Historia

Iwan IV Groźny – okrutny car Rosji

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2019 05:40
Na swój przydomek zapracował latami bezwzględnych rządów. Na jego polecenie stracono tysiące ludzi. W napadzie szału zamordował nawet własnego syna.
Audio
  • Na temat hipotetycznych losów Polski i Europy w przypadku wyboru Iwana Groźnego na króla Polski po śmierci Zygmunta Augusta w 1572 roku mówi historyk Janusz Tazbir, aud. dr. Janusza Osicy i Andrzeja Sowy z cyklu "Historia na opak". (PR, 10.10.1993)
Iwan IV Groźny, aut. Klaudiusz Wasilewicz Lebedev (1852-1916)
Iwan IV Groźny, aut. Klaudiusz Wasilewicz Lebedev (1852-1916)Foto: wikipedia, domena publiczna

25 sierpnia 1530 roku urodził się Iwan IV Groźny, pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara. Iwan marzył o unii z Polską i zabiegał o jedną córek Zygmunta Starego. Starania jego poselstwa były jednak bezskuteczne. Wtedy w furii kazał ściąć głowy wszystkim swoim wysłannikom.

– On był psychopatą w oczach XIX wieku, które było stuleciem niesłychanie w sobie zadufanym i uważało, że wszystkie wojny ma za sobą – podkreślał prof. Janusz Tazbir w aud. Andrzeja Sowy "Historia na opak". – A w oczach ludzi naszego wieku jest on typowym despotą, który operował nędznymi środkami masowej eksterminacji.

Posłuchaj dyskusji historyków na temat losów Europy, gdyby Iwan IV Groźny został królem Polski.

Na tron wstąpił na tron w wieku 16 lat i od razu przystąpił do reformy państwa. Najbardziej ucierpieli na niej bojarzy, którym sukcesywnie odbierał przywileje.

W audycji "Historia na opak" prof. Janusz Tazbir, dr Janusz Osica i Andrzej Sowa zastanawiali się nad losami Europy, gdyby Iwan IV Groźny rządził ziemiami polsko-litewskimi. – On się najlepiej czuł w Moskwie i w ogóle nie cierpiał cudzoziemców– zaznaczał prof. Tazbir. – Ale szanse na polepszenie stosunków z Polską mogły mu się wydać dość kuszące.

Ekspansja na Litwę

W 1558 roku car rozpoczął wojnę litewsko-rosyjską i tym samy wojny inflanckie. Rok później uderzył na Rygę. Swoją ekspansję skierował także na wschodnie ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego. – Miał duże poparcie w Wielkim Księstwie Litewskim, które uważało, że wejście w tę unię personalną z Rosją uspokoi wojny na wschodniej granicy państwa – mówił prof. Janusz Tazbir.

Iwan IV Groźny starał się nawet o jedną z córek Zygmunta Starego. Jednak, jak mówi anegdota, poselstwo cara nie odznaczało się wielką inteligencją i zamiast kandydatki na żonę przywiozło mu podarowaną od króla klacz. Car w furii kazał ściąć głowy wszystkim swoim wysłannikom.

Litwa widząc zagrożenie ze strony Rosji postanowiła wzmocnić kontakt z Polską i zawrzeć unię lubelską. W 1570 roku pełnomocnicy Iwana podpisali w Szczecinie pokój, który mimo wszystko dał mu możliwość dalszej ekspansji.

Historycy, prof. Janusz Tazbir i dr Janusz Osica twierdzili, że taka unia personalna z rosyjskim carem mogłyby uchronić Rzeczpospolitą Obojga Narodów przed najazdami Tatarów czy przed potopem szwedzkim.

mb

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Iwan Groźny Rosja
Czytaj także

Piotr I Wielki – brutalny despota i reformator Rosji

Ostatnia aktualizacja: 08.02.2020 05:40
Przez Rosjan jest uważany za bohatera, który zbudował potęgę Rosji, ale był jednocześnie brutalnym i bezwzględnym władcą, który nie cofał się przed zbrodnią, aby zrealizować swoje cele. Być może dlatego był dla Józefa Stalina ulubionym władcą i wzorem do naśladowania.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rewolucja lutowa - koniec caratu w Rosji

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2021 05:30
Skutki I wojny światowej były coraz bardziej odczuwalne przez rosyjski lud. Brak rąk do pracy, problemy z zaopatrzeniem w żywność i drożyzna przelały czarę goryczy. Rosjanie postanowili się zbuntować.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Michaił Bułhakow – mistrz niedoceniony za życia

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2016 06:12
– Bułhakow potrafił świetnie sportretować krzywo otaczającą go rzeczywistość – podkreślał Andrzej Drawicz. Niestety za życia tego wielkiego pisarza niewielu potrafiło to dostrzec.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojna krymska – upadek Świętego Przymierza

Ostatnia aktualizacja: 04.10.2023 05:30
Trzyletnia wojna krymska doprowadziła do upadku Świętego Przymierza i ostatecznie pogrzebała idee Kongresu Wiedeńskiego. Rozpoczął się w ten sposób proces, prowadzący do rekonstrukcji sojuszy i kształtowania się nowego układu sił w Europie.
rozwiń zwiń