Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Jagoda Pawlak i Fryderyk Jankowski

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2020 16:58
Kategoria rodzinna/zespołowa
Audio
Jagoda Pawlak, Fryderyk Jankowski
Jagoda Pawlak, Fryderyk JankowskiFoto: mat. pras.

JAGODA PAWLAK – ma 12 lat, jej głównym zainteresowaniem jest muzyka, w tym gra na skrzypcach, śpiew i taniec, folklor oraz podróże.

Naukę gry na skrzypcach Jagoda rozpoczęła mając 6 lat w Ognisku Muzycznym w Jarocinie. Już wtedy nauczyciel był przekonany, że Jagoda jest bardzo uzdolniona i do tego pięknie zmotywowana. Swoją grę na skrzypcach Jagoda nieustannie rozwija, doskonaląc się w grze na tym instrumencie, podejmując wiele wyzwań i prób wygrywania trudnych utworów czy koncertowania i występowania przed większą publicznością. 

Od 1,5 roku Jagoda jest uczestniczką projektu „Kuźnia Tradycji”, działającego w strukturach Zespołu Folklorystycznego „Wielkopolanie”, w którym to uczy się i gra na mazankach (to ludowy trzystrunowy, wysoko brzmiący instrument smyczkowy, kształtem zbliżony do skrzypiec) i skrzypcach podwiązanych, tj. skrzypcach dostosowanych do gry z dudami. Elementem nieodłącznym w życiu Jagody jest również podtrzymywanie kultury ludowej poprzez przynależność do Zespołu Folklorystycznego „Snutki” w Potarzycy. W zespole Jagoda tańczy i śpiewa od 4 roku życia, a od kilku lat gra na skrzypcach w kapeli towarzyszącej „Snutkom”. Zespół ten wiele podróżuje i występuje, a dzięki temu prezentuje i kultywuje kulturę ludową regionu Wielkopolski i Polski na całym świecie. To dla Jagody jest bardzo ważne, aby rozwijać swoje zamiłowanie do folkloru i mieć możliwość upowszechniania tej muzycznej kultury szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Jagoda występuje w wielu uroczystościach szkolnych, patriotycznych, charytatywnych, rodzinnych, okolicznościowych i towarzyskich. Uczestniczy i zarazemzdobywa nagrody w różnych konkursach muzycznych.

We wrześniu 2019 r. grając na skrzypcach podwiązanych Jagoda otrzymała wyróżnienie na 50 Wielkopolskim Turnieju Dudziarzy w Starym Gołębinie. A w grudniu 2019 roku grając na mazankach, otrzymała wyróżnienie w konkursie Gry na Instrumentach Pasterskich
w Ciechanowcu. Jest również zdobywczynią I miejsca w kategorii skrzypce podwiązane na Festiwalu Kultury Ludowej „Ignasiowy Laur” 2020. W 2019 roku Jagoda i Fryderyk zdobyli II miejsce na XX Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Żegocinie, grając pastorałkę pt.: „Od serca do ucha”: Jagoda na skrzypcach klasycznych, a Fryderyk na akordeonie.
Jagoda i Fryderyk są również zdobywcami I miejsca w kategorii Kapela dudziarska na Biesiadzie Folkloru Ziemi Kaliskiej w Brzezinach 2020 r. Jagoda i Fryderyk tworzą znakomity duet, w którym realizują swoje pasje grając zarówno w kapeli Snutkowej, „Kuźni Tradycji” oraz w orkiestrze (pod batutą Pana Zbyszka Obary) działającej przy Ognisku Muzycznym w Jarocinie. Wspólne koncerty czy występy przed większą publicznością niewątpliwie pomagają im rozwijać zarówno talenty muzyczne, jak i zamiłowanie do folkloru. Jagoda oprócz gry na skrzypcach, również pięknie śpiewa. Jej głos można usłyszeć zarówno w kapeli Snutkowej, jak również na różnych imprezach, konkursach organizowanych przez społeczność szkolną i lokalną. Jagoda w 2017 roku zdobyła I miejsce na III Festiwalu Piosenki Dziecięcej w Mieszkowie.

FRYDERYK JANKOWSKI – ma 15 lat, interesuje się folklorem ze szczególnym uwzględnieniem folkloru w Wielkopolsce i na ziemi jarocińskiej. Uwielbia majsterkować. Interesują go podróże i możliwość poznawania kultury innych regionów Polski oraz w innych krajach.
Jego przygoda z kulturą ludową rozpoczęła się w wieku 5 lat. Za namową kolegi z przedszkola pojechał na próbę do Zespołu Folklorystycznego „SNUTKI” w Potarzycy w którym pozostał do dziś. Fascynowała go muzyka ludowa grana przez kapelę zespołu przy której tańczył i bawił się z pozostałymi dziećmi z grupy wykonującej gry i zabawy oparte na dawnych tradycyjnych zabawach dziecięcych z rejonu Wielkopolski i okolic Jarocina. Pierwszy poważny występ zaliczył w 2012 roku, zdobywając z koleżankami i kolegami pierwsza miejsce w swojej kategorii na Biesiadzie Folkloru Ziemi Kaliskiej w Brzezinach
Jednak jego zainteresowania folklorem zmieniają się w kierunku grania muzyki ludowej. Interesowała go gra na akordeonie. Pierwsze kroki w tym kierunku zrobił w 2011 roku, próbując grać na akordeonie – zabawce, którą dostał od „Gwiazdora”. Gry na akordeonie nauczył się sam. Granie na akordeonie na dobre rozpoczyna w roku 2015 r kiedy to ma swój instrument. Doceniając umiejętności muzyczne swoich podopiecznych Szefowa zespołu SNUTKI, Aleksandra Mendelska tworzy „Małą Kapele” w której grają: Jagoda Pawlak - skrzypce i śpiew, Hanna Mucha – klarnet i śpiew, Fryderyk Jankowski – akordeon, Wojciech Ozóg – bębenek i śpiew. Nowo powstała kapela włączyła się czynnie do działalności artystycznej zespołu. Reprezentując Zespół Folklorystyczny SNUTKI zdobywają na Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Żegocinie w kolejnych latach: 2017 – III miejsce, 2018 – Fryderyk – wyróżnienie dla najlepszego instrumentalisty, 2019 – II miejsce. Z upływem czasu i wraz ze zdobywaniem umiejętności muzycznych grają również w podstawowym składzie kapeli zespoły. Aby pogłębić swoją wiedze muzyczną Fryderyk uczył się również przez 6 lat gry na pianinie w Społecznym Ognisku Muzycznym w Jarocinie. Jego zainteresowania folklorem wykracza również poza działalność w zespole. Od najmłodszych lat fascynował go staropolski obrzęd „Wodzenia Niedźwiedzia” kultywowany do dziś w Święta Wielkanocne w niektórych wioskach w okolicy Jarocina. Obrzęd ten jest nazywany różnie w poszczególnych wsiach – Popielorze, Siwki, Niedźwiedzie. Kilka lat oglądał ten obrzęd jako widz a w ostatnich latach brał w nim udział jako „Grajek” przygrywając do tańca „Babie i Dziadowi”.
Gra na dudach wielkopolskich to kolejna fascynacja folklorem wielkopolskim. Pierwszy raz usłyszał dudy na XXX–leciu Zespołu Folklorystycznego SNUTKI w 2014 roku. Grała na nim nie istniejąca już kapela dudziarska tego zespołu. Minęło wiele lat aby ta fascynacja nabrała realnych kształtów. Okazało się że w magazynie zespołu są dudy wielkopolskie. Jednocześnie wiosną 2019 roku trwał nabór uczniów do gry na tradycyjnych wielkopolskich instrumentach muzycznych – dudach, sierszenkach, kozłach czarnym i białym, mazankach i skrzypcach podwiązanych – w ramach „Kuźni Tradycji” przy Zespole Folklorystyczny WIELKOPOLANIE w Poznaniu. Naukę rozpoczęli po koniec maja 2019 roku. Fryderyk z Wojtkiem uczą się grać na sierszenkach i po opanowaniu tego instrumentu kontynuują naukę gry na dudach. Jagoda uczy się gry na mazankach i skrzypcach podwiązanych. Zasada nauki gry w ramach Kuźni Tradycji to Mistrz i Uczeń. Polega to na tym, że mistrz przekazuje swoją wiedze bezpośrednio uczniowi bez zapisu nutowego wykonywanych utworów. Mistrzem dla dudziarzy jest Piotr Górecki a dla skrzypków i mazanek - Paweł Zawadzki. Już po 5 miesiącach od rozpoczęcia nauki pierwszy sprawdzian umiejętności gry na sierszenkach. Fryderyk zdobywa III miejsce na 50 Wielkopolskim Turnieju Dudziarzy w Starym Gołębinie. Od października 2019 r rozpoczyna wraz z kolegą naukę gry na dudach wielkopolskich. Kolejny sprawdzian to udział w XXXIX Konkursie gry na Instrumentach Pasterskich w Ciechanowcu w grudniu 2019 r. Fryderyk zajmuje III miejsce w kategorii Inne Instrumenty Pasterskie grając na sierszenkach. Rok 2020 jest trudnym ze względu na pandemie. Bardzo mała ilość występów, ograniczona nauka gry na dudach. Pierwszą okazją do zaprezentowania umiejętności gry na dudach był występ na Biesiadzie Folkloru Ziemi Kaliskiej w Brzezinach. Występując wraz z Jagodą jako kapela dudziarska Zespołu folklorystycznego SNUTKI zajęli I miejsce. Zagrali utwory na dudy związane z ziemią jarocińską między innymi Polkę na desce. Fryderyk grając te utwory wykonał je techniką „wypukiwania” charakterystyczną dla dudziarzy jarocińskich. Na tej samej Biesiadzie Fryderyk wystąpił jeszcze dwa razy. Wraz z grupą dziecięcą przygrywając im do prezentowanych zabaw wraz z Wojtkiem na sierszenkach, które zbudował sam dla potrzeb tego przedstawienia. To realizacja jego drugiej pasji jakim jest majsterkowanie. Kolejny występ z grupom młodzieży i dorosłych zespołu, której przygrywali jako kapela dudziarska w „Suicie Golińskiej” przy wykonywaniu tańców i przyśpiewek z Goliny. Kolejną okazją do sprawdzenia swoich umiejętności gry na dudach był udział w Konkursie Tradycyjnej Muzyki Dudziarskiej podczas Festiwalu Kultury Ludowej „IGNYSIOWY LAUR” w Nietążkowie. W swojej kategorii zajął I miejsce. Na dzień dzisiejszy Fryderyk może zagrać około 50 utworów na dudy o różnym stopniu trudności. Potrafi również precyzyjnie dostroić dudy aby właściwie grały.
Jego druga pasja jaką jest majsterkowanie pozwala mu na dokonywania drobnych napraw przy akordeonach. Zbudował dla siebie kilka instrumentów muzycznych. Gdy zespół Snutki zaczął naukę tańców Kaszubskich wykonał prosty instrument kaszubski jakim są „Diabelskie Skrzypce”. Drugi taki sam instrument tyko mniejszy zbudował dla młodszego brata. Samodzielnie od podstaw zbudował sierszenki o czym wspomniałem wcześniej. Są one w pełni wartościowym instrumentem na którym gra podczas występów. Pasję tą kontynuuje dalej. Aktualnie buduje swoje własne dudy wielkopolskie. Szereg elementów tych dud jest już wykonane jak przebierki melodyczne, burdon, worek rezerwuarowy, jabłko. Ma zgromadzone wszystkie materiały potrzebne na wykonanie brakujących części.
Realizacja trzeciej pasji trzeciej pasji jest najłatwiejsza. Wynika ona z charakteru działalności Zespołu Folklorystycznego SNUTKI, który występuje w różnych miejscach w Polsce a także w wielu krajach w Europie. Podczas takich wyjazdów jest okazja poznać różnych ludzi, ich zwyczaje i kulturę.

Jako muzyk grający na akordeonie i dudach uczestniczy w wielu imprezach organizowanych przez różne osoby i instytucje. Ich ilość trudno wyliczyć. Bierze udział w prawie wszystkich występach o które go ktoś poprosi. Występuje w uroczystościach szkolnych, patriotycznych, charytatywnych, rodzinnych, okolicznościowych i towarzyskich. Przykładem jego działalności może być zorganizowanie wraz ze Zbigniewem Obarą i wielu innymi osobami modnej w czasie pierwszej fazy pandemii „Muzyki Balkonowej”. Na pięciu koncertach grana była muzyka ludowa, rozrywkowa, klasyczna w wykonaniu dwu lub trzy osobowym z zachowaniem wszelkich standardów sanitarnych zarówno przez muzyków jak i publiczność oglądającą i słuchającą ich koncertu.