Kultura

Elżbieta Barszczewska - legenda międzywojennego aktorstwa

Ostatnia aktualizacja: 26.02.2018 13:36
Po zdaniu matury w 1932 roku zamierzała wstąpić do Szkoły Nauk Politycznych, ale ostatecznie zdecydowała się na studia aktorskie. Nie wiadomo, czy z pożytkiem dla polityki, ale z pewnością dla aktorstwa i polskiej filmografii.
Audio
  • Wspomnienie o Elżbiecie Barszczewskiej (Cztery pory roku/Jedynka)
Aktorka Elżbieta Barszczewska jako Wanda Porębska w scenie z filmu Płomienne serca (1937)
Aktorka Elżbieta Barszczewska jako Wanda Porębska w scenie z filmu "Płomienne serca" (1937)Foto: domena publiczna

Jej przyjściu na świat 29 listopada 1913 r. towarzyszył skandal. Maria Szumska, matka aktorki i Witold Barszczewski, jej ojciec, bogaty przemysłowiec, nie mieli bowiem ślubu. Co więcej, mężczyzna był już żonaty z inną kobietą. Rodzina wyparła się zarówno małej Eli, jak i jej mamy.

Warszawski Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej ukończyła w 1934. W tym samym roku zadebiutowała na scenie Teatru Polskiego rolą Heleny w "Śnie nocy letniej" Szekspira w reżyserii Leona Schillera.

Do 1939 występowała na scenach TKKT oraz gościnnie w Teatrze Narodowym. W czasie okupacji pracowała w jako kelnerka w kawiarniach Café Bodo oraz U aktorek i brała udział w konspiracyjnym życiu teatralnym. W marcu 1941 roku aresztowana przez niemieckie władze okupacyjne w związku ze sprawą zabójstwa Igo Syma. Po wojnie pracowała w Teatrze Polskim (1945-62), w Teatrze Narodowym (1962-65) i od 1965 do 1987 ponownie w Teatrze Polskim. Ostatnia premiera, która była udziałem aktorki, to "Wspomnienie" według Johna Murrela z rolą Sary Bernhardt.

Na dużym ekranie zadebiutowała jeszcze jako studentka w filmie "Co mój mąż robi w nocy" w reżyserii Michała Waszyńskiego. Dzięki delikatnej urodzie, głosowi o ciekawej barwie i talentowi szybko zdobyła popularność i uznanie publiczności i krytyki, stała się gwiazdą. W latach 1935-1939 zagrała 13 głównych ról w filmach.

To ona wcieliła się w postać Stefci Rudeckiej w "Trędowatej" z 1936 r. A rok później zagrała podwójną rolę: Beaty, żony profesora Wilczura i jego córki Marysi w "Znachorze". W tym ostatnim filmie z 1937 r. towarzyszył jej na planie aktor i reżyser Marian Wyrzykowski, który już od kilku lat usilnie zabiegał o względy Elżbiety. Po wojnie zagrała tylko w jednym filmie – "Rytmie serca" (1977) Zbigniewa Kamińskiego.

Pracowała między innymi z takimi aktorami jak Mieczysława Ćwiklińska, Stefan Jaracz, Kazimierz Junosza-Stępowski, Stanisława Wysocka. W ostatnich latach życia Elżbieta Barszczewska ciężko zachorowała na Alzheimera. Zmarła 14 października 1987 r. w Warszawie.

Posłuchaj wspomnień o aktorce i jej archiwalny nagrań.

***

Tytuły audycji: Cztery pory roku

Przygotowała: Małgorzata Raducha

Data emisji: 26.02.2018

Godziny emisji: 10.21

ag/mg

www.narodoweczytanie.polskieradio.pl
Cichociemni
Czytaj także

Elżbieta Barszczewska jeszcze jedna historia

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2013 00:00
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Romans Teresy Hennert"

Ostatnia aktualizacja: 26.02.2018 11:34
Powieść polityczno-obyczajowa Zofii Nałkowskiej została wydana w 1924 roku. Nagranie pochodzi z 1968 roku.
rozwiń zwiń