Historia

Wojna secesyjna – najkrwawsza wojna w historii USA

Ostatnia aktualizacja: 04.02.2018 06:10
- Wojna wybuchła, choć nikt jej nie chciał. Jedni woleli wojnę niż dalsze trwanie Unii, inni woleli raczej przyjąć wojnę niż pozwolić Unii zginąć – mówił prezydent Abraham Lincoln.
Audio
  • Jankesi przegrywają - audycja historyczna z cyklu "Historia na opak". Komentarz historyków: prof. Pawła Wieczorkiewicza i dr. Janusza Osicy (19.01.1997)
Obraz przedstawiający II bitwę o Fort Fisher, fot. wikipediadp
Obraz przedstawiający II bitwę o Fort Fisher, fot. wikipedia/dp

4 lutego 1861 grupa południowych stanów USA ogłosiła secesję i powołanie Skonfederowanych Stanów Ameryki. Wszystko zaczęło się jednak parę miesięcy wcześniej.

Abraham

Na zdjęciu.: Abraham Lincoln, fot. wikipedia/dp

W obronie jedności

W listopadzie 1860 roku prezydentem Stanów Zjednoczonych został wybrany republikanin Abraham Lincoln. Głosowali na niego głównie mieszkańcy stanów północnych,natomiast w 10 stanach Południa nie otrzymał nawet jednoprocentowego poparcia. W swojej mowie inauguracyjnej Lincoln zapowiedział, że nie ma intencji, aby atakować stany południowe, ale nie zawaha się przed użyciem siły, jeśli okaże się to konieczne dla jedności Unii.

Ameryka podzielona

- W połowie XIX wieku wiele (rozwój gospodarczy, budowa odrębności kulturowej, językowej, odrębnej tradycji) wskazywało na to, że wszystko zmierza do powstania dwóch Ameryk – mówił na antenie PR historyk prof. Paweł Wieczorkiewicz.

Jefferson

Na zdjęciu.: Jefferson Davis – prezydent Konfederacji, fot. wikipedia/dp

Wybór Abrahama Lincolna na prezydenta stał się bezpośrednią przyczyną secesji (odłączenia się) 11 stanów południowych, które utworzyły odrębne państwo – Skonfederowane Stany Zjednoczone z prezydentem Jeffersonem Davisem na czele i stolicą w Richmond w Wirginii.

Wojna stanów

Początek wojny domowej, między stanami północnymi (Unią) a stanami południowymi (Konfederacją Południa), zwanej wojną secesyjną, datuje się na 12 kwietnia 1861 roku, kiedy to konfederaci ostrzelali wierny Unii fort Sumter w Karolinie Południowej.

W krwawej walce miało się rozstrzygnąć czy będą istniały dwa państwa amerykańskie i dwa narody amerykańskie: naród południowoamerykański i północnoamerykański. Ścierały się ze sobą: liczące 9 milionów mieszkańców Południe, z czego 4 miliony - czarnoskórzy, i licząca 22 miliony północna część dzisiejszej Ameryki. Jedni walczyli o uznanie swojej suwerenności, drudzy bronili jedności państwa.

Ostrzeliwanie
Ostrzeliwanie Fortu Sumter przez konfederatów, fot. wikipedia/dp

W pierwszej fazie wojny (1861-1862) zwycięstwa odnosiły mniej liczne, ale lepiej wyszkolone wojska konfederatów. Losy wojny odmieniła bitwa pod Gettysburgiem, gdzie w pierwszych dniach lipca 1863 roku wojska Południa, dowodzone przez gen. Lee poniosły porażkę. Dalsze sukcesy wojsk Unii pod wodzą gen. Granta doprowadziły do przecięcia łączności i szlaków komunikacyjnych między siłami Konfederacji. Wojska Północy przeszły do ofensywy niszcząc i pustosząc ogromne tereny stanów południowych.

Zniesienie niewolnictwa

Jednym z powodów konfliktu między Północą a Południem stał się stosunek do niewolnictwa. Ruch abolicyjny na terenach Unii był bardzo silny, mimo to prezydent zwlekał z podjęciem oficjalnych decyzji.

- Lincoln od początku walczył tylko o uratowanie jedności państwa, a motyw niewolnictwa został wyeksponowany później, to propaganda dodała tę kwestię – stwierdził historyk dr Janusz Osica.

Od 1 stycznia 1863 roku, czyli od ogłoszenia dekretu o zniesieniu niewolnictwa we wszystkich stanach Ameryki Północnej wojna secesyjna stała się też walką o zniesienie niewolnictwa.

gen.

Na zdjęciu.: gen. Robert Lee, fot. wikipedia/dp

Kapitulacja Południa

9 kwietnia 1865 pod Appomattox w Wirginii rozegrała się ostatnia bitwa wojny secesyjnej. Otoczony przez siły Unii naczelny dowódca wojsk Konfederacji gen. Robert Lee podpisał akt kapitulacji Skonfederowanych Stanów Ameryki.

W wyniku wojny śmierć poniosło 620 tys. ludzi, zniszczono mienie o wartości 5 miliardów dolarów. Jedność państwa została jednak utrzymana, a 4 miliony niewolników zyskało wolność.

Jedną z ostatnich ofiar wojny secesyjnej był sam Abraham Lincoln, który 14 kwietnia 1865 - pięć dni po podpisaniu kapitulacji - został zamordowany przez zamachowca związanego z południowcami.

mk

Czytaj także

Benjamin Franklin - ujarzmił pioruny i Amerykanów

Ostatnia aktualizacja: 17.04.2024 05:35
Mąż stanu, uczony, wynalazca, filozof, drukarz, wydawca, publicysta i kupiec. W pamięci ludzkości zapisał się jako ten, co "niebiosom wydarł pioruny, a berło tyranom".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Statua Wolności - amerykański symbol wolności powstał we Francji

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2014 06:00
Konstruktorem Statuy Wolności był Francuz – Gustav Eiffel, budowniczy słynnej wieży, stojącej w Paryżu, nad Sekwaną i noszącej jego nazwisko.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zniesienie niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych

Ostatnia aktualizacja: 31.01.2015 04:10
”Nie będzie w Stanach Zjednoczonych lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót” – tymi słowami zaczyna się 13. poprawka konstytucji amerykańskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Deklaracja niepodległości. Symbol wolności Amerykanów

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2021 05:40
245 lata temu, 4 lipca 1776 uchwalono Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych – akt prawny uzasadniający prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III.
rozwiń zwiń