Historia

Édouard Daladier - człowiek, który przegrał Francję

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2020 05:30
- Był człowiekiem bardzo inteligentnym, widzącym problemy, a jednocześnie człowiekiem zupełnie niezdolnym do tworzenia nowych faktów – mówił o premierze Francji na antenie PR Jan Zamojski.- Przed II wojną światową Francja była rozbrojona moralnie, wojskowo i politycznie.
Audio
  • Postać Édouarda Daladiera w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku" (PR 20.09.1998)
douard Daladier w 1924, źr. Wikimedia Commonsdp
Édouard Daladier w 1924, źr. Wikimedia Commons/dp

136 lat temu, 18 czerwca 1884 roku, urodził się Édouard Daladier, polityk, kilkukrotny premier Francji, współodpowiedzialny za podpisanie układu monachijskiego i klęskę Francji w czerwcu 1940 roku.

Początki kariery

- Daladier pochodził ze skromnej rodziny, jego ojciec był piekarzem - przybliżał sylwetkę premiera dr hab. Jan Zamojski w audycji "Postacie XX wieku" Sławomira Szofa.

Pierwsze kroki w polityce stawiał w 1914 roku, kiedy bezskutecznie ubiegał się o elekcję. Karierę przerwał wybuch Wielkiej Wojny.

- Na wojnie spisywał się bardzo dobrze. Awansował ze stopnia podoficerskiego do stopnia kapitana - mówił historyk.

Liczne zasługi frontowe pomogły mu w wyborach 1919 roku.
- Startował z ramienia partii, która określana była jako lewicowa, ale korzysta z pomocy tzw. Wspólnoty Interesów. Była to instytucja powołana przez dużych właścicieli powołana dla popierania polityków, którzy mogą być użyteczni dla interesów wielkiego kapitału francuskiego - wyjaśniał gość Sławomira Szofa.

Etatowy premier

Od 1924 Daladier obejmował kolejne teki w zmieniających się  rządach. Przez krótki czas był premierem w 1933 i ponownie w 1934 roku. W 1936 roku, wraz z powołaniem rządu Frontu Ludowego (w jego skład wchodzili socjaliści, Partia Radykalna Daladiera, zaś poparcia udzielili mu komuniści) objął stanowisko ministra wojny, które piastował do 1940 roku.
- On w dużej mierze odpowiada za nieprzygotowanie Francji do wojny - twierdził historyk w audycji z 1998 roku. - Francuzi posiadali dokładne dane dostarczone przez polski wywiad na temat niemieckich zbrojeń. Francja była jednak pewna swojej potęgi. Francuscy dowódcy spoczywali na laurach 1918 roku.

Hańba Monachium

Od 10 kwietnia 1938 ponownie piastował stanowisko premiera. Był współodpowiedzialny - wraz z Nevillem Chamberlainem - za podpisanie układu monachijskiego we wrześniu 1938 roku. Dopiero gdy Hitler zajął Czechosłowację, Daladier zaczął wcielać w życie program modernizacji armii.

- Daladier ma tu jedną, jedyną zasługę, że doprowadził do utworzenia pierwszej jednostki pancernej w armii francuskiej - mówił historyk. - W 1938 roku Francuzi przeprowadzają mobilizację miliona ludzi, ale nie mają żadnego planu operacyjnego co zrobić na wypadek wybuchu wojny. Jedynymi koncepcjami była obrona, przedłużenie Linii Maginota aż po morze, dać czas na zmontowanie się koalicji antyniemieckiej i prowadzenie wojny na wyczerpanie.

Sojusznik spisany na straty

3 września 1939, w odpowiedzi na atak III Rzeszy na Polskę, Francja wypowiedziała wojnę Niemcom, wypełniając sojusznicze zobowiązanie. Pomoc Francji ograniczyła się jednak tylko do zrzucania na teren wroga ulotek.

- W kwietniu 1939 odbyła się konferencja francusko-brytyjska, na której zapadła decyzja (…), że o losach Polski nie zadecyduje pierwsza kampania, a ostateczny wynik wojny - wyjaśniał historyk.

Stanowisko premiera piastował do 21 marca 1940 roku. Po klęsce Francji w czerwcu 1940 został aresztowany przez rząd Vichy, zaś w 1943 deportowany do Niemiec, gdzie osadzono go w Dachau. Przeżył piekło obozu i po wojnie powrócił do życia politycznego. Nie odegrał jednak znaczącej roli. Zmarł 10 października 1970.

Posłuchaj audycji Sławomira Szofa o Édouardzie Daladierze.

bm

Czytaj także

Charles de Gaulle - uratował honor Francji

Ostatnia aktualizacja: 09.11.2023 05:38
"Kraj nasz ilekroć chce się ostać śmiertelnemu niebezpieczeństwu, musi nosić czoło wysoko, a spojrzeniem ogarniać wielkie cele, inaczej mówiąc Francja nie będzie Francją, jeśli nie będzie dążyć do wielkości" - mówił Charles de Gaulle. Dziś mija 53. rocznica śmierci francuskiego generała i męża stanu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

François Mitterrand – mistrz utrzymania się przy władzy

Ostatnia aktualizacja: 26.10.2014 07:00
Pracował w administracji Vichy jednocześnie działając w ruchu oporu. Był socjalistą, który w dobie zimnej wojny dążył do integracji Europy. Był ministrem w trzynastu rządach. Dziś uważany jest za jednego z najwybitniejszych prezydentów w historii Francji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dunkierka - zagadka II wojny światowej

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 05:40
26 maja 1940 roku rozpoczęła się ewakuacja 330 tysięcy żołnierzy alianckich znad kanału La Manche. Jedną z największych zagadek II wojny światowej pozostaje odpowiedź na pytanie, dlaczego Hitler osobiście zatrzymał niemieckie dywizje pancerne idące na Calais i Dunkierkę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

83 lata temu gen. Maczek wygrał bitwę pod Montbard. Posłuchaj jego wspomnień

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2023 06:00
- Powodzenie nasze było w elemencie zaskoczenia. Zapomnieć trzeba było o elementarnych zasadach: że nie naciera się czołgami na las i miasto, że nie naciera się nimi w nocy - wspominał gen. Stanisław Maczek. Ta nowatorska taktyka przyniosła jego skromnym siłom zwycięstwo. Dokładnie 83 lata temu Polacy zwyciężyli pod Montbard.
rozwiń zwiń