226 lat temu, 20 lipca 1797 roku, urodził się Paweł Edmund Strzelecki, polski podróżnik, geolog, geograf, badacz Australii.
Przyszedł na świat w Głuszynie pod Poznaniem (obecnie w granicach miasta). Jego ojciec był geografem. Sam Paweł Edmund Strzelecki nie posiadał wyższego wykształcenia, był samoukiem. Młody Strzelecki przez kilka lat zarządzał majątkami księcia Franciszka Sapiehy, zbierając pieniądze na swoje podróże. Po śmierci księcia otrzymał jego wielki majątek. Z kraju ostatecznie wyjechał na początku lat 30. XVIII wieku
– Był tym z nielicznych Polaków, którym udało się wyrwać poza polskie opłotki – słyszymy w audycji "Z ziemi polskiej" z 1988 roku. – Obok Chopina i Curie-Skłodowskiej był najwybitniejszym Polakiem XIX wieku.
25:14 Paweł Edmund Strzelecki.mp3 Paweł Edmund Strzelecki – dżentelmen odkrywa, aud. Małgorzaty Jańczak i Grażyny Wrońskiej z cyklu "Z ziemi polskiej". (PR, 29.11.1988)
Przeprowadził bardzo rozległe badania na wielu kontynentach. Najbardziej znane są te dotyczące Australii, ale nie poprzestał tylko na tym kontynencie. Badania geologiczne i mineralogiczne prowadził także w Ameryce Północnej, Meksyku i Ameryce Południowej, tym samym przyczyniając się do rozwoju gospodarczego tych krajów.
Strzelecki dokonał pierwszych pomiarów na ziemi australijskiej. Odkrył najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne, a najwyższy szczyt Australii nazwał na cześć polskiego generała Górą Kościuszki.
Spenetrował też dolinę Latrobe, gdzie znajdują się jedne z największych na świecie pokłady węgla brunatnego, a także złoża ropy naftowej i złota. Opracował mapę geologiczną Nowej Południowej Walii i Tasmanii. Na jego cześć nazwano w Australii pasmo górskie, 2 szczyty, jezioro i rzekę.
W 1988 roku w Jindabyne w pobliżu Góry Kościuszki został odsłonięty pomnik Pawła Edmunda Strzeleckiego autorstwa Jerzego Sobocińskiego – symbol dumy narodowej i tęsknoty za ojczyzną.
mb