Polskie Radio
Section05
historia Europy

82. rocznica likwidacji obozu cygańskiego w łódzkim getcie

12 stycznia 1942 roku Niemcy zakończyli likwidację tak zwanego obozu cygańskiego, który funkcjonował w obrębie getta w Łodzi. W ciągu trwającej tydzień akcji naziści wywieźli do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem ponad cztery tysiące Romów. Nie przeżył nikt. Wszyscy zostali zamordowani w mobilnych komorach gazowych. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski historia Europy HISTORIA Romowie II wojna światowa Niemcy nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne śmierć

Isaac Newton. Wszechstronny geniusz, który zrewolucjonizował świat nauki

381 lat temu urodził się sir Isaac Newton zaliczany do najwybitniejszych naukowców wszech czasów. Nic zresztą dziwnego, bowiem wiele jego odkryć położyło podwaliny pod współczesną naukę. Sformułował m.in. prawo powszechnego ciążenia i trzy zasady dynamiki, a także opracował rachunek różniczkowy i całkowy. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Europy NAUKA fizyka matematyka odkrycia i ciekawostki

Maria Kotarba. "Mateczka", która ryzykowała własnym życiem, aby pomóc innym

30 grudnia 1956 roku zmarła Maria Kotarba. W czasie pobytu w niemieckim nazistowskim obozie śmierci Auschwitz ta odważna kobieta pomagała Żydówkom Lenie Mańkowskiej i Gucie Bankier. Za swoje poświęcenie w 2005 roku została uhonorowana tytułem "Sprawiedliwej wśród Narodów Świata". 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski historia Europy II wojna światowa Żydzi III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne sprawiedliwi wśród narodów świata Holokaust śmierć

Symcha Ratajzer-Rotem. Bohater powstania w getcie warszawskim

22 grudnia 2018 roku zmarł Symcha Ratajzer-Rotem, pseud. Kazik - łącznik Żydowskiej Organizacji Bojowej. To on w maju 1943 roku ewakuował z płonącego getta kilkunastu bojowników ŻOB-u. Wśród ocalonych przez niego osób był ostatni przywódca powstania w getcie warszawskim Marek Edelman.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski historia Europy powstanie w getcie II wojna światowa III Rzesza Holokaust Żydzi śmierć nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Niemcy

Broniewski miał mieszkać w Londynie. Do Polski wrócił dla ukochanej

W 1945 roku Władysław Broniewski, pomimo wielu obaw, powrócił z emigracji do Polski. Mało jednak brakowało, by resztę życia spędził poza ojczyzną. Do powrotu skłoniła go pewna informacja otrzymana kilka miesięcy wcześniej.
Zobacz więcej na temat:  Władysław Broniewski historia Polski historia Europy HISTORIA literatura książki poezja wiersze Lwów Warszawa ZSRR Moskwa Jerozolima Palestyna Auschwitz miłość

Elekcja 1575 roku. Stefan Batory i Anna Jagiellonka zasiadają na polskim tronie

15 grudnia 1575 roku szlachta okrzyknęła Annę Jagiellonkę królem Polski, przeznaczając na jej męża Stefana Batorego. Droga siedmiogrodzkiego księcia ku polskiej koronie nie była jednak usłana różami. Przyszły władca musiał bowiem pokonać wielu innych pretendentów do tronu, w tym m.in. cara Rosji Iwana IV Groźnego. Ostatecznie o jego elekcji przesądziła arogancja jego głównego rywala - cesarza Maksymiliana II Habsburga.  
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA historia Europy władcy Polski POLSKA Stefan Batory renesans

"Robotnicy '80". Poruszające świadectwo strajku w Stoczni Gdańskiej

7 grudnia 1980 roku w Gdańsku odbyła się jedna z pierwszych publicznych projekcji filmu "Robotnicy '80". - Tego dokumentu nie robiliśmy dla siebie, a po to, aby oglądali go wszyscy. On nigdy jednak nie będzie zupełnie obiektywny. Bo to moja relacja. Zapis z tego, co widziałem na własne oczy - mówił na antenie Polskiego Radia jeden z reżyserów filmu Andrzej Zajączkowski.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski historia PRL historia Europy HISTORIA strajki sierpniowe strajki 1980 Stocznia Gdańska FILM kino dokument Anna Walentynowicz Lech Wałęsa Andrzej Wajda Andrzej Kołodziej Mieczysław Jagielski

Belle époque: wracamy do Paryża z przełomu XIX i XX wieku

- Paryż to miasto, które kocham, w którym mieszkałam przez 10 lat i którego uliczki przechodziłam setki razy wzdłuż i wszerz - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Marta Orzeszyna, która wraz z Małgorzatą Gutowską-Adamczyk stworzyła książkę "Paryż belle époque. Sekrety miasta świateł". Jak wyglądał Paryż XIX i XX wieku?
Zobacz więcej na temat:  Zbigniew Krajewski belle epoque Paryż historia Europy literatura Marta Orzeszyna Małgorzata Gutowska-Adamczyk

Paryskie katakumby. Podziemny cmentarz zbudowany z kości

Przed wejściem dla turystów widnieje napis: "Stój! To imperium śmierci!". Tego ostrzeżenia brak przed nielegalnymi włazami. Niejeden śmiałek, który z nich korzysta, gubi się w podziemnym labiryncie. Ale nigdy nie jest sam. Towarzystwa dotrzymuje mu sześć milionów szkieletów. Kilka metrów pod paryskimi ulicami spotkamy bowiem więcej paryżan, niż na powierzchni.
Zobacz więcej na temat:  śmierć Paryż pogrzeby kości HISTORIA historia Europy średniowiecze oświecenie

Jak naprawdę zginął książę Józef Poniatowski? Debata w 210. rocznicę śmierci bohatera

W tym roku mija 210. rocznica śmierci jednego z najsłynniejszych polskich bohaterów epoki napoleońskiej. W dalszym ciągu historycy poszukują odpowiedzi na pytanie: "jak naprawdę zginął książę Józef Poniatowski?". Współczesnej analizy wydarzeń sprzed dwustu lat podjęli się prof. Dariusz Nawrot z Uniwersytetu Śląskiego oraz doktor Maria Turos, lekarz medycyny, zajmująca się naukową rekonstrukcją chirurgii z okresu wojen napoleońskich.
Zobacz więcej na temat:  Czwórka Józef Poniatowski historia Polski historia Europy Kasia Dydo Katarzyna Dydo