Joseph Conrad a sprawa polska

O tym, jak służył mit Conrada Polakom osiadłym na Wyspach Brytyjskich, rozmawialiśmy z Reginą Wasiak-Taylor, wiceprezes Związku Pisarzy Polskich na obczyźnie.

Grafika na podstawie fotografii portretującej Josepha Conrada

Foto: polona.pl/domena publiczna

Pisarze krajowi zarzucali mu, że się odciął, że swój ogromny talent wykorzystał tylko w obcym języku. W XX wieku Joseph Conrad powraca niejako do korzeni: śledzi i analizuje mapę polityczną świata, wypowiada się publicystycznie na temat wielkich imperiów, które są zarazem państwami zaborczymi, włącza tematykę polską do swojej literackiej twórczości, wykonuje gesty i podejmuje działania polityczne podkreślające nieprzerwane życie narodu polskiego. Chronologiczny rejestr wygląda następująco: 1905 szkic "Autokracja i wojna" napisany po przegranej Rosji w wojnie z Japonią, w którym kreśli portret autokracji rosyjskiej i umacniającej się autokracji pruskiej, 1907 "Tajny agent" powieść o prowokacji jako narzędziu wyzyskiwanym przez MSZ Rosji, 1910 "Książę Roman" opowiadanie o powstaniu listopadowym i carskich represjach, 1911 "W oczach Zachodu" o rosyjskich biesach i idealizowaniu Rosjan przez świat zachodni, 1914 podróż do Polski (jego okreslenie) i szkic "Jeszcze raz w Polsce"; w czasie trwającej Wielkiej Wojny składa w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii "Notę w sprawie polskiej" zwracającą uwagę państw Ententy na sprawę polską, 1919 publikuje szkic "Zbrodnia rozbiorów" kreśląc portret fenomenu ustrojowego dawnej Rzeczpospolitej. Joseph Conrad, Polak bez kraju, któremu udało się zostać kapitanem angielskiej żeglugi handlowej i pisarzem światowej sławy stał się też postacią wzorcową dla Drugiej Wielkiej Emigracji Niepodległościowej. 

***

Tytuł audycji: Śladami Conrada

Przygotowała: Anna Lisiecka

Data emisji: 2.06.2017

Godzina emisji: 15.15

bch