Historia

Teodor Tripplin. Romantyk fantastyki naukowej

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2024 05:35
Choć jego powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego" pełna jest wizji nowinek technologicznych, to jej autorowi bliżej było do Mickiewicza i Słowackiego niż Verne’a. – Powieść Tripplina to wielka, romantyczna historia uczucia, scjentyzm pełni tu rolę drugoplanową – słyszymy w audycji Polskiego Radia.
Portret Teodora Teuttolda Tripplina autorstwa Józefa Simmlera (1852), źr. Wikimedia Commonsdp
Portret Teodora Teuttolda Tripplina autorstwa Józefa Simmlera (1852), źr. Wikimedia Commons/dp

13 stycznia 1812 roku urodził się Teodor Tripplin, podróżnik, powstaniec listopadowy, uczestnik walk zjednoczeniowych we Włoszech i prekursor polskiej literatury fantastycznonaukowej.

W młodości wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku rozpoczął naukę w Królewcu, gdzie w 1836 roku ukończył medycynę. Po studiach wyruszył do Anglii. Tak zaczęła się jego wielka podróż po różnych krajach świata: zwiedził Francję, Hiszpanię, Portugalię, Maroko, Skandynawię, Austrię, Turcję, Egipt i Algierię. We Włoszech walczył w oddziałach Garibaldiego.

- Książki podróżnicze wzięły się stąd, że Tripplin był osobą bardzo aktywną – słyszymy w audycji Krzysztofa Adamskiego.

Popularność przyniosły mu powieści podróżnicze osnute na własnych doświadczeniach. Tripplin nie stronił od plagiatowania zagranicznych autorów. W drugiej połowie XIX wieku nie było to jednak postrzegane tak negatywnie, jak współcześnie.

- Był swego czasu najlepiej zarabiającym polskim pisarzem – słyszymy w audycji z 1987 roku.


Posłuchaj
19:10 teodor tripplin - pisarz fantastyki___pr iii 103461_tr_0-0_99559977ed8747c[00].mp3 Teodor Tripplin - pisarz fantastyki - audycja Krzysztofa Adamskiego. (PR, 17.11.1987)

 

Elementy fantastyki naukowej znaleźć można w jego dziele pt. "Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne". W dorobku Tripplina znajduje się między innymi powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego". Dla autora przedstawienie wyprawy na srebrny glob jest pretekstem dla satyry politycznej.

- Na księżycu bohater poznaje i zwiedza dwie kontrastowo różne krainy: wyidealizowany, utopijny Jasnogród i przypominający ponure miasta ziemskie Ciemnostan – wyjaśniał dr Andrzej Niewadowski, który zaznaczał romantyczny charakter dzieła: - Liczy się profetyzm, sen, marzenie. To one decydują o fabule i motywacji utworu.

W czasie powrotu na ziemie polskie, Tripplin został zatrzymany przez Austriaków jako groźny rewolucjonista. To źle wpłynęło na stan zdrowia niemłodego już pisarza i podróżnika. Zmarł 25 stycznia 1885 roku w Warszawie. Dziś twórczość Teodora Tripplina, prekursora polskiej fantastyki, jest nieomal zapomniana.

Dowiedz się więcej o autorze "Podróży po Księżycu odbytej przez Serafina Bolińskiego" i jego dziele. Posłuchaj audycji.

bm

Czytaj także

Wacław Rzewuski. Romantyk, podróżnik, arabski emir

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2023 05:40
Brytyjczycy mają swojego Lawrence’a, Polacy – Rzewuskiego. Los nomada, przemierzającego na ukochanych koniach rozległe przestrzenie był dla niego ideałem. Już za życia stał się dla Arabów legendą.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Umiński - zapomniany "polski Verne"

Ostatnia aktualizacja: 31.12.2022 05:40
- Całe swoje długie życie poświęciłem dla poszerzenia Waszych wiadomości o naszym pięknym świecie. Ludzie, których przygody i czyny Wam opisywałem, powinni być dla Was przykładem, jak należy postępować, ażeby stać się dzielnymi obywatelami i wzbogacić swoje życie bohaterskimi czynami - mówił do słuchaczy Polskiego Radia pionier polskiej fantastyki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Isaac Asimov. Pisarz, który podejrzał przyszłość

Ostatnia aktualizacja: 02.01.2024 05:40
- Jest to człowiek, chyba jeden z niewielu, który potrafił ogarnąć stan wiedzy ludzkości. Dla niego literatura wysokonakładowa była mechanizmem popularyzacji nauki, która się coraz bardziej hermetyzuje - mówiła o wybitnym autorze Anna Calikowska, redaktor pisma o tematyce science-fiction.
rozwiń zwiń