Historia

Ks. Piotr Ściegienny. Kapłan, który chciał rewolucji

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2023 05:38
Radykalnymi tezami i powoływaniem się na autorytet Kościoła pragnął wzniecić w chłopach ogień buntu przeciwko zaborcy. Jego starania spełzły na niczym, a sam ksiądz musiał za głoszone poglądy srogo odpokutować.
ks. Piotr Ściegienny, źr. Muzeum Niepodległości w Warszawie (http:muzeum-niepodleglosci.pl)dp
ks. Piotr Ściegienny, źr. Muzeum Niepodległości w Warszawie (http://muzeum-niepodleglosci.pl)/dp

179 lat temu carska policja aresztowała księdza Piotra Ściegiennego, działacza niepodległościowego i chłopskiego, przygotowującego wybuch powstania; ksiądz skazany został na karę śmierci, zamienioną ostatecznie na 25 lat katorgi.

- Wiele z czarnej legendy księdza polegało na tym, że na przykład namiestnik Paskiewicz nakazywał wręcz prasie podległej kontroli carskiej cenzury, zwłaszcza "Kurierowi Warszawskiemu", pisać o nim w sposób paszkwilancki, w sposób straszny, właśnie na zasadzie tej, że oto wściekły ksiądz-jakobin chciał rżnąć polską, niewinną szlachtę - mówił dr Janusz Osica, który w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" wcielił się w rolę obrońcy kapłana.


Posłuchaj
14:19 piotr ściegienny.mp3 Audycja z cyklu "Na historycznej wokandzie" Andrzeja Sowy. O sylwetkę Piotra Ściegiennego spierają się dr Janusz Osica i dr Jan Sałkowski. (PR, 25.09.1993)

 

Ksiądz-radykał

Program Ściegiennego w istocie był jak na owe czasy radykalny. Ksiądz postulował wyzwolenie spod jarzma zaborców, ale też zniesienie pańszczyzny, uwłaszczenie chłopów i rozparcelowanie wielkich majątków ziemskich. Swoje tezy rozpowszechniał wśród chłopów Kielecczyzny i Lubelszczyzny w tzw. Złotej książeczce, prawdopodobnie był też autorem "Listu Ojca Świętego Grzegorza papieża do rolników i rzemieślników", w którym Ojciec św. Grzegorz XVI rzekomo miał zachęcać chłopów do powstania.

- Ksiądz Piotr Ściegienny był wielkim patriotą, ale jednocześnie człowiekiem, który nie miał szerszego rozeznania w sytuacji Polaków we wszystkich trzech zaborach. W ogóle nie zdawał sobie sprawy, jakiego działania się podejmuje - stwierdził dr Jan Sałkowski, który wcielił się w audycji w rolę oskarżyciela.

Katorga i pokuta

Kapłanowi nie udało się doprowadzić do wybuchu powstania. Konspiratorów wydał uczeń Ściegiennego. Poszukiwany przez carskie władze ksiądz próbował zbiec, ale został złapany. Ściegienny załamał się na śledztwie i wydał pozostałych spiskowców. On sam został wydalony ze stanu kapłańskiego i skazany na śmierć. W ostatniej chwili wyrok zamieniono na katorgę. Z zesłania Ściegienny wrócił w 1871 roku. Przywrócono mu godność kapłańską w 1883 roku.

- Swoistą formą pokuty był fakt, że do końca życia sprawował posługę kapłańską wśród chorych - wyjaśniał dr Jan Sałkowski.

Ściegienny zmarł 6 listopada 1890 roku. Jego pogrzeb przerodził się w manifestację patriotyczną.

Posłuchaj audycji "Na historycznej wokandzie" poświęconej księdzu-rewolucjoniście.

bm

Czytaj także

Jan Kiliński – wojujący szewc patriota

Ostatnia aktualizacja: 28.01.2024 05:40
– Krewki i odważny, był symbolem patriotycznego mieszczaństwa polskiego – mówiła w "Kronice niezwykłych Polaków” Maria Czeppe, historyk. Dziś mija 205. rocznica śmierci Jana Kilińskiego, mieszczańskiego przywódcy w powstaniu kościuszkowskim.
rozwiń zwiń