"Kamienny sufit". Emancypacja w sercu Tatr
Na przełomie XIX i XX wieku obowiązywała tzw. Lista Damskich Szczytów. Choć wówczas jeszcze nie znano dzisiejszej formy taternictwa, a wspinaczka była w istocie chodzeniem po górach, to otwarcie wskazywano te miejsca, które ze względów fizycznych czy wytrzymałościowych są dostępne dla kobiet. - Wtedy mówiło się, że wśród szczytów, na które kobiety w ogóle mają szansę dotrzeć, znajdują się m.in. Rysy, Świnica i w pewnym momencie również Łomnica - tłumaczy Anna Król.
13:40 PR1_AAC 2021_06_09-23-09-10.mp3 "Kamienny sufit" Anny Król, to historia pierwszych taterniczek (Moje książki/Jedynka)
Spiętrzone problemy
Pierwsze taterniczki wzbudzały w środowisku duże emocje. Kobiety często lekceważono, a głównym argumentem jaki podnoszono była skala trudności, której - zdaniem krytyków - taterniczki nie są w stanie przezwyciężyć. - Z jednej strony mówiono oczywiście, że kobieta jest słabsza fizycznie, co wówczas nie do końca było wyssane z palca. Natomiast drugi argument dotyczył kobiecej psychiki, tego że jest bardziej emocjonalna, histeryczna niż mężczyźni i mogąca zareagować nieadekwatnie do sytuacji - mówi gość audycji "Moje książki".
Problemem był również ubiór kobiet pragnących chodzić po górach. Z jednej strony popularne wówczas gorsety czy suknie z krynoliną stawały na drodze rozwoju fizycznego, z drugiej noszenie spodni narażało panie na drwiny ze strony mężczyzn. - Moda turystyczna na początku XX wieku, była bardziej przychylna mężczyznom. Kobiety dopiero przed I wojną światową zaczynają chodzić w pumpach, krótkich bufiastych spodniach. Początkowo jest to szokujące, ale dosyć szybko zostaje jednaj przyjęte jako strój przyzwolony - dodaje Anna Król.
Znaleziono ludzkie szczątki w Tatrach. Prokuratura wszczęła śledztwo
Dwie Wandy
Wśród jedenastu pionierek taternictwa, czytelnik odnajdzie dwie szczególne postacie. Jedna z nich to Wanda Herse, która jako pierwsza kobieta zdobyła szczyt uznawany wówczas za najniebezpieczniejszy w Tatrach - Mnicha. - Ta historia rozpoczyna rewolucję feministyczną w Tatrach. Szczyt ten w roku 1902 wciąż uznawany jest za szczyt nie do zdobycia. Co prawda już pojawiają się pierwsze wejścia, ale była to góra obrośnięta legendą. Ten wyczyn bardzo mocno wpisuje się w portret tej postaci - wyjaśnia gość Programu 1 Polskiego Radia.
Na uwagę zasługuje również Wanda Jeromin, która jako pierwsza weszła na szczyt Apostoł I - należący do Grani Apostołów. Zginęła w obozie koncentracyjnym. - Jest taka fotografia z 1918 roku, kiedy ona pozuje z liną, z ręką nonszalancko włożoną do kieszeni. Jest w pełni sił, zdobywa wtedy trudne szczyty, wspina się i z mężczyznami i z kobietami. Drugi obrazek to Wanda z lat dwudziestych. Dużo dojrzalsza, dużo słabsza, zaczęła chorować. Faktycznie ta historia kończy się tragicznie, pod koniec wojny trafia do obozu w Ravensbruck - mówi Anna Król.
Zobacz też:
Splecione losy
Autorka nie tylko na podstawie rozmów i wspomnień tworzy niezwykłe portrety pierwszych taterniczek. Sama rusza ich śladem, splata swoje losy z ich losami. - Ten ostatni etap pracy nad książką polegał na wspinaniu. Niektóre z tych dróg znałam, wcześniej je zdobywałam. Część było jednak dla mnie nowych - nie kryje gość audycji. W książce znajdziemy również zdjęcie autorki w stroju z czasów, o których pisze. - Z jednej strony był to rodzaj żartu, ale z drugiej element reportażu wcieleniowego - przyznaje.
***
Tytuł audycji: Moje książki
Prowadząca: Magda Mikołajczuk
Gość: Anna Król
Data emisji: 9.06.2021
Godzina emisji: 23.09
mg
