Jan Nowak-Jeziorański. Stulecie urodzin Kuriera z Warszawy (Klub Trójki)
Jan Nowak-Jeziorański. Stulecie urodzin Kuriera z Warszawy
2014-10-03, 13:10 | aktualizacja 2014-10-03, 14:10
Sto lat temu przyszedł na świat Zdzisław Jeziorański, znany lepiej jako Jan Nowak-Jeziorański. - Była to jedna z najpiękniejszych postaci polskiej historii XX wieku, o życiorysie i zasługach, którymi mógłby obdzielić kilka osób - mówi prowadzący „Klub Trójki” Jerzy Sosnowski.
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
Jan Nowak-Jeziorański dotarł do Warszawy pod koniec lipca 1944 roku. - Przyjechał jako kurier rządu i miał przekazać podstawowe informacje, dotyczące sytuacji na zachodzie, ale to nie rząd podejmował decyzję o wybuchu powstania, a już zwłaszcza nie ustalał daty wybuchu. Jan Nowak tylko podzielił się swoimi wątpliwościami, jeżeli chodzi o aliantów zachodnich i ich ewentualną pomoc - opowiada historyk, prof. Andrzej Paczkowski.
Historyk wyjaśnia, że kurier zarysował jedynie sytuację międzynarodową, a w żaden sposób nie starał się wywierać nacisku, ani nie brał udziału w podejmowaniu decyzji. - Natomiast ta opinia, którą się podzielił była dość wyrazista - dodaje Jerzy Kisielewski, współautor serialu dokumentalnego "Jan Nowak-Jeziorański. Kulisy zdarzeń".
Profesor Paczkowski przyznaje, że w 1944 roku nawet osoby, które były stanowczo przeciwne wybuchowi Powstania Warszawskiego nie wyobrażały sobie w co się to wszystko zamieni. - Podejrzewam, że Jan Nowak-Jeziorański nie wiedział, że zostanie wymordowanych sto kilkadziesiąt tysięcy osób, a miasto będzie obrócone w perzynę. Myślę, że jego wyobraźnia nie sięgała tak daleko - mówi historyk.
Jan Nowak-Jeziorański był żołnierzem Września '39, członkiem AK, kurierem (z okupowanego kraju dotarł m.in. do Winstona Churchilla); brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie pracował w Sekcji Polskiej radia BBC, a następnie zorganizował Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa, której dyrektorem pozostał do 1975 roku.
Jan Nowak-Jeziorański w serwisie internetowym Polskiego Radia >>>
Później działał w Stanach Zjednoczonych, gdzie był dyrektorem Kongresu Polonii Amerykańskiej i konsultantem Narodowej Rady Bezpieczeństwa USA. Po 1989 roku lobbował na rzecz przyjęcia Polski do NATO, a po powrocie do Polski - przekonywał do głosowania za przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Zmarł 20 stycznia 2005 roku.
Posłuchaj archiwalnych nagrań Jana Nowaka-Jeziorańskiego w serwisie - RADIA WOLNOŚCI >>>
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji "Klub Trójki", którą poprowadził Jerzy Sosnowski.
(sm/fbi)