy.

jp

Zobacz więcej na temat: mitologia
Czytaj także

Germańscy bogowie muszą umrzeć

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2013 13:00
Dlaczego boscy władcy świata germańskiej wyobraźni nie byli, jak to na bogów przystało, nieśmiertelni? W Dwójce opowiadaliśmy o Germanach i ich fascynującej mitologii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szczęśliwi bogowie Skandynawów

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2013 12:00
- Świat tych mitów to świat przepiękny, pełen gorących uczuć, wspaniałych krajobrazów i ciekawych ludzi - mówił w Dwójce historyk prof. Leszek Słupecki. O skandynawskiej mitologii dyskutowaliśmy w "Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego".
rozwiń zwiń