Józef Piłsudski w PolskieRadio.pl (3)

Proces brzeski – odcięta głowa opozycji

- Piłsudski, mając alternatywę: demokracja lub zagrożenie niepodległości, którym mogło skutkować to, co się działo w Polsce, wybrał uderzenie w ład demokratyczny. Nie ulega wątpliwości, że aresztowanie, proces i traktowanie więźniów odbiegało od standardów demokratycznych – oceniał na antenie Polskiego Radia historyk, prof. Rafał Habielski.

Pogrzeb Romana Dmowskiego. Wielka manifestacja narodowców i bojkot obozu sanacji

Dokładnie 85 lat temu, 7 stycznia 1939 roku, na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie pochowany został Roman Dmowski. Zdaniem organizatorów w uroczystościach udział wzięło 200 tysięcy ludzi, 1000 pocztów sztandarowych i 300 delegacji z wieńcami. W pogrzebie nie uczestniczył jednak żaden przedstawiciel obozu rządzącego.

Roman Dmowski - jedna z najbardziej znanych postaci historii najnowszej Polski

Roman Dmowski to współtwórca ruchu narodowego, Narodowej Demokracji, przez wiele lat jego przywódca, niekwestionowany autorytet, dyplomata, nazywany jednym z ojców niepodległości, największy adwersarz Józefa Piłsudskiego. 2 stycznia 2024 roku minęło 85 lat od jego śmierci. Jak zapisał się w pamięci współpracowników, przyjaciół, współczesnych jego czasom?

85 lat temu zmarł Roman Dmowski, polityk i publicysta, twórca podstaw ideologii narodowej w Polsce

85 lat temu, 2 stycznia 1939 roku, zmarł Roman Dmowski, jeden z "ojców" niepodległości Polski, zaliczany do grona najwybitniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych polityków w naszej historii najnowszej. Był współzałożycielem i głównym ideologiem Narodowej Demokracji. Miał inną od Józefa Piłsudskiego wizję odradzającej się w 1918 roku Polski, odegrał jednak wielką rolę w tworzeniu II Rzeczpospolitej.

Aleksander Prystor. "Twardy i uparty" cień Marszałka

- Należał do najdawniejszych przyjaciół i współpracowników Piłsudskiego. Był to człowiek charakteru: bardzo twardy, bardzo uparty, bardzo prawy. Ale to nie był wielki umysł, ani wielki talent polityczny – charakteryzował premiera II RP publicysta Wacław Zbyszewski na antenie Radia Wolna Europa.

Wigilia w Legionach. Jak wyglądała pasterka żołnierzy Piłsudskiego? Posłuchaj unikatowego nagrania

W zatłoczonej cerkiewce, na mroźnym Wołyniu, zmęczeni trudem drugiego roku Wielkiej Wojny legioniści odnaleźli czas na chwilę uspokojenia i zadumy - tak gen. Tadeusz Alf-Tarczyński, wówczas oficer V batalionu I Brygady Legionów, wspominał Boże Narodzenie w 1915 roku.

W towarzystwie kochanki i… w eskorcie niszczyciela, czyli Piłsudski na Maderze

Na swój najdłuższy w ciągu sprawowania funkcji publicznych urlop Marszałek wybrał się na atlantycką wyspę. Na Maderę przybył 21 grudnia 1930 roku. Odpoczywał tam w towarzystwie atrakcyjnej młodej lekarki. Ale sielanka nie trwała długo - Piłsudski wrócił z urlopu 23 marca 1931, a epilog podróży okazał się tragiczny.

Transatlantyk "Piłsudski". Duma żeglugi II Rzeczpospolitej

Był pierwszym transatlantykiem pod polską banderą i symbolem dostępu do morza państwa odrodzonego po latach niewoli. W latach pokoju przewoził pasażerów do Nowego Jorku. Po wybuchu II wojny światowej miał służyć jako transportowiec, ale zatonął w trakcie pierwszego wojskowego rejsu.

NASZA ROZMOWA Po zamachu na Narutowicza Piłsudski nie był już tą samą osobą. "Dramat zostawił w nim stały ślad"

Śmierć głowy państwa z rąk zamachowca była dla Marszałka olbrzymim ciosem. - Piłsudski nie przypuszczał, że nienawiść może się skumulować do tego stopnia, że w państwie, które szczyciło się tym, że nie miało królobójców w swojej historii, dojdzie do tak potwornej zbrodni – ocenia prof. Grzegorz Nowik, historyk, pracownik Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Piłsudski Gabriel Narutowicz Narodowa Demokracja II Rzeczpospolita II RP prezydent

Polscy oficerowie - gen. Stanisław Kopański i ppłk. Stefan Eichler - po długiej tułaczce wrócili do domu

Na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach spoczęły doczesne szczątki dwóch wybitnych polskich oficerów z czasów II Rzeczypospolitej. To legendarny obrońca Tobruku generał Stanisław Kopański oraz aktywny działacz polskiej emigracji podpułkownik Stefan Eichler. Uroczystość miała charakter państwowy.

Ignacy Jan Paderewski. Mąż stanu, który łagodził obyczaje

Proces brzeski – odcięta głowa opozycji

Pogrzeb Romana Dmowskiego. Wielka manifestacja narodowców i bojkot obozu sanacji

Most Poniatowski. Jego historia kryje wiele wydarzeń

Roman Dmowski - jedna z najbardziej znanych postaci historii najnowszej Polski

85 lat temu zmarł Roman Dmowski, polityk i publicysta, twórca podstaw ideologii narodowej w Polsce

Roman Dmowski. Polityczny pragmatyk i twórca Narodowej Demokracji

Aleksander Prystor. "Twardy i uparty" cień Marszałka

Kazimierz Świtalski. Lobbysta sanacji

Wigilia w Legionach. Jak wyglądała pasterka żołnierzy Piłsudskiego? Posłuchaj unikatowego nagrania

W towarzystwie kochanki i… w eskorcie niszczyciela, czyli Piłsudski na Maderze

Irena Kosmowska. Poświęciła się sprawom wsi

109 lat temu powstała I Brygada Legionów Polskich

Jak wyglądałaby Polska bez zamachu na Gabriela Narutowicza?

Transatlantyk "Piłsudski". Duma żeglugi II Rzeczpospolitej

NASZA ROZMOWA Po zamachu na Narutowicza Piłsudski nie był już tą samą osobą. "Dramat zostawił w nim stały ślad"

W Łazienkach Królewskich otwarto wystawę "Moje wybory. Aleksandra Piłsudska"

Polscy oficerowie - gen. Stanisław Kopański i ppłk. Stefan Eichler - po długiej tułaczce wrócili do domu