Historia

Volkswagen Garbus. Pomysł narodził się w głowie Hitlera

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2023 05:45
W styczniu 1934 roku Ferdynand Porsche zaprezentował rządowi niemieckiemu projekt garbusa, inaugurując historię marki Volkswagen.
Niemiecki samochód dla ludu - fragm. propagandowego plakatu III Rzeszy
Niemiecki samochód dla ludu - fragm. propagandowego plakatu III RzeszyFoto: Wikipedia/domena publiczna/źr. Bundesarchiv

Samochód dla mas

Powstanie garbusa było realizacją planu motoryzacji Niemiec, przedstawionego przez Adolfa Hitlera w niespełna dwa tygodnie po przejęciu władzy. Na wystawie samochodowej w lutym 1933 roku wódz III Rzeszy wezwał konstruktorów do zbudowania samochodu rodzinnego, rozwijającego prędkość 100km/h i dostępnego dla przeciętnego obywatela kraju.

Czytaj także:

Adolf Hitler obejmuje władzę w Rzeszy

Zadanie stworzenia prototypu otrzymał Austriak Ferdynand Porsche. Budową fabryki zajął się Niemiecki Front Pracy - nazistowska organizacja zrzeszająca pracowników i pracodawców. Fundusze pochodziły głównie z majątku odebranego przez władze  hitlerowskie związkom zawodowym.

Dr
Ferdynand Porsche Fot. Wikipedia/domena publiczna/źr. Bundesarchiv

- Samochód miał kosztować 995 marek i być sprzedawany w ten sposób, że każdy robotnik w fabryce i każdy obywatel, który chciał się przyczynić do motoryzacji Niemiec, płacił tygodniową składkę w wysokości 5 marek na specjalną książeczkę oszczędnościową. Za to, po wpłaceniu 995 marek, miał otrzymać własny samochód – mówił w audycji "Samochody popularne w latach międzywojennych" z 1992 roku inż. Witold Rychter.

Przerwana kariera i triumfalny powrót

Wybuch II wojny światowej zatrzymał produkcję, a fabryki przestawiono na przemysł zbrojeniowy.

- Nikt tego własnego samochodu nie otrzymał. Wszystkie pieniądze poszły na zbudowanie wielkiej fabryki Volkswagena w Fallersleben, potem w Wolfsburgu, a następnie na budowę samochodów dla wojska – podkreślił inż. Witold Rychter.


Posłuchaj
09:48 Samochody popularne w latach międzywojennych.mp3 Samochody popularne w latach międzywojennych - opowiada inż. Witold Rychter. (PR, 1992)

 

W trakcie wojny w Wolfsburgu większą część załogi fabryki stanowili robotnicy przymusowi, w tym jeńcy wojenni i więźniowie obozów koncentracyjnych, dla których stworzono specjalny podobóz.

Po klęsce Hitlera w 1945 roku fabryka znalazła się na terenie brytyjskiej strefy okupacyjnej. Już rok później z fabryki wyjechał pierwszy garbus.

Wystawa IPN "Gospodarka III Rzeszy"

W Warszawie przed Domem Polonii otwarta została 12 stycznia br. wystawa plenerowa Instytutu Pamięci Narodowej "Gospodarka III Rzeszy". Wystawa prezentuje źródła dzisiejszej niemieckiej potęgi gospodarczej, której najpotężniejsze firmy najmocniej rozwinęły się w czasie II wojny światowej, i bezwzględnej polityki wyzysku podbitych i zniewolonych narodów.  

Ekspozycję można oglądać do 1 lutego 2023 roku.

Dowiedz się więcej:

Wystawa "Gospodarka III Rzeszy". Niemiecki cud przemysłowy zbudowany niewolniczą pracą

mjm/im/IPN

Czytaj także

Raport Jana Karskiego o Holokauście miał wstrząsnąć politykami

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2023 06:00
10 grudnia 1942 roku Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holokauście, sporządzony na podstawie dokumentów przywiezionych do Londynu przez Jana Karskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lebensborn. To tu III Rzesza chciała stworzyć z dzieci rasę panów

Ostatnia aktualizacja: 12.12.2023 05:50
88 lat temu, 12 grudnia 1935, Heinrich Himmler, osoba numer dwa w nazistowskich Niemczech, powołał do życia organizację, której nazwę należy tłumaczyć jako "Źródło życia". Jej zadaniem było stworzenie warunków do przyjścia na świat "wartościowych rasowo" Niemców. W czasie wojny stała się miejscem, gdzie zrabowane przez okupantów dzieci przechodziły pranie mózgów.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Nazistowscy miliarderzy": za bogactwem wielu niemieckich firm kryje się często ciemna historia rodzinna

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2023 05:40
Fortuny wielu niemieckich przemysłowców powstały na plecach robotników przymusowych i Żydów podczas II wojny światowej, napisał w opublikowanej w ubiegłym roku książce "Nazistowscy miliarderzy. Czarna historia najbogatszych niemieckich dynastii" holenderski dziennikarz David de Jong. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Adolf Hitler sięga po pełnię władzy. Dyktatura "demona zła"

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2023 05:45
- To zdumiewające, bo on wyszedł z samego dołu. W kraju, w którym istniały pewne tradycje hierarchii społecznej i sztywne normy, trudny było się przebić, jeśli ktoś nie pochodził z określonego środowiska czy klasy społecznej. A Hitler to zrobił – mówił w radiowej audycji o karierze politycznej wodza III Rzeszy historyk prof. Franciszek Ryszka.
rozwiń zwiń