Historia

Zapomniane Krzyże

Ostatnia aktualizacja: 09.11.2011 16:44
Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari podczas uroczystości w Belwederze potwierdziła, po latach, nadanie Krzyża Srebrnego ponad stu Powstańcom Warszawskim.
Audio
  • Doradca prezydenta prof. Tomasz Nałęcz
  • Sekretarz Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari gen. Zbigniew Ścibor-Rylski
Doradca prezydenta Tomasz Nałęcz podczas spotkania z Kapitułą Orderu Wojennego Virtuti Militari
Doradca prezydenta Tomasz Nałęcz podczas spotkania z Kapitułą Orderu Wojennego Virtuti MilitariFoto: fot. prezydent.pl

Ponad 100 powstańców, m.in. Jan Rodowicz "Anoda", Andrzej Romocki "Morro" i Józef Szczepański "Ziutek", zostało podczas II wojny odznaczonych Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Nadanie im tych odznaczeń potwierdziła w środę Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari.
- Spotykamy się na kilka dni przed świętem Orderu Wojennego Virtuti Militari, które przypada 11 listopada. Jak powiedział prezydent Bronisław Komorowski to najpiękniejszy order i najwyższe polskie odznaczenie, ale Rzeczpospolita jest szczęśliwa, kiedy go nie nadaje, ponieważ przyznawany jest on ludziom zasłużonym na polu bitwy, w czasie wojny - przypomniał na środowej konferencji prasowej doradca prezydenta Tomasz Nałęcz.

- Obecnie więc ten order nie jest nadawany, a dzisiejsza uroczystość jest spowodowana faktem, że burzliwe dzieje orderu sprawiły, iż nie wszyscy nim odznaczeni go otrzymali, a często niektóre rodziny wyróżnionych nawet nie wiedzą o nadaniu odznaczenia. Dzisiaj mówimy o grupie ponad 100 uczestników Powstania Warszawskiego, którzy zostali uhonorowani Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari przez komendanta głównego Armii Krajowej Tadeusza Komorowskiego "Bora" upoważnionego do nadawania odznaczenia przez naczelnego wodza - poinformował Nałęcz.

Odznaczeni bez orderów

Jak zaznaczył, burzliwe losy Powstania i lat powojennych sprawiły, że te ordery do odznaczonych nie dotarły, co było spowodowane nie tylko faktem, że część z nich została przyznana pośmiertnie. - Losy tej dokumentacji były niezwykle dramatyczne. Zanim stała się ona obecnie świadectwem najwyższej zasługi dla Rzeczpospolitej, stanowiła dowód w śledztwie toczonym przez Urząd Bezpieczeństwa przeciwko odznaczonym. Dopiero po latach udało się do nich dotrzeć, a Kapituła Orderu zdecydowała, by oficjalny wykaz odznaczonych orderem został uzupełniony o zweryfikowane nazwiska. Nie mamy niestety technicznej możliwości, żeby z tą informacją dotrzeć do rodzin osób odznaczonych, dlatego pragniemy rozpowszechnić wiadomość, że jesteśmy gotowi przekazać najbliższym dokumentację, legitymacje i same ordery, które mają szansę stać się później ważną rodzinną pamiątką - podkreślił Nałęcz.

Sekretarz Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari gen. Zbigniew Ścibor-Rylski powiedział, że członkowie Kapituły są bardzo szczęśliwi, że po tylu latach wreszcie te dokumenty ujrzały światło dzienne. - Dzięki głębokiej analizie, z pierwotnej listy 170 rozważanych nazwisk, pozytywnie zostało zweryfikowanych 104 odznaczonych Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy - powiedział Ścibor-Rylski.

Publikujemy pełną listę odznaczonych osób:

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (V kl.):

1. Mjr Gustaw Billewicz "Sosna", s. Jana, ur. 25.8.1907 r. w Okolnikach  d-ca Zgrupowania "Kuba-Sosna"
2. Por. Teofil Budzanowski "Tum", s. Antoniego, ur. 10.12.1894 r. w Rypinie d-ca Batalionu "Tum", następnie Zgrupowania "Kryska"
3. Ppor. Marian Chodowski "War", ur. 1913 r. w Chodczy z-ca dowódcy Zgrupowania w Obwodzie Praga, Okręg Warszawa AK
4. Ppor. Władysław Miłosław Cieplak "Giewont", s. Aleksandra, ur. 6.6.1917 r. w Aleksandrowie Kuj. d-ca 3. kompanii Batalionu "Zośka"
5. Ppor. Antoni Ciesielski "Zdun", z-ca dowódcy plutonu w Obwodzie Praga, Okręg Warszawa AK
6. Por. Czesław Dąbrowski "Sęp", ur. 30.5.1909 r. w Siennicy Obwód Praga, Okręg Warszawa AK
7. Elżbieta Dutkowska "Tytus", ur. 5.9.1900 r. w Rzeszowie kierowniczka Bazy Łączności Okręgu Łódź "Barka" przy Komendzie Głównej AK
8. Kpr. pchor. Jerzy Frymus "Garbaty", s. Wiktora, ur. 23.10.1921 r. w Warszawie Batalion "Kiliński"
9. Ppłk Władysław Garlicki "Bogumił", ur.8.12.1897 r. w Przemyślu d-ca Odcinka "Bogumił" Podobwodu Śródmieście-Południe
10. Sierż. pchor. Jerzy Paweł Gebert "Lot", s. Jana, ur. 16.11.1919 r. w Warszawie 3. kompania Batalionu "Parasol"
11. Kpt. Lucjan Zygmunt Giżyński "Gozdawa", s. Józefa, ur. 20.5.1909 r. w Śródborzu d-ca Batalionu "Gozdawa"
12. Por. Jan Golański "Roman", ur. 3.5.1912 r. w Wilnie d-ca 1. kompanii Batalionu "Wigry"
13. Ppor. Tadeusz Gołębiowski "Okrój", s. Jana, ur. 12.7.1916 r. w Końskich z-ca dowódcy plutonu w Batalionie "Miotła"
14. Ppor. Bolesław Grasza "Kresowicz", s. Jana, ur. 19.3.1913 r. w Tarnogrodzie z-ca dowódcy 2. kompanii Batalionu "Ruczaj"
15. Kpr. Tadeusz Grzeszczyk "Zając", Obwód Praga, Okręg Warszawa AK
16. Ppłk dypl. Franciszek Kwiryn Herman "Bogusław", s. Franciszka, ur. 30.10.1904 r. w Stanisławowie z-ca Szefa Oddziału II Komendy Głównej AK
17. Ppor. Kazimierz Jackowski "Tadeusz Hawelan", s. Henryka, ur. 2.2.1921 r. w Wiskitkach d-ca plutonu "Torpedy" Batalionu "Miotła"
18. Ppor. Bernard Jagodziński "Cukrowski", ur. 23.8.1903 r. z-ca dowódcy plutonu w Batalionie "Bełt"
19. Kpr. pchor. Mieczysław Jagodzki "Henryk", s. Józefa, ur. 22.11.1920 r. w Żninie Batalion "Chrobry I"
20. Mjr Euzebiusz Jarema "Karol", ur. 14.8.1902 r. w Sobolowie-Chrostowej z-ca Komendanta Rejonu, Obwód Praga, Okręg Warszawa AK
21. Ppor. Wacław Marian Jastrzębowski "Aspira", ur. 26.9.1900 r. w Radomiu d-ca kompanii Kolumny Motorowej "Wydra" Grupy "Krybar"
22. Ppor. Jan Jaworowski "Maryśka", s. Hipolita, ur. 16.5.1920 r. w Łomży z-ca dowódcy 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
23. Kpt. Józef Kaczmarek "Rolicz", s. Wojciecha, ur. 1.3.1915 r. w Słupcy d-ca kompanii w Batalionie "Czata"
24. Por. Zbigniew Korsak-Adamowicz "Konrad", ur. 26.2.1916 r. d-ca kompanii w Batalionie "Parasol"
25. Mjr Alfons Kotowski "Okoń", ur. 14.8.1899 r. d-ca Batalionu "Pięść", następnie Zgrupowania "Kampinos"
26. Ppor. Tadeusz Kowalczyk "Jackowski", ur. 9.7.1915 r. w Warszawie d-ca plutonu 5. kompanii Batalionu "Gozdawa"
27. Por. Grzegorz Kowalski "Murek", z-ca dowódcy zgrupowania, Obwód Praga, Okręg Warszawa AK
28. Kpr. Józef Stefan Kozicki "Wis", s. Piotra, ur. 11.3.1923 r. w Szczebrzeszynie Batalion "Miłosz"
29. Kpt. Edward Kozłowski "Edward", ur. 5.1.1898 r. d-ca Batalionu "Chrobry I"
30. Por. Stefan Królicki "Bruzda", s. Ignacego, ur. 10.10.1902 r. w Grudusku d-ca plutonu w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
31. Mjr Roman Kubec "Romek", d-ca zgrupowania w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
32. Mjr Czesław Kuchciński "Smok", ur. 25.03.1897 r. w Suwałkach z-ca Komendanta 4. Rejonu w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
33. Chor. Władysław Kulasek "Jaśmin", s. Józefa, ur. 24.7.1899 r. w Piwakach d-ca kompanii Batalionu Odwodowego Komendanta Obwodu Śródmieście AK
34. Kpr. pchor. Stanisław Kunicki "Staś", ur. 2.7.1923 r. w Warszawie Oddział Specjalny "Juliusz" Batalion "Gustaw"
35. Kpt. Stanisław Łukasiewicz "Stanisław", ur. 1904 r. d-ca zgrupowania w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
36. Sierż. pchor. Andrzej Łukoski "Blondyn", s. Kazimierza, ur. 22.10.1923 r. w Tarnopolu d-ca 1. kompanii "Maciek" Batalionu "Zośka"
37. Ppor. Mieczysław Marian Łuniewski "Montana", s. Władysława, ur. 2.12.1916 r. w Rosji d-ca plutonu w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
38. Kpt. Tadeusz Majcherczyk "Zdan", ur. 30.1.1906 r. w Dąbrowie Górniczej d-ca Batalionu "Chrobry I"
39. Kpr. Zygmunt Maksinkiewicz "Huk", ur. 1904 r. Batalion "Chrobry I"
40. Mjr Franciszek Władysław Mazurkiewicz "Niebora", s. Bazylego, ur. 1.10.1901 r. w Złoczowie d-ca Batalionu "Miotła"
41. Kpt. Cezary Nowodworski "Głóg", s. Wacława, ur. 7.3.1916 r. w Tomsku  d-ca plutonu w Batalionie "Czata"
42. Sierż. pchor. Konrad Okolski "Kuba", ur. 11.5.1923 r. w Skierniewicach d-ca plutonu "Felek" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
43. Kpr. z cenz. Olgierd Paderewski "Olgierd", ur. 10.1.1920 r. II. Batalion Zgrupowania "Chrobry II"
44. Ppor. Tadeusz Palusiak "Konstanty Jasiński", s. Stefana, ur. 26.9.1914 r. w Łodzi d-ca plutonu w Batalionie "Miotła"
45. Mjr Zygmunt Pawlik "Gawryło", z-ca Komendanta Rejonu, Obwód Praga Okręgu Warszawa AK
46. Plut. Tadeusz Rackiewicz "Bicz", s. Aleksandra, ur. 8.10.1919 r. w Warszawie d-ca plutonu w Batalionie "Ruczaj"
47. Sierż. Mieczysław Radwański "Tygrys", ur. 21.5.1905 r. w Warszawie Batalion "Zaremba-Piorun"
48. Plut. Tadeusz Marian Rdzanek "Teddy", ur. 4.1.1914 r. w Warszawie 101. kompania Batalionu "Bończa"
49. Ppor. Jan Rodowicz "Anoda", s. Kazimierza, ur. 7.3.1923 r. w Warszawie z-ca dowódcy plutonu "Felek" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
50. Ppor. Andrzej Romocki "Morro", s. Pawła, ur.16.4.1923 r. w Warszawie d-ca 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
51. Sanit. Zofia Rościszewska "Róża", Batalion "Czata"
52. Plut. pchor. Alojzy Rzymkowski "Rotmistrz", ur. 17.11.1921 r. w Żurawieńcu sztab Batalionu "Sokół"
53. Plut. Józef Siebuła "Grom", ur 23.7.1907 r. Zgrupowanie "Kuba-Sosna"
54. Ppor. Janusz Jerzy Sobolewski "Jurek", s. Wincentego, ur. 1.9.1921 r. w Chełmie Lubelskim d-ca drużyny w Oddziale Specjalnym "Juliusz" Batalionu "Gustaw"
55. Kpr. Janusz Sokołowski "Wyrwa", Obwód Praga Okręgu Warszawa AK
56. Por. Marian Stasiak "Czółno", ur. 2.2.1902 r. z-ca dowódcy 3. kompanii Batalionu "Miłosz"
57. Łączn. Maria Swech "Mysza", Obwód Praga Okręgu Warszawa AK
58. Kpt. Leon Tarajkowicz "Gryf", s. Jana, ur. 12.7.1911 r. w Wilnie szef saperów Zgrupowania "Radosław"
59. St. strz. pchor. Stanisław Wasowski "Witeź", ur. 1920 r. 3. kompania Batalionu "Miłosz"
60. Plut. pchor. Jerzy Weil "Jerzy", ur. 5.3.1923 r. d-ca plutonu "Sad" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
61. Ppor. Janusz Wiśniewski "Leszek", ur. 15.10.1918 r. w Siedlcach d-ca drużyny w Grupie "Krybar"
62. Kpt. Józef Wiśniewski "Żorż I", ur. 9.1.1909 r. w Bolesławcu d-ca plutonu specjalnego w Odcinku "Bogumił" Obwodu Śródmieście Okręgu Warszawa AK
63. Strz. Roman Wroniak "Żandarm", s. Jana, ur. 1.3.1921 r. w Warszawie kompania wolska Zgrupowania "Leśnik"
64. Por. Konstanty Wypyszewski "Płoszkowski", ur. 4.11.1897 r. d-ca plutonu w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
65. Kpt. Wacław Zagórski "Lech", s. Tadeusza, ur. 28.12.1909 r. w Kijowie d-ca II. Batalionu Zgrupowania "Chrobry II"
66. Kpr. Henryk Kazimierz Zalewski "Hiszpan", s. Franciszka, ur. 23.2.1914 r. w Warszawie 102. kompania Batalionu "Bończa"
67. Ppor. Stefan Zienkiewicz "Szofer", s. Stefana, ur. 21.7.1915 r. w Warszawie Batalion "Chrobry I"

Odznaczeni pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (V kl.):

68. Ppor. Zygmunt Brzosko "Nowina", ur. 11.07.1923 r. d-ca drużyny plutonu "Sad", 2. komp. "Rudy", Batalionu "Zośka"
69. Por. Henryk Buelow "Konstanty", ur. 28.09.1892 r. w Medysowce z-ca kwatermistrza Batalionu "Gozdawa"
70. Kpr. pchor. Ryszard Czarnecki "Kurzawa", ur. 11.11.1921 r. w Warszawie, d-ca drużyny w 1. kompanii "Zemsta" Batalionu "Pięść"
71. Plut. pchor. Mikołaj Czyżewski "Mikuś", ur. 1913 r. Batalion "Miotła"
72. Kpt. Jerzy Dominik "Wilnianin", ur. 21.01.1913 r. d-ca kompanii wolskiej Zgrupowania "Leśnik"
73. Ppor. Janusz Władysław Drzymulski "Wiesław", s. Władysława, ur. 1.10.1919 r. w Pabianicach d-ca plutonu w Batalionie "Chrobry I"
74. Plut. Eugeniusz Dymek "Woda", ur. 8.8.1909 r. Batalion "Gozdawa"
75. St. sierż. pchor. Władysław Kalinowski "Włodek", ur. 26.3.1918 r. w Rosji d-ca 1. kompanii Batalionu "Parasol"
76. Sierż. pchor. Przemysław Kardaszewicz "Akszak", s. Stanisława, ur. 24.6.1921 r. w Driewie z-ca dowódcy plutonu w 1. kompanii Batalionu "Parasol"
77. Ppor. Eugeniusz Koecher "Kołczan", ur. 10.11.1920 r. w Warszawie d-ca plutonu "Alek" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
78. St. sierż. Jerzy Andrzej Konczykowski "Georg", ur. 9.4.1928 r. Grupa "Krybar"
79. Plut. pchor. Stanisław Kozicki "Howerla", ur. 20.5.1918 r. d-ca plutonu w 3. kompanii Batalionu "Zośka"
80. Kpr. pchor. Marian Kruszewski "Maryś", ur. 25.1.1921 r. z-ca dowódcy plutonu II. Batalionu Zgrupowania "Chrobry II"
81. Kpt. Karol Henryk Kryński "Waga", ur. 13.4.1900 r. w Warszawie d-ca III. Batalionu OWPPS w Obwodzie Wola Okręgu Warszawa AK
82. Sierż. pchor. Jan Kubacki "Tadeusz", ur. 27.12.1914 r. z-ca dowódcy 3. kompanii Batalionu "Zośka"
83. Ppor. Leon Lawendowski "Andrew", ur. 21.3.1911 r. w Czachówku Batalion "Chrobry I"
84. Ppor. Stanisław Wojciech Leopold "Rafał", s. Stanisława, ur. 9.1.1918 r. w Dziektarzewie d-ca 1. kompanii Batalionu "Parasol"
85. Por. Michał Łazarski "Biebrza", ur. 29.9.1896 r. w Sztabinie d-ca zgrupowania w Obwodzie Praga Okręgu Warszawa AK
86. Sierż. pchor. Andrzej Makólski "Jędrek", ur. 3.5.1924 r. d-ca plutonu "Alek" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
87. Strz. Ryszard Marczak "Wysocki", ur. 9.10.1923 r. Batalion "Gozdawa"
88. Kpr. Jan Matysiak "Siennicki", ur. 14.6.1915 r. "Oddział Dyspozycyjny A" Kedywu Okręgu Warszawa AK
89. Sierż. pchor. Wojciech Morbitzer "Cis", ur. 9.3.1923 r. d-ca drużyny w plutonie "Sad" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
90. St. ogn. Jan Ostrowski "Hart", ur. 1910 r. d-ca plutonu w kompanii wolskiej Zgrupowania "Leśnik"
91. Ppor. Jan Romocki "Bonawentura", s. Pawła, ur. 17.4.1925 r. w Warszawie d-ca drużyny w plutonie "Sad" 2. kompanii "Rudy" Batalionu "Zośka"
92. Plut. Jan Skrzyński "Skała", s. Jana, ur. 24.8.1904 r. w Goławinie-Czerwińsku Batalion "Gozdawa"
93. Ppor. Stanisław Srzednicki "Stach", s. Józefa, ur. 1915 r. w Krzemieńcu Podolskim d-ca kompanii "Orlęta" Batalionu "Gozdawa"
94. Kpr. pchor. Jerzy Stefan Szaniawski "Słoń", s. Stefana, ur. 2.11.1920 r. w Warszawie kompania "Zemsta" Batalionu "Pięść"
95. Plut. pchor. Józef Andrzej Szczepański "Ziutek", ur. 30.11.1922 r. w Łęczycy d-ca drużyny w 1. kompanii Batalionu "Parasol"
96. St. sap. Zygmunt Szparadowski "Stańko", ur. 2.2.1923 r. kompania saperów Zgrupowania "Kuba-Sosna"
97. Ppor. Tadeusz Józef Towarnicki "Naprawa", s. Józefa, ur. 19.5.1910 r. we Lwowie d-ca plutonu kompanii 993/W Batalionu "Pięść"
98. Por. Zygfryd Maria Urbanyi "Juliusz", s. Zygmunta, ur. 2.2.1915 r. w Szczawnicy d-ca Oddziału Specjalnego "Juliusz" Batalionu "Gustaw"
99. Por. Bronisław Wilewski "Hrabia", ur. 15.1.1910 r. w Warszawie d-ca plutonu 2. kompanii Batalionu "Ruczaj"
100. Ppor. Tadeusz Wiwatowski "Olszyna", s. Józefa, ur. 7.12.1914 r. w Mińsku Litewskim d-ca "Oddziału Dyspozycyjnego A" Kedywu Okręgu
Warszawa AK i z-ca dowódcy Batalionu "Miotła"
101. Por. Stanisław Wojecki "Dr Piotr", ur. 24.09.1914 r. naczelny lekarz Batalionu "Gozdawa"
102. Ppor. Józef Wróbel "Dziergiel", ur. 9.5.1902 r. komórka ewakuacji Wydziału Zrzutów Komendy Głównej AK
103. Kpr. pchor. Zbigniew Zbyrowski "Zbyszek“, pluton "Jerzyków" Batalionu "Miotła"
104. Kpt. Tadeusz Zwierzchaczewski "Powierża", s. Feliksa, ur. 3.2.1908 r. w Warszawie kwatermistrz Batalionu "Gozdawa".

Rodziny odznaczonych mogą uzyskać więcej informacji w Kancelarii Prezydenta RP.

Czytaj także

Krajobraz po kapitulacji Warszawy

Ostatnia aktualizacja: 03.10.2011 09:33
3 października rozpoczął się eksodus cywilnej ludności Warszawy. Ludzie kierowani byli do obozu przejściowego w Pruszkowie, gdzie odbywała się selekcja.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kolekcja odebrana powstańcowi trafiła do muzeum

Ostatnia aktualizacja: 18.10.2011 16:57
Policja przekazała Muzeum Powstania Warszawskiego część kolekcji broni powstańca majora Waldemara Nowakowskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nadania Virtuti Militari potwierdzone po latach

Ostatnia aktualizacja: 09.11.2011 16:29
Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari podczas uroczystości w Belwederze potwierdziła, po latach, nadanie Krzyża Srebrnego ponad stu Powstańcom Warszawskim
rozwiń zwiń