Niepodległa 2018

Hrabia Maurycy Zamoyski - polityk, dyplomata, wielki filantrop

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2018 06:00
XV ordynat na Zamościu, polityk, który w 1917 roku włączył się w prace Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu oraz finansowo go wspierał, dyplomata, społecznik
Audio
  • "Wielcy Twórcy Niepodległej" - hrabia Maurycy Zamoyski, polityk, dyplomata, wielki filantrop[posłuchaj]
Maurycy Zamoyski
Maurycy ZamoyskiFoto: NAC

Maurycy Klemens Zamoyski, urodził się 30 lipca 1871 r. w Warszawie i tutaj oraz w rodzinnym Klemensowie spędził dzieciństwo. Szkołę średnią ukończył w Lesznie, studia zaś w zakresie prawa i ekonomii, w Stuttgarcie.

W tamtym czasie młody hrabia nawiązał bliskie stosunki z przebywającą w Bawarii polską bohemą artystyczną, m.in. z Józefem Chełmońskim, Józefem Fałatem, Wojciechem Kossakiem, Leonem Wyczółkowskim. Te znajomości wpłynęły na budzące się zamiłowanie Maurycego Zamoyskiego do sztuki i muzyki. Dał temu później wyraz wspierając materialnie, ale również własnym zaangażowaniem działalność wielu instytucji kultury i nauki. Przyczynił się m.in. do budowy Zachęty – Narodowej Galerii Sztuk Pięknych w Warszawie i Filharmonii Narodowej. Subwencje pieniężne pochodzące z funduszy ordynata wielokrotnie wsparły też Polską Akademię Umiejętności oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Umożliwiły również istnienie wielu czasopism naukowych i artystycznych.

Szeroko zakrojona działalność na niwie społecznej i kulturalnej sprzyjała politycznej karierze Maurycego Zamoyskiego, który od 1903 r. zaangażował się w działalność Stronnictwa Narodowej Demokracji Romana Dmowskiego w zaborze rosyjskim. Od 1906 r. był posłem do Dumy. W listopadzie 1914 r. wraz z grupą polityków endeckich i bezpartyjnych założył w Warszawie Komitet Narodowy Polski.

Wspierał finansowo Centralną Agencję Polską powstałą we wrześniu 1915 r. w Lozannie. Od 1917 r. pełnił tę samą funkcję w KNP w Paryżu, finansując jego działalność. Po rozwiązaniu KNP pozostał w Paryżu. W sierpniu 1919 r. otrzymał nominację na posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego RP przy rządzie francuskim.

W 1922 r. był kandydatem na urząd Prezydenta RP z ramienia stronnictwa prawicy chrześcijańsko-demokratycznej. W ostatecznym głosowaniu przegrał z Gabrielem Narutowiczem.

W styczniu 1924 r. sformował się w Polsce nowy gabinet rządowy kierowany przez Władysława Grabskiego, w którym Maurycy Zamoyski objął funkcję ministra spraw zagranicznych i pełnił ją do 27 lipca 1924 r.

W latach 1925-1927, po odejściu z dyplomacji, był prezesem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich. W latach trzydziestych, ze względu na zły stan zdrowia, wycofał się z życia politycznego. Zmarł 5 maja 1939 r.

O najważniejszych zasługach hrabiego Maurycego Zamoyskiego rozmawiają znakomici historycy: Jan Engelgard, kierownik X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, oddziału Muzeum Niepodległości oraz profesor Wiesław Jan Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie.

Audycja współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Teksty czyta Krzysztof Dumała.

Realizacja i oprawa muzyczna Magdalena Górecka-Balcer.

Do wysłuchania audycji zaprasza Maria Wieczorkiewicz.

Ten artykuł nie ma jeszcze komentarzy, możesz być pierwszy!
aby dodać komentarz
brak