Polskie Radio
Section05
Dorota Truszczak

Wielka Emigracja, czyli kiedy Polska była pod zaborami

Po powstaniu listopadowym liczyła nawet do 9 tys. osób, a do roku 1862 - ok. 20 tys. Zapoczątkowali ją ci, którzy opuszczali ziemie zaborowe, uciekając przed śmiercią, więzieniami, represjami po upadku zrywu niepodległościowego lat 1830-1831 - byli inicjatorzy i uczestnicy powstania, w znacznej części młodzi oficerowie wywodzący się ze szlachty i inteligencji, którzy mieli nadzieję, że niebawem znów rozpoczną walkę. Zyskała miano Wielkiej Emigracji z powodu wyjątkowej roli, jaką odegrała w historii Polski. Blisko 2/3 emigrantów zamieszkało we Francji. Inni: w Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwajcarii, Algierii i Stanach Zjednoczonych.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak HISTORIA

Jerzy Olgierd Iłłakowicz. "Miał smykałkę do zakładania tajnych organizacji"

"Kombatant w Ameryce" - tak napisano w Nowym Jorku w 1984 roku we wspomnieniu pośmiertnym o majorze Jerzym Olgierdzie Iłłakowiczu ps. Jerzy Zawisza, Michał Zawisza. W jaki sposób został kombatantem za oceanem? Dlaczego należał do tajnych struktur Obozu Narodowo-Radykalnego i Narodowych Sił Zbrojnych? Czym zasłużył się dla Polski?
Zobacz więcej na temat:  Narodowe Siły Zbrojne ONR historia Polski Dorota Truszczak Jan Żaryn

Powstanie listopadowe. Rosyjskie represje wobec Polaków

Ponad 150 tys. książek oraz blisko 100 tys. grafik, obrazów, kolekcji medali i zdobytej broni trafiło z Warszawy do muzeów i bibliotek rosyjskich w Petersburgu po klęsce powstania listopadowego. Represje objęły mieszkańców Królestwa Polskiego i tzw. guberni zachodnich, czyli ziem zagrabionych w trzech rozbiorach przez Imperium Rosyjskie. Wyroki śmierci, ciężkie roboty, konfiskaty majątków, likwidacja Instytutu Politechnicznego, Uniwersytetu Wileńskiego, Liceum Krzemienieckiego - to niektóre z wielu decyzji cara Mikołaja I.
Zobacz więcej na temat:  powstanie listopadowe prof. Andrzej Nowak Dorota Truszczak HISTORIA

40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Zmaganie się nikczemności z godnością

- Główne przesłanie zostało zawarte w tytule książki - "Nikczemność i honor. Stan wojenny w stu odsłonach". To, co uczyniono społeczeństwu. To, co zrobiono Solidarności. To, że zgaszono nadzieję na jakąś normalizację w Polsce, a może nawet dalszą nadzieję - na odzyskanie niepodległości, to była nikczemność. Z drugiej strony mieliśmy honor, czyli ludzi honoru, ludzi Solidarności, którzy odpowiedzieli na to, co się stało - powiedział w Programie 1 historyk prof. Wojciech Polak.
Zobacz więcej na temat:  stan wojenny HISTORIA Dorota Truszczak

Tłumaczą teksty, wykrywają spam. Czym są neuronowe modele języka?

Dzięki nim użytkownicy internetu mają dostęp do usług tłumaczenia tekstu na różne języki, możliwe jest wykrywanie spamu, realizowane są badania nastrojów społecznych w sieci, a także z ich pomocą każdy ma dostęp do automatycznej korekty tekstu czy też może porozmawiać z chatbotem. Mowa o neuronowych modelach języka, których popularność w ostatnich latach znacznie wzrosła. 
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak języki obce internet sztuczna inteligencja informatyka

Powstanie listopadowe – wielki zryw Polaków

29 listopada 1830 roku, o godz. 18, podporucznik Piotr Wysocki wszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w warszawskich Łazienkach i wyprowadził kadetów przed pomnik Jana III Sobieskiego. Następnie podchorążowie ruszyli w stronę Belwederu, gdzie znajdował się namiestnik cara Wielki Książę Konstanty, aby dokonać na niego zamachu. Książę zbiegł w przebraniu kobiety i niebawem opuścił Warszawę.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak HISTORIA powstanie listopadowe

Nie tylko Monte Cassino. Polskie miejsca pamięci we Włoszech

Kiedy mówimy o polskich miejscach pamięci we Włoszech, od razu myślimy o Monte Cassino, mimo że ta nekropolia jest jedną z czterech tego typu na ziemi włoskiej. Pokonując trasę z południa na północ Półwyspu Apenińskiego, odnajdziemy też wiele innych miejsc pochówków, pomników i tablic pamiątkowych. - W Reggio Emilia, gdzie po raz pierwszy zabrzmiał polski hymn, na ratuszu znajduje się stosowna tablica - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej.
Zobacz więcej na temat:  Monte Cassino Dorota Truszczak historia Polski żołnierze Instytut Pamięci Narodowej

O poszukiwaniu domu dr. Henryka Jordana - założyciela ogrodów jordanowskich

- Jest ścieżka, którą trzeba będzie przejść, żeby biografia dr. Henryka Jordana stała się pełniejsza. To, co mamy, jest pięknym spisem, ale bardzo ograniczonym, jeśli chodzi o historię życia doktora - powiedział w audycji "Eureka" pedagog Jerzy Wojciechowski, który od wielu lat wędruje szlakiem miejsc, z którymi związany był dr Jordan i poszukuje odpowiedzi na różne pytania.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak