Historia

Władysław Umiński - zapomniany "polski Verne"

Ostatnia aktualizacja: 31.12.2022 05:40
- Całe swoje długie życie poświęciłem dla poszerzenia Waszych wiadomości o naszym pięknym świecie. Ludzie, których przygody i czyny Wam opisywałem, powinni być dla Was przykładem, jak należy postępować, ażeby stać się dzielnymi obywatelami i wzbogacić swoje życie bohaterskimi czynami - mówił do słuchaczy Polskiego Radia pionier polskiej fantastyki.
Nagrobek Władysława Umińskiego na Powązkach, autor: Grzegorz Petka, źr. Wikimedia Commonsdp
Nagrobek Władysława Umińskiego na Powązkach, autor: Grzegorz Petka, źr. Wikimedia Commons/dp

31 grudnia 1954 zmarł Władysław Umiński, pisarz, autor popularnych swego czasu książek dla dzieci i młodzieży, publicysta. Napisał 37 powieści i 47 prac popularnonaukowych.

- W piętnastym roku życia wydrukowałem swoją pierwszą pracę. Była to nowelka pod tytułem "Z Korsyki", ale redaktor nie chciał uwierzyć, że ten krótki utwór wyszedł spod pióra tak młodziutkiego chłopca - wspominał na antenie PR Władysław Umiński.


Posłuchaj
10:17 władysław umiński - polski verne.mp3 Audycja Ewy Prządki poświęcona postaci Władysława Umińskiego z archiwalnymi nagraniami wypowiedzi pisarza (30.03.1983)

 

Dla młodego chłopca, urodzonego 10 listopada 1865 w niewielkim Przedczu na Kujawach, było to wielkie przeżycie. Po ukończeniu gimnazjum Umiński odbył służbę wojskową i studiował w Petersburgu. - Podróżowałem w nieraz bardzo ciężkich warunkach. Niejedną moją wycieczkę w dalsze kraje mógłbym śmiało zatytułować "Podróż bez pieniędzy", tak jak moją trzecią książkę - wspominał autor.

Swoją pierwszą powieść wydał w roku 1891. Twórczość Umińskiego rozwijała się pod wpływem późnego pozytywizmu. Na polski grunt zaszczepił powieść naukową, stąd częste porównania z Juliuszem Vernem. Chętnie sięgał po motywy awanturnicze, budował oś fabuły wokół podróży po odległych krajach, snuł wizje na temat podróży międzyplanetarnych.

Pod koniec życia pisał: "Może za lat kilkanaście wielki samolot poruszany energią atomową oderwie się od Ziemi i poprzez niezmierne przestrzenie dotrze na Marsa lub Wenerę". "Zaziemskie światy", "Na drugą planetę" czy "W podobłocznych krainach" - to tylko niektóre z jego dzieł.

Był wielkim wielbicielem awiatyki. W młodości konstruował modele maszyn latających, awiatyce poświęcał dużą część twórczości. To on jako pierwszy wprowadził do języka polskiego słowo "samolot".

Posłuchaj audycji o Władysławie Umińskim z archiwalnymi nagraniami głosu pisarza.

bm

Czytaj także

Mówimy Reymont. Myślimy "Chłopi"

Ostatnia aktualizacja: 07.05.2021 05:45
7 maja 1867 roku urodził się Władysław Reymont, laureat literackiej Nagrody Nobla za powieść "Chłopi", epopeję życia polskiej wsi z przełomu XIX i XX wieku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Piłsudskiego i Żeromskiego poróżniła niepodległość...

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2014 19:00
Czy można być jednocześnie inteligentem-idealistą i politykiem-pragmatykiem? Odpowiedź w audycji o burzliwych relacjach Piłsudskiego i Żeromskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Żeromski - sumienie narodu w kochliwej powłoce

Ostatnia aktualizacja: 24.11.2014 11:28
- Pisarz dzielił swoje życie między dwie rodziny. Po swoich miłościach zostawił ślad autentycznych przeżyć zapisany w dziennikach – mówiła dr Katarzyna Sobolewska.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Nepomucen Potocki. Wilkołak, który napisał "Rękopis znaleziony w Saragossie"

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2024 05:40
Romantyczny, tajemniczy i egzotyczny - taki jest "Rękopis znaleziony w Saragossie". Dokładnie takimi przymiotnikami można określić życie autora książki, która intryguje do dziś.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Cyberpunk 2077" miał z czego czerpać. Historia tego podgatunku fantastyki w Polsce sięga Lema

Ostatnia aktualizacja: 11.12.2020 05:50
Przy okazji premiery długo wyczekiwanej polskiej gry komputerowej warto przypomnieć, że prehistorii tej odmiany sci-fi trzeba szukać nad Wisłą, a rodzące się tu pomysły wyprzedzały zachodnich klasyków gatunku.
rozwiń zwiń