- Dbał o pamięć narodową, ponieważ zdawał sobie sprawę – za marszałkiem Józefem Piłsudskim - że kto nie pamięta o przeszłości, nie jest godzien przyszłości - powiedział o Stefanie Melaku Romuald Szeremietiew.
Stefan Melak wraz z braćmi w 1981 roku postawił pierwszy pomnik katyński.
- Był generałem naszej wspólnej pamięci narodowej, bo o tę pamięć całe życie walczył – powiedział o Nim wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski.
Założyciel Kręgu Pamięci Narodowej. Współinicjator Konspiracyjnego Komitetu Katyńskiego.
Absolwent prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Uczestnik wydarzeń marcowych 1968.
Internowany przez władze PRL.
Wydawca i redaktor konspiracyjnego Wydawnictwa Polskiego. Organizator druku i kolportażu wielu tytułów prasy podziemnej "Solidarności". Wydawał w podziemiu też książki o tematyce katyńskiej.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Miał 64 lata.
Spoczywa na warszawskich Powązkach.
