Rozwija się powoli, przez co łatwo przegapić jej pierwsze symptomy. Zmęczenie, senność, wzmożone oddawanie moczu, nawracające infekcje bakteryjne i grzybicze… Takie objawy towarzyszą od czasu do czasu każdemu z nas i nawet nie przejdzie nam przez myśl, że mogą to być początki cukrzycy.
W celu uświadomienia, jak poważnym jest zagrożeniem i jakie ryzyko niesie, Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (International Diabetes Federation, IDF) w 70. rocznicę odkrycia insuliny - 14 listopada 1991 roku ustanowiła Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, który obchodzony jest co roku.
Czym jest cukrzyca?
NAUKA w portalu PolskieRadio.pl
Cukrzyca to choroba przewlekła. Charakteryzuje się hiperglikemią, czyli podwyższonym stężeniem glukozy we krwi spowodowanym brakiem lub niedostateczną ilością insuliny w organizmie.
Oznacza to sytuację, w której cukier nie może przedostać się do wnętrza komórek w celu dostarczenia im energii i zbyt długo krąży we krwi.
Pod pojęciem cukrzycy kryje się kilka jednostek chorobowych. Wyróżniamy cukrzycę typu 1 (insulinozależną), nazywaną "młodzieńczą" ze względu na to, że najczęściej dotyka dzieci i młodzież. Istnieje również cukrzyca ciążowa oraz wtórna o znacznie mniejszej skali zachorowań.
Mówiąc o cukrzycy, najczęściej mamy na myśli cukrzycę typu 2, uznawaną za epidemię XXI wieku.
Cukrzycy można zapobiec
Choć skłonność do cukrzycy bywa dziedziczna, choroba ta najczęściej jest efektem naszych zaniedbań. Brak regularnych badań kontrolnych, unikanie ruchu, dodatkowe kilogramy, spożywanie przetworzonej żywności, nadmiar cukru w diecie - to wszystko jej sprzyja.
Dodatkowymi czynnikami ryzyka są: wiek powyżej 45 lat, cukrzyca występująca u rodziców bądź rodzeństwa, stwierdzenie stanu przedcukrzycowego w poprzednim badaniu, przebyta cukrzyca ciążowa lub urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg, nadciśnienie oraz hiperlipidemia.
- Większość osób obarczonych ryzykiem zachorowania na cukrzycę, może się jej ustrzec przestrzegając zasad zdrowej diety, zmieniając styl życia na bardziej aktywny oraz obniżając masę ciała jeśli występuje nadwaga - podkreśliła Katarzyna Dąbrowska, dietetyk.
Zmiana żywienia oraz zwiększenie aktywności fizycznej to nie tylko redukcja masy ciała, ale idące za nią zmiany. Obniżenie masy ciała o 5 proc. powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi, może prowadzić do obniżenia stężenia cholesterolu o ok. 16 proc.
Diabetycy powinni jednak unikać intensywnych ćwiczeń, które mogą spowodować nagły spadek poziomu cukru we krwi, a w efekcie utratę przytomności.
Najbezpieczniejsze dla chorych na cukrzycę są ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, aerobowe lub cardio. Należą do nich: marsz, trucht, wolna jazda na rowerze, jazda na łyżwach, pływanie, ćwiczenia ogólnorozwojowe, a także taniec.
W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.
3 mln Polaków z cukrzycą
Obecnie chorzy na cukrzycę stanowią ok. 8 proc. ludności świata. W ciągu trzech ostatnich dekad zachorowalność na świecie wzrosła prawie czterokrotnie - tak wynika z najnowszych danych opublikowanych podczas kongresu Europejskiego Towarzystwa Diabetologicznego w 2017 roku.
Według danych WHO, w 1980 roku na świecie było 108 mln chorych na cukrzycę, a w 2014 roku liczba ta zwiększyła się do 422 mln. W Europie na cukrzycę choruje już 60 mln osób, czyli aż 9,2 proc. populacji.
Choroba ta w 2015 roku była przyczyną śmierci aż 1,6 mln osób na całym świecie, a kolejne 2,2 mln chorych zmarło w następstwie powikłań związanych ze zbyt wysokim poziomem glukozy we krwi.
W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób, w tym z powodu cukrzycy typu 2 leczonych jest ponad 2,1 mln chorych. Jednocześnie podejrzewa się, że 600 tys. osób nie wie o tym, że jest dotkniętych cukrzycą.
kk
