Sama data Bożego Narodzenia ma tradycje sięgającą Cesarstwa Rzymskiego. - Była to data narodzin Słońca Niezwyciężonego, bądź narodzin irańskiego boga Mitry - wyjaśnia historyk Sławomir Kopeć. A skoro trudno walczyć z tradycją, to Kościół przesunął datę narodzin Chrystusa na 25 grudnia i tak już zostało.
Wigilia i post
Zarówno Wigilia, jak też post to czysto polska tradycja. W wielu państwach, także katolickich, w ten dzień je się mięso i nikogo to nie razi. - Włosi jedzą indyka, a Francuzi inne rzeczy, mięsne potrawy, które nam się z Wigilią nie kojarzą - podkreśla gość Jedynki. Zwraca uwagę, że dzielenie się opłatkiem to też tylko polska tradycja. Podobnie, jak liczba potraw na stole, choć w zależności od regionu ta liczba jest inna - 5, 7, 9, 11, lub 12.
Choinka
Choinka nie ma wielowiekowej tradycji. Wcześniej pod sufitem wieszano drzewko do góry nogami lub gałąź. Choinka do Polski przywędrowała z osadnikami niemieckimi i przyjęła się, bo zapach igliwia i żywicy bardzo pasował do świątecznego nastroju.
Świąteczny karp
Niektórzy nie wyobrażają sobie Świąt bez karpia. Jedzenie ryb to wielowiekowa tradycja, ale jedzono bardziej szlachetne ryby takie jak szczupak czy lin. Sławomir Kopeć wyjaśnia, że tradycję jedzenie karpia rozpropagowano w PRL-u. Przed wojną karp w szarym sosie był elementem kuchni żydowskiej, pojawiał się też na stołach rodzin robotniczych, bo był tani. W 1947 roku minister przemysłu i handlu Hilary Minc, sam pochodzenia żydowskiego, rzucił hasło, żeby karp był świąteczną rybą. - I to się przyjęło, bo wtedy nie było nic innego - wyjaśnia historyk. Karpia sprzedawano żywego, bo nie było lodówek i nie bardzo można go było przechować. I tak biedna ryba pływała w wannie lub bali do Świąt.
W książce specjalny rozdział został poświęcony świętom, które wypadły w 1981 roku.
Posłuchaj całej rozmowy, z której można dowiedzieć się również, czy pasterka to polska tradycja.
***
Tytuł audycji: Cztery pory roku
Prowadzą: Agnieszka Kunikowska, Roman Czejarek
Gość: Sławomir Koper (historyk, scenarzysta, autor książki "Święta po polsku")
Data emisji: 13.12.2019
Godzina emisji: 09.14
ag
