W analizie opublikowanej w fachowym biuletynie "Geriatria i opieka długoterminowa" lek. med. Dariusz Kubicz, dr n. med. Barbara Wizner i mgr Iwona Majchrzyk zawarli skrót wiedzy na temat skuteczności najpopularniejszych strategii anti-aging, w oparciu o oceny amerykańskiego National Institute on Aging (NIA) oraz przegląd literatury naukowej.
Antyoksydanty
Nauka w portalu PolskieRadio.pl
Czy warto w celu opóźnienia starzenia przyjmować suplementy zawierające witaminy antyoksydacyjne (np. kwas askorbinowy, alfa-tokoferol)? Teoretycznie powinny one chronić organizm przed szkodliwym działaniem postarzających go wolnych rodników.
"Obecnie dowody potwierdzające korzystny wpływ suplementacji antyoksydantów na długość życia nie są jednoznaczne, tak więc suplementacja witamin antyoksydacyjnych w celu przedłużenia życia budzi kontrowersje. Nie powinno się rutynowo zalecać takiego postępowania. Należy jednak podkreślić, że opublikowano badania potwierdzające korzystny wpływ na zdrowie diety bogatej w owoce i warzywa" - czytamy w analizie.
Dieta
A co badania naukowe mówią o wpływie restrykcji kalorycznej (spożywanie pokarmów o mniejszej nawet o 40 proc. kaloryczności dobowej) na długość życia?
"Obecnie naukowcy nie są pewni, czy długoterminowa restrykcja kaloryczna jest bezpieczna, korzystna i praktyczna u ludzi. Nie wiadomo zwłaszcza, czy ludzie bez nadwagi i otyłości mogliby odnieść korzyść z takiego postępowania. Ten kierunek badań wydaje się obiecujący, ale nie można stwierdzić, że należy rutynowo zachęcać chorych bez nadwagi i otyłości do długoterminowej restrykcji kalorycznej w celu wydłużenia życia" - podkreślają specjaliści.
Resweratrol
Kolejnym związkiem, z którym wiąże się nadzieje na opóźnianie starzenia jest resweratrol, naturalnie występujący m.in. w winogronach, czerwonym winie i orzechach. Czy warto zatem na niego postawić?
"Jest za wcześnie na formułowanie ostatecznych wniosków na temat wpływu resweratrolu na zdrowie i długość życia u ludzi. Potrzebne są kolejne badania zmierzające do ustalenia jego właściwej i bezpiecznej dawki u ludzi, a także do stwierdzenia, czy w ogóle istnieją jakieś użyteczne klinicznie zastosowania resweratrolu" - konstatują autorzy analizy.
Hormony
Jedną z najpopularniejszych strategii opóźniania starzenia jest przyjmowanie hormonów (estrogenów i progesteronu przez kobiety, testosteronu przez mężczyzn), ponieważ z wiekiem organizm wytwarza ich coraz mniej.
Z omawianej analizy wynika, że tak, jak w przypadku substancji opisanych wcześniej, także w przypadku hormonów, badania naukowe nie potwierdzają jednoznacznie skuteczności. Często za to wykazują ich szkodliwe (niepożądane) działanie na organizm (zwiększone ryzyko rozwoju niektórych groźnych chorób).
Dostępne na rynku hormony są najczęściej lekami, więc jak każdy lek mają udowodnione działania niepożądane, które mogą, choć nie muszą wystąpić. Zalecający medykament lekarz najpierw dokonuje więc analizy potencjalnych korzyści i potencjalnych strat u pacjenta.
Inną z omawianych w tej analizie substancji potencjalnie opóźniających starzenie jest kolejny hormon - dehydroepiandrosteron (znany szerzej jako DHEA), który powstaje z cholesterolu w korze nadnerczy, a następnie jest przekształcany w testosteron i estrogeny.
Autorzy analizy wskazują, że na rynku sporo jest preparatów zawierających DHEA, które reklamuje się jako dodające energii, poprawiające odporność, libido, zwiększające masę mięśniową lub zmniejszające udział tłuszczu w masie ciała, choć tak naprawdę wciąż brak jest przekonujących dowodów naukowych potwierdzających, że suplementacja DHEA pozwala uzyskać którykolwiek z wymienionych wyżej efektów.
Badacze wciąż nie znają też efektów długoterminowego (ponad rocznego) stosowania preparatów z DHEA, które może się okazać szkodliwe np. dla wątroby.
Recepta
W świetle przytoczonych argumentów, wniosek końcowy z omawianej analizy jest taki, że obecnie brak jest suplementów czy leków o udowodnionym, kompleksowym działaniu zapobiegającym starzeniu się, a w decyzji o zastosowaniu danej kuracji "odmładzającej" ostatnie słowo zawsze powinien mieć lekarz geriatra.
Eksperci podkreślają jednak, że istnieje wiele innych, w pełni bezpiecznych sposobów na to, aby wydłużyć życie i opóźnić starość oraz związane z nią choroby. W tym celu zalecają wszystkim praktykowanie zdrowego stylu życia.
pap
PAP Zdrowie, Wiktor Szczepaniak, kk