Historia

Szkoła Rycerska – wychowanie przez patriotyzm

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2024 05:40
- Szkoła Rycerska, druga po Collegium Nobilium uczelnia warszawska, wspominana z szacunkiem przez historię. Jedni z jej wychowanków mieli zostać wojskowymi, inni inżynierami. Wszyscy zaś razem zasługującymi na to miano obywatelami, tzn. ludźmi poczuwającymi się do osobistej odpowiedzialności za kraj – pisał Paweł Jasienica w książce "Rzeczpospolita Obojga Narodów".
Szkoła Rycerska, akwarela Zygmunta Vogla z 1785 roku
Szkoła Rycerska, akwarela Zygmunta Vogla z 1785 rokuFoto: Wikipedia/domena publiczna

15 marca 1765 roku król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską w Warszawie.

Na czele pierwszej świeckiej szkoły Rzeczpospolitej stanął Adam Kazimierz Czartoryski. Mieściła się w przebudowanym Pałacu Kazimierzowskim. Kuzyn króla z pasją zajął się organizowaniem nowej placówki. Sprowadzał wybitnych nauczycieli i doświadczonych oficerów z kraju i z zagranicy. Zadbał o przetłumaczenie podręczników, skompletowanie biblioteki, a sam ułożył katechizm kadecki, w którym zarysował ideał absolwenta.

Pisał: "Powinien Ojczyznę swoją kochać, a jej dobro nade wszystko i sposobić się do tego, aby mógł poświęcić się na jej usługi, powinien być cnotliwy, pełen uszanowania dla zwierzchności, dobroczynności i afektu dla równych, względu dla niższych".


Posłuchaj
05:08 szkoła rycerska___2288_01_iv_tr_0-0_1126418460c9f70e[00].mp3 Szkoła Rycerska - audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska". (PR, 02.06.2001)

 

Duży nacisk położono w Szkole Rycerskiej na patriotyczne wychowanie i wiedzę ogólną. Za cel stawiano sobie przygotowanie przyszłych kadr wojskowych i cywilnych w myśl idei: "edukacja społeczeństwa poprzez edukację jednostki".

Szkoła Rycerska działała do 30 listopada 1794. Zamknięto ją po upadku insurekcji kościuszkowskiej. Do tego czasu wychowała ok. 650 kadetów, w tym chociażby Tadeusza Kościuszkę, Józefa Orłowskiego czy Juliana Ursyna Niemcewicza.

mjm


Czytaj także

Hugo Kołłątaj. Kontrowersyjny twórca Konstytucji 3 maja

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2024 05:50
Duchowny i uczony, uczestnik prac Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. Hugo Kołłątaj herbu Kotwica urodził się 1 kwietnia 1750 roku w Dederkałach Wielkich na Wołyniu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie styczniowe. Zwycięstwo ducha

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2024 06:00
- Wybuch powstania jest zawsze aktem desperacji, oznacza, że wyczerpano wszelkie inne możliwe środki walki politycznej o własny byt narodowy, a sytuacja, w której naród się znajduje, jest po prostu nieakceptowalna - mówi historyk prof. Michał Klimecki. 161 lat temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowowyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stanisław August Poniatowski. Ostatni król Polski

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2024 05:46
12 lutego 1798 roku zmarł król Stanisław August Poniatowski. Jednym z największych osiągnięć tego władcy było zwołanie Sejmu Czteroletniego i uchwalenie Konstytucji 3 maja w 1791 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ignacy Krasicki: satyra prawdę mówi

Ostatnia aktualizacja: 14.03.2020 05:40
Jeden z głównych przedstawicieli polskiego Oświecenia. Nazywany "księciem poetów polskich". Czy znamy prawdziwe oblicze Ignacego Krasickiego?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Teatr Narodowy – pierwsza publiczna polska scena

Ostatnia aktualizacja: 19.11.2015 06:00
200 lat temu, 19 listopada 1765 w nieistniejącym dziś budynku Operalni przy ul. Królewskiej, odbyła się premiera "Natrętów" Józefa Bielawskiego. Król Stanisław August Poniatowski powołał pierwszy stały skład zawodowych aktorów, a nazywano ich "Aktorowie Narodowi Jego Królewskiej Mości". Dopiero po kilkunastu latach ustanowiono nazwę Teatru Narodowego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Efraim Szreger – pierwszy architekt-stypendysta Poniatowskiego

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2017 06:00
Architekt specjalizował się w projektowaniu kościołów i wnętrz, choć miał o wiele większe ambicje, włącznie z przebudową przestrzeni przez Zamkiem Królewskim w Warszawie.
rozwiń zwiń