Teatr Polskiego Radia

Stefan Kisielewski: Zbrodnia w Dzielnicy Północnej

Ostatnia aktualizacja: 29.12.2011 12:10
"Zbrodnię w Dzielnicy Północnej" nazwał autor "opowieścią policyjną" i opatrzył dedykacją: Czesławowi Miłoszowi, który zwrócił mi uwagę na możliwości artystyczne zawarte w formie powieści kryminalnej.

PREMIERA w Teatrze Polskiego Radia: piątek, 30 grudnia 2011 r., o godz. 22 (Program 2).

Powieść Kisielewskiego nie jest jednak typowym kryminałem; raczej przypowieścią o moralności politycznej i zasadach funkcjonowania państwa. Książka ukazała się po raz pierwszy w roku 1948.

Akcja utworu toczy się po wojnie, w stolicy jakiegoś bliżej nieokreślonego kraju -  Republiki. Stolica posiada cztery zasadnicze części, nazywane od stron świata. Środkiem przechodzi rzeka. Dzielnica Wschodnia po obu stronach rzeki to ogromne centrum wielkomiejskiego Handlu i Pracy, a także - wielkomiejskiej Nędzy i wielkomiejskiego Występku. Dzielnica Północna jest dzielnica inteligencji, dzielnicą uniwersytecką, królestwem lekarzy i artystów. W Dzielnicy Zachodniej rezyduje Rząd, Prezydent, ministerstwa, policja i niezliczone urzędy, zaś dzielnice południową obsiadły pałace i wille ludzi zamożnych.

Ofiara zabójstwa - Ludwik Galard to nadzwyczaj zdolny chemik i jak się potem okazuje również członek loży masońskiej. Został zamordowany w momencie, gdy kończył prace nad niezwykle istotnym wynalazkiem, który pozwoliłby zapanować nad ludzkością. Kto zamordował profesora i w jakim celu porwał w dodatku jego zwłoki?

Śledztwo prowadzi komisarz policji - Antoni Gromel (Andrzej Chyra). Gromel to w swoim fachu gwiazda nie byle jaka, nazwisko jego znane doskonale w kołach specjalistów, zabrnęło nawet kilkakrotnie na łamy dzienników z racji paru specjalnie głośnych i trudnych spraw, które rozwiązał w sposób brawurowy i lotny, wykazując niezwykłą pomysłowość i intuicję. W tym wypadku komisarz ma trudny orzech do zgryzienia, bowiem szybko wychodzi na jaw, że morderstwo ma tło polityczne. Akcja się zagęszcza i komplikuje. Do śledztwa włącza się policja polityczna, której metodami pracy Gromel pogardza. Policja powinna służyć ludziom, chroniąc ich od lęku, grozy, zbrodni i chaosu. Tymczasem Policja Polityczna działa często w sposób mętny, dwuznaczny i zamiast usuwać strach, sama go rozpowszechnia. Brzydzę się takimi metodami -  mówi komisarz i nie ustaje w dążeniu do rozwiązania zagadki.

W słuchowisku wystąpili: Piotr Fronczewski (Narrator), Andrzej Chyra (Komisarz Antoni Gromel), Krzysztof Wakuliński (Płk Nord), Marian Opania (Radca Pikron), Julia Kijowska (Alicja Dillon), Mariusz Benoit (Minister) Henryk Talar (Doktor Alen), Ewa Konstancja Bułhak (Dozorczyni), Sławomir Orzechowski (Sierżant), Leon Charewicz (Administrator), Ignacy Gogolewski (Nauczyciel), Marcin Przybylski (Edward Lore).

Adaptacja radiowa Bogumiły Prządki, reżyseria Waldemara Modestowicza.