Historia

Mark Twain. "Wyśmiewał wszystko wokół"

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2023 05:35
"Ojcem amerykańskiej literatury" nazwał go William Faulkner. Z kolei Ernest Hemingway powiedział, że amerykańska literatura rozpoczęła się od opublikowania "Przygód Hucka". Jaki był Mark Twain?
Mark Twain (około 1880 roku), źr. marktwainhouse.blogspot.com, Wikipediadp
Mark Twain (około 1880 roku), źr. marktwainhouse.blogspot.com, Wikipedia/dp

Kilka miesięcy po śmierci swojej córki, 113 lat temu, 21 kwietnia 1910 roku na zawał serca zmarł Mark Twain, amerykański pisarz pochodzenia szkockiego, satyryk, humorysta. Jego najbardziej znane powieści to: "Przygody Tomka Sawyera" i "Przygody Hucka". Wiele z utworów Twaina nie zostało przetłumaczonych na język polski. W każdej z jego książek pojawiają się wątki autobiograficzne. 

Przerwana młodość

Urodził się 30 listopada 1835 jako Samuel Langhorne Clemens. Jako 12-letni chłopiec musiał zrezygnować z nauki i podjąć się pracy zarobkowej, aby utrzymać rodzinę po śmierci ojca. Pracował w drukarni, a później jako pilot parostatków.

Swoje przygody opisał w autobiograficznej powieści "Życie na Missisipi". Z tego okresu pochodzi też jego pseudonim. "Mark twain" w żargonie pilotów parowców oznacza "zaznacz dwa" (sążnie głębokości).

Mark Twain słynął ze specyficznego poczucia humoru i sarkastycznego podejścia do otaczającej go rzeczywistości. Do Marka Twaina przyszedł pewnego dnia młody pisarz, któremu udało się wydać nowelkę w podrzędnym piśmie. Rozpromieniony młodzieniec miał powiedzieć, że pisanie to bardzo prosta sprawa. Na co odpowiedział Twain: "Ciszej, na miłość boską, niech pan nas nie zdradzi!".

Celne riposty

Kiedyś jedna z jego wielbicielek miała zwrócić się do niego z pytaniem, jakie książki uważa za najbardziej wartościowe. Jak przystało na świetnego humorystę, odpowiedział przekornie, dzieląc książki na kategorie ze względu na ich przydatność. Książki ze skórzaną okładką można wykorzystać do ostrzenia brzytew, cienkie broszurki do podparcia kiwającego się stołu, a encyklopedie do obrony w razie napadu.

Mark Twain traktowany był przez Amerykanów z przymrużeniem oka, jako człowiek mało poważny i wyśmiewający wszystko wokół. W 1893 roku zbankrutowało przedsiębiorstwo wydawnicze, w które Twain zainwestował 200 tys. dolarów. Pisarz znalazł się wówczas w ciężkiej sytuacji finansowej. Spłatę długów umożliwiły mu odczyty, z którymi jeździł po USA i Europie. Przy okazji pisarz zgromadził nową fortunę.

Grunt to dobra zabawa

Pierwszym recenzentem i korektorem jego twórczości była jego żona. Czytanie fragmentów nowych utworów odbywało się także w obecności jego córek. Autor nie miał zahamowań co do treści swoich powieści, ani poczucia, że pisanie o czymś jest po prostu nie na miejscu.

– Sam Twain przyznaje się do tego, że niesamowitą uciechę sprawiało mu wtrącanie wyjątkowo złośliwych określeń do tekstu – mówiła Agnieszka Krasnodębska w aud. "Finezje literackie". –Jego żona to czytała, brała ołówek i wykreślała. Wtedy jego córki protestowały, on również i jego żona pozostawiała to bez zmian. Twain twierdzi, że potem i tak to wykreślał, ponieważ to, co napisał, spełniło swoją rolę – on to robił po to, żeby rodzina się dobrze bawiła.

Posłuchaj, jaki był Mark Twain, autor słynnych "Przygód Tomka Sawyera" i ile w bohaterze tej książki jest samego Twaina.


Posłuchaj
02:21 Mark Twain_1.mp3 Wartość książek według Marka Twaina – fragm. aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Finezje literackie", cz. 1 (22.07.1996)

Posłuchaj
01:56 Mark Twain_2.mp3 Mark Twain nienawidził fałszu i obłudy – fragm. aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Finezje literackie", cz. 2 (23.07.1996)

Posłuchaj
02:04 Mark Twain_3.mp3 O pochodzeniu Marka Twaina – fragm. aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Finezje literackie", cz. 3 (24.07.1996)

Posłuchaj
00:53 Mark Twain_4.mp3 Mistrz ciętej riposty – fragm. aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Finezje literackie", cz. 4 (25.07.1996)

Posłuchaj
04:02 Mark Twain_5.mp3 O warsztacie literackim Twaina mówi dziennikarka i animatorka kultury Agnieszka Krasnodębska, fragm. aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Finezje literackie", cz. 5 (26.07.1996)

mb/im     

Zobacz więcej na temat: HISTORIA literatura USA
Czytaj także

Sir Arthur Conan Doyle – zakładnik Sherlocka Holmesa

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2020 06:00
– Dla nas Arthur Conan Doyle to przede wszystkim Sherlock Holmes. Mało, Sherlock Holmes, a później jego twórca Conan Doyle, podczas gdy on przez całe życie traktował te opowiadania jako rzecz zupełnie drugorzędną – mówił krytyk literacki Marek Wydmuch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Michaił Bułhakow – mistrz niedoceniony za życia

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2016 06:12
– Bułhakow potrafił świetnie sportretować krzywo otaczającą go rzeczywistość – podkreślał Andrzej Drawicz. Niestety za życia tego wielkiego pisarza niewielu potrafiło to dostrzec.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Juliusz Słowacki – urodził się poetą, a zmarł prorokiem

Ostatnia aktualizacja: 03.04.2019 05:45
– On chciał być przewodnikiem, chciał być akceptowany, rozumiany, dostrzeżony – mówił o Juliuszu Słowackim historyk literatury prof. Andrzej Fabianowski. – Stąd też ta jego ogromna pracowitość, która przekuła się w obfitość dzieł.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Charles Dickens - najpoczytniejszy pisarz angielski

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2023 05:45
- Jestem człowiekiem, który utrzymuje się z literatury i któremu odpowiada służba narodowi poprzez literaturę – mówił o sobie Charles Dickens, jeden z największych pisarzy w historii literatury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Isaac Asimov. Pisarz, który podejrzał przyszłość

Ostatnia aktualizacja: 02.01.2024 05:40
- Jest to człowiek, chyba jeden z niewielu, który potrafił ogarnąć stan wiedzy ludzkości. Dla niego literatura wysokonakładowa była mechanizmem popularyzacji nauki, która się coraz bardziej hermetyzuje - mówiła o wybitnym autorze Anna Calikowska, redaktor pisma o tematyce science-fiction.
rozwiń zwiń