Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Mirt, roślina na moment przełomu

Ostatnia aktualizacja: 13.06.2022 09:00
Słoneczny czerwiec to sezon, w którym coraz chętniej urządza się wesela. Na nich królują piękne kwiaty, z których oprócz ozdób robi się oczywiście bukiet panny młodej.
Audio
Mirt to szczególna roślina, w tradycji wykorzystywana zwłaszcza przy ślubach, ale także chrztach czy pogrzebach.
Mirt to szczególna roślina, w tradycji wykorzystywana zwłaszcza przy ślubach, ale także chrztach czy pogrzebach.Foto: Shutterstock

Wszystkim tym, którzy planują ceremonie ślubne, ale chcieliby po florystyczne inspiracje sięgnąć głębiej do źródeł i tradycji, podpowiadamy mirt. Ta roślina jeszcze nie tak dawno temu była atrybutem młodej pary! Czemu? To w naszym cyklu "Źródłosłów" wyjaśniała ostatnio etnolingwistka dr Olga Kielak.

- Mirt, mert miert, mirtek mirta mirteńska - wszystkie te nazwy wywodzą się z greki, a oznaczają niewielki krzew czy roślinę doniczkową o wiecznie zielonych liściach i białych kwiatach. Niegdyś mirt hodowano w domach, na parapetach czy w przydomowych ogródkach, zwłaszcza w takich domach, gdzie były panny. To ich obowiązkiem było dbanie o roślinę, bo z niej robiło się potem wianek weselny mówiła w audycji dr Olga Kielak.

Powszechność powiązania tej rośliny z zaślubinami przekazuje wiele przysłów i powiedzeń ludowych.
We wszystkich mirt oznacza czystość i niewinność, dlatego bardzo często pojawia się w różnych obrzędach rodzinnych i dorocznych. - Mirtem przystrajano nowożeńców, zmarłe przedwczesną śmiercią osoby, dzieci niesione do chrztu, a także dziewczynki przystępujące do Pierwszej Komunii oraz nowo wyświęconych duchownych. Mirt towarzyszył najważniejszym obrzędom przejścia - tłumaczyła badaczka. 

Szczególnie jednak ważny mirt jest dla panien młodych, z niego robiło się weselny wieniec na głowę dziewczyny, a bukieciki z mirtu, zwane woniaczkami, przystrajały pana młodego i drużbów. - Mirt był obecny podczas zaręczyn, na talerzu z obrączkami, zdobił skrzynię z posagiem czy weselny korowaj. Gdy podczas oczepin zdejmowano pannie mirtowy wieniec, a panu woniaczkę, kwiaty zabierali drużbowie, żeby zapewnić sobie szczęście do żeniaczki. Ale mirt przysługiwał tylko dobrze prowadzącym się nowożeńcom i był symbolem dziewictwa panny młodej. Dziewczyna albo kawaler, którzy nie dostosowali się do wymogów czystości, nie mogli przyozdabiać się mirtem.

Ze względu na czystość i niewinność mirt używano także podczas pogrzebu, ale niemal wyłącznie podczas pogrzebu dzieci albo młodych osób, a także w obrzędzie prymicyjnym.


***

Tytuł audycji: Źródłosłów

Opowiadała: dr Olga Kielak

Data emisji: 11.06.2022

Godzina emisji: 8.50