Historia

Brześć - pokaz jedności niemiecko-sowieckiej

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2023 06:00
22 września 1939 roku w Brześciu nad Bugiem odbyła się wspólna defilada wojsk niemieckich i sowieckich. Armie sprzymierzone przeciwko Polsce urządziły pokaz siły i triumfu nad narodem polskim.
Wspólna parada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu, 22 września 1939
Wspólna parada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu, 22 września 1939Foto: Bundesarchiv, Wikipedia/dp

Zajęcie Brześcia

17 września 1939 roku ranny gen. Konstanty Plisowski wydał rozkaz opuszczenia Brześcia i ewakuacji. Do miasta wkroczyły wojska niemieckie pod dowództwem Heinza Guderiana. Zgodnie z postanowieniami paktu Ribbentrop-Mołotow zajęty przez Wehrmacht Brześć został przekazany Armii Czerwonej. Związek Radziecki z kolei przekazał miasto Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej jako ośrodek administracyjny nowo powołanego obwodu brzeskiego.

Propaganda radziecka donosiła: "Polscy obszarnicy ujarzmili lud pracujący Białorusi Zachodniej, rzucili ich na pola imperialistycznej wojny. Idziemy zatem, nie zdobywać, a wyzwalać".


Posłuchaj
08:43 Wrzesień 1939 roku na Białorusi.mp3 O wrześniu 1939 roku na terenach białoruskich mówi historyk prof. Andrzej Dobroński, audycja Katarzyny Kobyleckiej "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej – Białoruś". (PR, 22.01.1999)

 

Brześć z tego okresu wspomina dziennikarz Zbigniew Adrjański: – W Brześciu sowieckim głód jest taki, jakiego nigdy nie doznałem.


Posłuchaj
14:08 Zbigniew Adrjański_odcinek 1.mp3 Dziennikarz Zbigniew Adrjański opowiada o swoim dzieciństwie, o Brześciu tuż przed II wojną światową, aud. Bogumiły Prządki "Zapiski ze współczesności". (PR, 22.06.1998)

 

Gen.
Na zdjęciu: Gen. Heinz Guderian i gen. Siemion Kriwoszein odbierają radziecko-niemiecką defiladę w Brześciu 22 września 1939, źr. Bundesarchiv, Wikipedia/dp

Parada wojskowa

Aby przypieczętować przekazanie Brześcia w ręce sowieckie, armie sojusznicze przemaszerowały przez miasto wraz ze swoimi dowódcami, zmieniono flagi, a wszystko to odbywało się przy dźwiękach hymnów III Rzeszy i ZSRR.

Defilada ruszyła spod gmachu Urzędu Wojewódzkiego województwa podlaskiego o godzinie 16.00. Przemarsz wojsk odebrali wspólnie Heinz Guderian i Siemion Kriwoszein.

Traktat o przyjaźni

28 września 1939 sojusznicy podpisali nowy układ o podziale terytoriów podbitych. W preambule Traktatu o przyjaźni i granicach czytamy: "Rząd Rzeszy Niemieckiej i Rząd ZSRR uznają, że jest ich wyłącznym zadaniem, po upadku byłego państwa polskiego, odtworzyć spokój i porządek na tych terytoriach i zapewnić pokojowy byt ludności tam zamieszkującej w zgodzie z jej narodowym charakterem".

Posłuchaj audycji o wydarzeniach września 1939 w Brześciu.

Archiwalne audycje, filmy, zdjęcia, komentarze historyków oraz relacje świadków znajdziesz w serwisie specjalnym Polskiego Radia Wrzesien1939.polskieradio.pl.

mb

Czytaj także

Pakt Ribbentrop-Mołotow jak czwarty rozbiór Polski

Ostatnia aktualizacja: 23.08.2023 06:00
"Gdy Polska przestanie istnieć, Zachód nie będzie miał o co walczyć" – tak w 1939 roku rozumowano w Moskwie i w Berlinie. III Rzesza i Związek Sowiecki podpisały pakt o nieagresji, na mocy którego Hitler i Stalin podzielili między siebie terytorium Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

17 września 1939 - czwarty rozbiór Polski

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2018 06:35
Na rozkaz Stalina, na pozbawione obrony tereny wschodniej Rzeczpospolitej ruszyło 700 tys. żołnierzy Armii Czerwonej. Podpisany 23 sierpnia 1939 pakt Ribbentrop-Mołotow okazał się porozumieniem dwóch zbrodniarzy, którzy gotowali się do podboju świata.
rozwiń zwiń